Με τους μελωδικούς ήχους και τα… σεβνταλίδικα τραγούδια της ανατολικής μουσικής που παρουσίασε το ΚΕΣΑΜ του Αναγνωστηρίου Αγιάσου άνοιξε την Παρασκευή το βράδυ η αυλαία της έκθεσης της μόνιμης συλλογής του Μουσείου Ελγκίζ της Κωνσταντινούπολης με τον τίτλο «in medias res» (Γραμμές Περάσματος), που θα φιλοξενείται στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυτιλήνης-Αρχοντικό Χαλίμ Μπέη έως τις 11 Νοεμβρίου 2016.

Στο πλαίσιο αυτού του μεγάλου πολιτιστικού γεγονότος, η αεροπορική εταιρεία «Borajet» πραγματοποίησε την πρώτη πιλοτική πτήση τσάρτερ από την Κωνσταντινούπολη στη Μυτιλήνη με 120 Τούρκους επισκέπτες, ανάμεσά τους και δημοσιογράφοι από τα μεγαλύτερα τουρκικά μέσα ενημέρωσης αλλά και ακαδημαϊκοί. Ο κ. Ελγκίζ ανέφερε στο «Ε» ότι ευελπιστεί το ερχόμενο καλοκαίρι να ξεκινήσουν κανονικά τα δρομολόγια.

Τα εγκαίνια

Τους καλεσμένους υποδέχθηκαν ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός, που αναφέρθηκε στις σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων πολιτών και στην ανάγκη σύσφιξής τους σε όλους τους τομείς. Επίσης, ανακοίνωσε ότι θα προτείνει στο δημοτικό συμβούλιο ο κ. Ελγκίζ να ανακηρυχθεί επίτιμος δημότης του νησιού. Ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Κώστας Αστυρακάκης αναφέρθηκε στην αξία της έκθεσης και τέλος ο κ. Τζαν Ελγκίζ μίλησε για τις σχέσεις της οικογένειάς του με τη Λέσβο και τα έργα τέχνης που παρουσιάζονται στη Μυτιλήνη.

Η έκθεση

Στην έκθεση παρουσιάζονται επιλεγμένα έργα από τη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Ελγκίζ της Κωνσταντινούπολης, ενός μουσείου που ανήκει στη Σεβντά και στον Τζαν Ελγκίζ, δισέγγονο του Χαλίμ Μπέη, ιδιοκτήτη του κτηρίου όπου εκτίθενται τα έργα. Μάλιστα, ο κ. Ελγκίζ είχε δηλώσει από την Παρασκευή στο «Ε» πόσο συγκινημένος νιώθει για το ότι η συλλογή του εκτίθεται στο σπίτι του προπάππου του. Για το Αρχοντικό και άλλα ιστορικά στοιχεία μίλησε στα εγκαίνια της έκθεσης ο δημοσιογράφος του ΑΠΕ Στρατής Μπαλάσκας.

Η έκθεση έχει ως στόχο να επιδείξει την ποικιλία των συνδέσμων ανάμεσα σε αφηγήσεις της μνήμης και εκφράσεις διαφορετικών τάσεων και στιλιστικών προσεγγίσεων και την έχει επιμεληθεί η Μπασάκ Σένοβα, με στόχο τη δημιουργία «ενός γαλαξία προβληματισμών πάνω στις τροχιές της μνήμης και της αντίληψης». Καλύπτει όλους τους χώρους της Πινακοθήκης και σε αυτήν παρουσιάζονται διάφορα έργα κορυφαίων καλλιτεχνών από τη ζωγραφική στη γλυπτική, από τις εγκαταστάσεις στα αντικείμενα, από τις φωτογραφίες στις ταινίες και τα βίντεο. Πρόκειται για έργα των καλλιτεχνών Πινάρ Γιόλατσαν, Όλεγ Ντου, Σίντυ Σέρμαν, Αζαντέ Kιοκέρ, Μπεντρή Μπαϊκάμ, Μπενγκιού Καράντουμαν, Φερχάτ Οζγκιούρ, Γκίλμπερτ και Τζορτζ, Χάλε Tένγκερ, Tρέση Eμίν, Λουίς Μπουρζουά, Mάτεο Mάτε, Μπουράκ Ντελίερ, Γκιουλσιούν Kαράμουσταφα, Ιχσάν Oτουρμάκ, Kέντελ Γκιρς, Kομέτ, Ναν Γόλδιν, Nιλμπάρ Γκιουρές, Οζλέμ Γκιούνγιολ, Ρεμπέκα Χορν, Tομούρ Ατάγκιοκ, Βέλζκο Ζέζακ, Χέρα Μπουγιουκταστζίγιαν και Μπενζί Μπογιάδιαν.

Το ΚΕΣΑΜ

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας, αποδόθηκαν οργανικοί σκοποί από τη Λέσβο και τα μικρασιατικά παράλια (καρσιλαμάδες, ζεϊμπέκικα, συρτά) καθώς και συνθέσεις Οθωμανών συνθετών (τέλη 19ου-αρχές 20ού αιώνα).

Στο δεύτερο μέρος, αποδόθηκαν χαρακτηριστικές περιπτώσεις από το κοινό-δίγλωσσο (τουρκικά-ελληνικά) ρεπερτόριο της ευρύτερης περιοχής της Προποντίδας και του Μαρμαρά, γνωστό στο ελληνικό κοινό από τις δισκογραφικές του αποτυπώσεις στις 78 στροφές κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, με τις φωνές της Ρόζας Εσκενάζυ, του Αντώνη Νταλγκά, της Ρίτας Αμπατζή κ.ά.

Την ορχήστρα του ΚΕΣΑΜ αποτελούσαν οι: Νίκος Ανδρίκος (λάφτα - φωνή), Μαρία Σεϊτανίδου (φωνή), Γιώτα Μαϊστρέλλη (φωνή), Γιάννα Μαϊστρέλλη (βιολί), Παναγιώτης Κολοβός (κλαρίνο), Παναγιώτης Κάιτατζης (ούτι), Αλέκος Καφούνης (σαντούρι), Στρατής Σκουρκέας (κρουστά).

Το μουσείο Ελγκίζ

Το μουσείο Ελγκίζ ιδρύθηκε το 2001 από τους συλλέκτες Σεβντά και Τζαν Ελγκίζ και αποτέλεσε το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης. Σε μια περίοδο που η χώρα στερούνταν θεσμικά ή κρατικά μουσεία μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, το μουσείο ανέλαβε ως ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό ίδρυμα διεθνούς ακτινοβολίας την προώθηση της σύγχρονης τέχνης, ανοίγοντας τις πόρτες ενός χώρου 2.000 τ.μ. στο κοινό.

Παλαιότερα γνωστός ως «Proje4L», o χώρος του ιδιωτικού αυτού μουσείου λειτούργησε ως πλατφόρμα προώθησης της δουλειάς σύγχρονων νέων καλλιτεχνών. Συνεχίζοντας με την ίδια αποστολή και παράλληλα με τη μόνιμη συλλογή Ελγκίζ, το μουσείο διοργανώνει σειρά από εκθέσεις, εργαστήρια και κοινωνικές δράσεις, αποσκοπώντας στην ανάδειξη δυναμικών και ριζοσπαστικών καλλιτεχνών.

Η μόνιμη ιδιωτική έκθεση φιλοξενείται στους πύργους του Μασλάκ με περιοδικές εκθέσεις γλυπτών και έργα land art στην ανοιχτή ταράτσα του κτηρίου. Το «Trip Advisor» έχει χαρακτηρίσει το μουσείο ένα «κρυφό διαμάντι». «Η σύγχρονη τέχνη εκφράζει τη σύζευξη της πολιτισμικής παραγωγής του παρελθόντος με τη φωτισμένη ατένιση του μέλλοντος», λέει ο Τζαν Ελγκίζ.