Για την έκθεση που θα φιλοξενηθεί στην Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης «Παλαιό Συσσίτιο» στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, αναφέρθηκε στο σχετικό Κατάλογο που εκδόθηκε ο πρόεδρος του Δ.Σ του Μουσείου Δρ. Νικ. Τ. Φρόνας: «Εκπροσωπώντας τα Μέλη του Δ.Σ. του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ρόδου, αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και χαρά, που φιλοξενούμε στους χώρους της Πινακοθήκης Σύγχρονης Τέχνης (Παλαιό Συσσίτιο», την σημαντική και αντιπροσωπευτική έκθεση του Γεράσιμου Γερολυμάτου με τα Αγιορείτικα έργα του. Με αφορμή το επικείμενο Πάσχα, η Καλλιτεχνική Επιτροπή του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ρόδου, επιθυμώντας να παρουσιάσει στο φιλότεχνο κοινό κάτι συναφές με το κλίμα περισυλλογής, το Αναστάσιμο ύφος και γενικότερα την κατανυκτική ατμόσφαιρα των ημερών, πρότεινε στον εικαστικό δημιουργό Γεράσιμο Γερολυμάτο να παρουσιάσει την ενότητα των ζωγραφικών του έργων, που αφορούν την Αθωνική Πολιτεία».

Στην έκθεση θα παρουσιαστεί μια θεματική ενότητα τριάντα σχεδίων με μολύβια, διαστάσεων 50Χ70, που δημιουργήθηκαν σε διάστημα αρκετών χρόνων και προσκυνηματικών επισκέψεων του δημιουργού.

Την επιμέλεια της Έκθεσης και του Καταλόγου έχει η Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού και Πρόεδρος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης του Δήμου Ρόδου, κα Αθηνά Σχινά, η οποία γράφει μεταξύ άλλων:

Αθωνικές Ενατενίσεις

«Πρωτοβλέποντας τα έργα με μολύβι που φιλοτέχνησε ο Γεράσιμος Γερολυμάτος, τα σχετικά με τα Αθωνικά Μοναστήρια κι αντικρίζοντας αρχικά μάλιστα τα προσχέδιά τους, εδώ κι αρκετά χρόνια, θυμήθηκα ασυναίσθητα τον Προφήτη Ιεζεκιήλ, στον Όσιο Δαβίδ της Θεσσαλονίκης (ή γνωστότερο ως Μονή Λατόμου, όπως αναφέρω παραπάνω). Έχοντας εκείνος ο Προφήτης τεντωμένες τις παλάμες του δίπλα στα αυτιά του κι έχοντας εκστασιασμένος ορθάνοιχτα τα μάτια, κοιτώντας όμως όχι προς τον Χριστό, αλλά αλλού και πουθενά, είχα μια ανάλογη αίσθηση, αναψηλαφώντας με το βλέμμα αυτά τα «δαντελένια» πονήματα της οδοιπορίας και της ενατένισης του Γερ. Γερολυμάτου.

Ο ζωγράφος, έχοντας περιηγηθεί πολύ περισσότερες από μια φορές στο Περιβόλι της Παναγίας, θέλησε να μεταφέρει στο χαρτί, κάτι από την δροσιά και την χάρη, από την ευλογία και το έλεος, που αισθάνθηκε, όπως οι περισσότεροι που έχουν εκεί μεταβεί. Μέσα από την εικονοποιία, μας μεταγγίζει ο καλλιτέχνης την ατμόσφαιρα από την άσκηση της δέησης και την μετάσταση του προσκυνητή, όπως και κάτι από τον πόνο ή την θλίψη του αναχωρητή, του κατατρεγμένου επίσης ανθρώπου που θέλει να στεγάσει τους φόβους και την απελπισία του, προσδοκώντας μιαν άνωθεν επουλωτική δωρεά. Άλλοτε πάλι αφουγκραζόμαστε, μέσα από την ιχνοθεσία αυτής της λεπταίσθητης εικαστικής χειροτεχνίας, ένα είδος δοξολογίας της υπερβατικότητας και μαζί την αγωνία του ανάδελφου συνανθρώπου μας που ζητεί απεγνωσμένα καταφυγή, στοργή και θαλπωρή, ελπίδα και πνευματική σοφία, που υφέρποντας θάλλει μέσα απ’ τις ανταύγειες φωτός του ιλαρού, για να νοτίσει εκείνο την ερημία της ψυχής.

Χρησιμοποιώντας ο Γερ. Γερολυμάτος τα πιο πρόχειρα και ταπεινά υλικά, όπως είναι τα μολύβια, τα ημιτόνια δηλαδή του γραφίτη που αφήνουν έκτυπα σημάδια από το πέρασμά τους, ζωγραφίζει. Σύρει απαλά το χέρι του και κάθε φορά με διαφορετική πίεση ακουμπά πάνω στις επιφάνειες του χαρτιού, εκφράζοντας ρυθμοτεχνικά εντάσεις και υφέσεις, όπως αλλού πυκνώσεις και αραιώσεις μέσα από στίξεις ή γραμμοσειρές που διακεντούν το κενό. Η αίσθηση της όρασης στα έργα αυτά υπαλλάσσεται με εκείνην της αφής. Αλλά κι εκείνη της αφής, που μεταφέρει και στη συνέχεια μεταπλάθει ψήγματα της ακοής, είναι σαν να μετουσιώνει κάτι από τα ψελλίσματα των ονείρων και τους ψιθύρους των αγγελοκρουσμάτων, που αναμειγνύονται στη συνέχεια με τα ίχνη και τους βηματισμούς, με τις περιφορές και τις επιδαψιλεύσεις της μοναξιάς. Μιας υπαρξιακής μοναξιάς και μιας μετεωριζόμενης αγωνίας ανάμεσα στο εδώ και στο επέκεινα, στην απαντοχή και στην λύτρωση, γνωρίσματα ή «καταστασιακές» συνθήκες (conditiones situationistes), που τις περιθάλπει –μέσα στην παραδεισένια πλάση – η συντροφικότητα.

Μέσα από τις όψεις των Μοναστηριών και των Σκητών που ιχνηλατεί ο Γεράσιμος Γερολυμάτος αναψηλαφεί τις συναντήσεις του ατόμου με την κοινότητα. Οι ψυχικές διαθέσεις του ενός, αλλά και της «ομηγύρεως», συνομιλούν με τις ώρες και τις εποχές της βλάστησης, όπως αυτή φυτρώνει, μαραίνεται κι ανασταίνεται ανάμεσα στα χώματα, στις πέτρες και στον ουρανό. Τα φρουριακής κατασκευής κτίσματα, ανθιστάμενα στον χρόνο και στις ποικίλες όσες περιπέτειες, εμφανίζονται ως παράδοξα μεγαλιθικά μνημεία, άλλοτε πάλι ως Κιβωτοί γνώσεων και παραδόσεων, ιστοριών και θρύλων. Σκηνικά και σκηνώματα, τα κτίσματα αυτά λειτουργούν ως θεματοφύλακες και ιερά τοπόσημα, ως συμβολικοί «θώρακες» επίσης, αλλά κι ως ενδύματα πίστης κι ευψυχίας. Οι μολυβιές του ζωγράφου, η μια πυκνά και κοντά στην άλλη, αποκτούν μουσικές ιδιαιτερότητες. Τα χωροδιαστατικά γίνονται χρονικά διαστήματα, που μετατρέπονται με την σειρά τους, σε αίνους ζωής και πράξης».

Αθηνά Σχινά

Αναμνήσεις από την Αθωνική Πολιτεία

«Το Άγιον Όρος αποτελεί μια σύνθεση της ιερότητας ενός πνευματικού καθ’ όλα χώρου, συνδυασμένου με την αλησμόνητη φυσική του ομορφιά, στοιχεία που δεν μπορούν παρά να εκφράζουν, τόσο την ευσέβεια ενός πιστού, όσο και τον ανυπόκριτο θαυμασμό ενός ζωγράφου. Φρουριακής μεγαλοπρέπειας κτίρια Μοναστηριών και αφοπλιστικής ωραιότητας τοπία συνδιαλέγονται αρμονικά μέσα στον κόσμο μιας φυσικής πληρότητας. Άνθρωποι και περιβάλλον αλληλοσυμπληρώνονται, σχηματίζοντας την εικόνα μιας θεϊκής κοσμογονίας, που διατηρεί αναλλοίωτη, θαρρεί κανείς στον χρόνο, την αρχική φρεσκάδα και την ακαταμάχητη λάμψη της.

Κάπως έτσι «αποκαλύφθηκε» στα μάτια μου το Άγιον Όρος, με τις μύριες όψεις, τα ποικίλματα και τις μορφές του. Άλλοτε άγριο και ερημικό, πότε γαλήνιο και συντροφικό, αλλά πάντοτε ειρηνικό και φιλόξενο, το Άγιον Όρος επιφυλάσσει ψυχικές δονήσεις, απροσδόκητες συγκινήσεις και οπτικές απολαύσεις».

Γεράσιμος Γ. Γερολυμάτος


Κεντρική φωτογραφία θέματος: ΣΚΗΤΗ ΚΑΥΣΟΚΑΛΥΒΙΩΝ