Σταμάτα να ψάχνεις τον “πραγματικό” σου εαυτό

«Ποιος είναι ο πραγματικός μου εαυτός;»
Είναι μια ερώτηση που απασχολεί σχεδόν όλους μας. Για να ζήσουμε μια πιο ευτυχισμένη ζωή ακούμε πως είναι απαραίτητο να μάθουμε ποιοι είμαστε. Και έτσι μπαίνουμε στη διαδικασία να βρούμε τον «αληθινό» εαυτό μας.                                Μήπως όμως ο τρόπος που θέτουμε το ερώτημα περιέχει παγίδες; 
   Τι σημαίνει ψάχνω να βρω τον «πραγματικό» μου εαυτό;    Όταν ψάχνω να βρω κάτι, τότε υποθέτω ότι αυτό που ψάχνω υπάρχει κάπου κρυμμένο κι εγώ θέλω να το ανακαλύψω. Ίσως είναι κάτω από το κρεβάτι, ίσως πίσω από το ψυγείο. Πάντως, κάπου υπάρχει. Το μόνο που πρέπει είναι να βρω που είναι.
Αντίστοιχα όταν ψάχνω τον πραγματικό εαυτό μου, υποθέτω ότι υπάρχει κάπου ένας κρυμμένος «πραγματικός» εαυτός, έτοιμος διαμορφωμένος, και εγώ το μόνο που έχω να κάνω είναι να τον βγάλω στο φως. Και όλα θα είναι εντάξει μετά.
Αν για παράδειγμα είμαι ένα υπάκουο «καλό παιδί» που δε λέει ποτέ όχι στους άλλους, και καταλαβαίνω ότι πιέζομαι, τότε η φράση βρίσκω τον «πραγματικό» εαυτό μου με παραπέμπει να ψάξω κάπου μέσα μου να βρω αυτό που πραγματικά θέλω. Κάπου μέσα μου υπάρχει ένας «αληθινός» εαυτός, με τα δικά του θέλω και το μόνο που έχω να κάνω είναι να τον βρω. Έτσι θα πάψω να καταπιέζομαι.
Δυστυχώς τα πράγματα συνήθως δεν είναι τόσο απλά. Στην πράξη ίσως έχω περισσότερους από έναν εαυτούς. Στην πράξη, αν έχω μάθει να μη λέω όχι, τότε ο σημερινός μου εαυτός βαθυθέλει να ικανοποιεί τους άλλους. Μόνο αυτό υπάρχει μέσα μου. Όταν αναρωτηθώ τι θέλω να κάνω στη ζωή μου, συχνά δεν υπάρχει ένας άλλος αληθινός εαυτός μέσα μου να μου δώσει μια απάντηση. Το μέσα μου σιωπά.
Απελπίζομαι.
Διώξε όσα σου έχουν φορέσει. Χμμμ
Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει με την απλοϊκή συμβουλή «διώξε από πάνω σου όσα σου έχουν φορέσει». Και αυτή η συμβουλή υποθέτει ότι υπάρχει ένας «πραγματικός» εαυτός με τον οποίο ήρθες στον κόσμο και μετά οι γονείς σου, η κοινωνία ή όποιος άλλος, σου φόρεσαν τα δικά τους θέλω.
Έτσι ίσως έγινες καλός μαθητής επειδή ήθελες να ικανοποιήσεις τους γονείς σου. Δεν ήταν δικό σου, θα πουν όσοι υποστηρίζουν αυτή την προσέγγιση (οι περισσότεροι ψυχολόγοι, δηλαδή).
Αν το σκεφτούμε λίγο πιο βαθιά, τι θα πει δικό σου όμως; Τι είναι πραγματικά δικό σου; Το DNA σου; Τι εννοούν άραγε;
Το DNA μας είναι σημαντικό, αλλά ακόμα πιο σημαντική είναι η διάδραση με το περιβάλλον μας, όπως όλες οι έρευνες δείχνουν. Η προσωπικότητά μας (δηλαδή ο εαυτός μας) διαμορφώνεται μέσα σε ένα πολύπλοκο πλαίσιο αλληλεπίδρασης με τους γονείς μας και τα πρώτα σημαντικά πρόσωπα της ζωής μας. Σε ποια φάση ακριβώς είμαστε εμείς ΕΜΕΙΣ και αρχίζουν μετά να μας φοράνε οι άλλοι τα δικά τους θέλω (τα οποία υποτίθεται πως δεν είμαστε ΕΜΕΙΣ);
Υπάρχει άραγε κάτι που δε μας το έχουν φορέσει;
Νομίζω πως όχι. Όλα κατά μια έννοια φορεμένα είναι. Και τα «άσχημα» αλλά και τα όμορφα. Έτσι αποκτούμε ταυτότητα. Αυτή είναι η διαδικασία.
Μια εναλλακτική πρόταση
Ίσως να υπάρχει μια εναλλακτική πρόταση στην προτροπή βρες τον πραγματικό σου εαυτό.
Δημιούργησε τον εαυτό που σου αρέσει.
Αντί να ψάξεις να βρεις τι είναι πραγματικό δικό σου, εστίασε στο να γνωρίσεις τον τωρινό εαυτό σου και αποδέξου ότι όλα όσα βρεις είναι δικά σου. Γιατί είναι. Αυτή τη στιγμή το ότι δε λες όχι, το ότι είσαι το καλό παιδί, το ότι είσαι δικηγόρος αντί για ζωγράφος (για κάποιο λόγο όσοι βρίσκουν τον εαυτό τους συνηθίζεται να υπονοείται ότι ήταν εν δυνάμει ζωγράφοι…) όλα αυτά ΕΙΣΑΙ ΕΣΥ.
Στο εδώ και τώρα αυτό είσαι.
Δεν είσαι κάποια από αυτά και κάποια όχι. Είσαι το σύνολο των χαρακτηριστικών σου. Ακόμα και αν νιώθεις καταπιεσμένος με ορισμένες συμπεριφορές σου, για κάποιο λόγο σε εξυπηρετούν και τις κρατάς. Είσαι και η αυτοκαταπίεσή σου.
Αναγνώρισέ το και αποδέξου το.
Και μετά δες τι από όλα αυτά θέλεις να κρατήσεις και τι να αλλάξεις. Δες ποιον εαυτό θα ήθελες να δημιουργήσεις. Πώς θα ήθελες να είσαι από εδώ και πέρα; Φτιάξε έναν νέο εαυτό πιο κοντά σε αυτό που θα σου άρεσε να είσαι.
Ποια η διαφορά;
Όσοι προτρέπουν να βρεις τον «αληθινό» εαυτό σου, συνήθως προτείνουν την ίδια διαδικασία. Με την πολύ σημαντική διαφορά ότι θα πουν: βρες τι είναι πραγματικά δικό σου και τι όχι, και πέτα όσα δεν είναι δικά σου.
Η προσέγγιση αυτή ενέχει δυο σημαντικούς κινδύνους
1) Σε βάζει αυτόματα στο ρόλο του θύματος. Είσαι ο καλός άνθρωπος που οι άλλοι σου φόρεσαν τα «άσχημα» χαρακτηριστικά σου. Έτσι κινδυνεύεις να μείνεις περισσότερο στο στάδιο του να κατηγορείς τους άλλους που σε «κατέστρεψαν» αντί να εστιάσεις στο πώς να αλλάξεις. Αντίθετα, αν αποδεχτείς ότι αυτός είναι τώρα ο εαυτός σου αναλαμβάνεις πλήρως την ευθύνη της κατάστασής σου. Και αυτό μας εξελίσσει. Η ανάληψη της ευθύνης του εαυτού μας.
2) Όταν ψάχνεις να βρεις ποιος είσαι, δημιουργείται αμέσως το ερώτημα: πώς θα ξέρω ότι αυτό που βρήκα είμαι «πραγματικά» εγώ; Ειδικά αν είσαι ανασφαλής (όπως οι περισσότεροι από εμάς) θα έχεις χαμηλή εμπιστοσύνη στη διαίσθησή σου. Κι αν κάνεις λάθος; Αν δε βρεις τον «σωστό» εαυτό; Αντίθετα η πρόταση δημιούργησε τον εαυτό σου μειώνει αισθητά την αγωνία ενός πιθανού λάθους. Καταλαβαίνεις ότι φτιάχνεις κάτι καινούριο. Μπαίνεις στη διαδικασία να σκεφτείς με όρους μου αρέσει – δε μου αρέσει.
Στην πράξη
Ίσως έχεις περάσει αρκετό χρόνο ψάχνοντας να βρεις τον «πραγματικό» εαυτό σου. Βίωσες την αγωνία που η διαδικασία εμπεριέχει. Μπερδεύτηκες αμφισβήτησες, θύμωσες και ίσως και να απελπίστηκες.
Στην πράξη, για να εξελιχθείς και να ζήσεις μια πιο ευτυχισμένη ζωή, θα χρειαστεί να βρεις ποιος είσαι στο εδώ και τώρα. Στην πράξη, για να αλλάξεις τον εαυτό σου μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία, θα βοηθηθείς πολύ περισσότερο αν έχεις στο μυαλό σου να φτιάξεις ένα νέο εαυτό παρά το να βρεις έναν άλλο υποθετικό «πραγματικό» εαυτό.
Μετά την αναγνώριση του ποιος είσαι σήμερα, η διαδικασία της αλλαγής είναι μια διαδικασία δημιουργίας. Όχι μια διαδικασία ανακάλυψης.
Φτιάξε τη νέα προσωπικότητά σου. Είναι στο χέρι σου. Γιατί αν την ψάχνεις μόνο, ίσως και να μην τη βρεις ποτέ…

 

Τελευταία ενημέρωση: 
Τρί. 19 Νοε. 2019 - 14:48