Στάση πληρωμών από επιχειρήσεις και Δημόσιο

Της Αλεξάνδρας Γκίτση

Ότι το Δημόσιο είναι μεγάλος "μπαταχτσής" σίγουρα δεν περιμένει κανείς να το μάθει από διεθνείς έρευνες. Απλά οι τελευταίες επιβεβαιώνουν αυτό που βιώνουν οι επιχειρήσεις και οι πολίτες στις συναλλαγές τους με το Δημόσιο.

Προς επίρρωση αυτών, τον Απρίλιο πραγματοποιήθηκαν πληρωμές από το Δημόσιο μόλις 2,3 εκατ. ευρώ στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Μηδενικές ήταν οι πληρωμές εκκρεμών επιστροφών φόρου και μόλις 12,1 εκατ. ευρώ των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης.

Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής είναι η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μόνο οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου αυξήθηκαν στα 700 εκατ. ευρώ από 417 εκατ. ευρώ τον Μάρτιο, ενώ οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου άγγιξαν τα 1,66 δισ. ευρώ από 1,779 δισ. ευρώ. Αθροιστικά οι υποχρεώσεις του Δημοσίου εκτινάχθηκαν τον Απρίλιο στα 2,36 δισ. ευρώ από 2,196 δισ. ευρώ τον Μάρτιο.

Επιστροφή στα επίπεδα του 2016

Ακόμη και όταν το ελληνικό Δημόσιο αποφασίζει να πληρώσει τις οφειλές του ο χρόνος που απαιτείται, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα για τις πληρωμές που πραγματοποίησε η εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων Intrum σε 25 χώρες, είναι 115 ημέρες. Δηλαδή ο μέσος χρόνος καθυστέρησης στην πληρωμή των οφειλών είναι κοντά στους 4 μήνες, από 73 ημέρες που ήταν το 2018, 103 το 2017 και 115 το 2016. Το 2009, δηλαδή μία δεκαετία πίσω, ο μέσος χρόνος καθυστέρησης πληρωμής ήταν 70 ημέρες και 65 ημέρες το 2010 όταν ξεκίναγε η οικονομική κρίση. Με τον μέσο όρο πληρωμής τις 90 ημέρες και τη μέση διάρκεια πληρωμής τις 155 ημέρες. 

Μόνο που εκτός από το Δημόσιο, που έχει αυξήσει τον χρόνο πληρωμής του προς τις επιχειρήσεις κοντά στους 4 μήνες, ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για τους χρόνους πληρωμής που έχουν οι επιχειρήσεις μεταξύ τους. Σύμφωνα με την εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων Intrum, ο μέσος χρόνος καθυστέρησης των πληρωμών μεταξύ των επιχειρήσεων ήταν στις 35 ημέρες το 2009, στις 30 ημέρες το 2010, με τον μέσο όρο πληρωμής τις 75 ημέρες και τη μέση διάρκεια πληρωμής τις 105 ημέρες. Εφέτος, όπου η χώρα έχει βγει και τυπικά από τα Μνημόνια, από τον περασμένο Αύγουστο, ο μέσος χρόνος πληρωμής μεταξύ των επιχειρήσεων εκτοξεύθηκε στις 64 ημέρες, δηλαδή πάνω από δύο μήνες, όταν το 2018 ήταν 40 ημέρες, το 2017 63 ημέρες, όσες και το 2016.

Την ίδια περίοδο, δηλαδή το πρώτο μεταμνημονιακό έτος, αυξήθηκε το ποσοστό των επιχειρήσεων που απάντησε ότι τους ζητήθηκε να δεχθούν πιο μακροπρόθεσμους όρους πληρωμής. Σχετικό αίτημα "υπέβαλαν" μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και το Δημόσιο.

Πώς μεταφράζονται αυτοί οι όροι εξόφλησης των οφειλών στην καθημερινότητα; Σύμφωνα με τους επιχειρηματίες που συμμετείχαν στην έρευνα, σε πρόσθετο κόστος για την εταιρεία τους, σε απώλεια εισοδήματος, σε απολύσεις εργαζομένων, σε συμπίεση της ρευστότητας και σε αδυναμία προσλήψεων. 

Πάνω από το ένα τρίτο (38%) των ελληνικών εταιρειών πιστεύει ότι οι ταχύτερες πληρωμές από τους οφειλέτες θα τους επέτρεπαν να προσλάβουν περισσότερους υπαλλήλους. Πάντως, το 2016, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δήλωνε ότι θα προσλάμβανε περισσότερο προσωπικό εάν βελτιώνονταν οι όροι και οι χρόνοι πληρωμών ήταν 51%.

Σε ό,τι αφορά τις διαγραφές των επισφαλειών, με βάση την τελευταία έρευνα, στην Ελλάδα αντιστοιχούν στο 4,1% των ετήσιων εσόδων των επιχειρήσεων από 5,8% που ήταν το 2016. Αν και το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί, εξακολουθήσει να είναι πολύ υψηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι στο 2,3%.

Ποια όμως είναι η κύρια αιτία των καθυστερημένων στις πληρωμές; Το 71% των ελληνικών εταιρειών δήλωσε ότι οι οικονομικές δυσκολίες αποτελούν την κύρια αιτία για αυτές τις καθυστερήσεις.