Η Πετρούλα Ντελεδήμου είναι Αντιπροέδρος της UEF Greece – νομικός και επικοινωνιολόγος, αθεράπευτη σοσιαλδημοκράτης και φεντεραλίστρια.
Πέραν πάσης αμφιβολίας, οι εξτρεμιστές κάθε απόχρωσης, ακροδεξιοί ή ακροαριστεροί, αντιμάχονται την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις αξίες, τις ιδέες, τις αρχές της. Αντιμάχονται την ίδια την ευρωπαϊκή ιδέα της ενότητας, της αλληλεγγύης, της ειρήνης, της ευημερίας και της ομαλότητας, σε μία ήπειρο που δεν σπαράσσεται πια από εμφυλίους ή από εθνικιστικές συγκρούσεις. Ο ίδιος ο εξτρεμισμός, για να υπάρξει, τρέφεται από το διχασμό – με οποιοδήποτε πρόσχημα: εθνικιστικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό. Ακόμη και αν ενδύεται τον μανδύα της κοινοβουλευτικής τάξης σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο, η ιδεολογία κάθε εξτρεμιστή είναι μία: «ή εσύ ή εγώ». Όταν μάλιστα ο εξτρεμισμός συναντά το λαϊκισμό και συνενώνονται στο ίδιο κοινωνικό-πολιτικό κατασκεύασμα, τότε το κύμα που δημιουργείται, απειλεί ξεκάθαρα να σαρώσει τους δημοκρατικούς θεσμούς, την κοινωνική ειρήνη, την ευρωπαϊκή προοπτική.
Έχουν λοιπόν δίκιο οι απανταχού ευρωπαϊστές: Προσοχή, κίνδυνος! Και για όσους δεν πιστεύουν στο μέγεθος του κινδύνου, το παράδειγμα του «μπορεί-παρ’ολίγον-μήπως-να-το-ξανασκεφτούμε-τώρα-που-την-πατήσαμε» Brexit είναι εκεί: όταν ο απομονωτισμός συνάντησε την ακροδεξιά και αγκαλιάστηκαν με το λαϊκισμό, η Μεγάλη Βρετανία έκανε το μετέωρο βήμα. Και τώρα, στο final countdown, ψάχνει για plan B.
Πριν όμως οι απανταχού mainstream μέντορες του διάσημου «πολιτικού κέντρου» βιαστούν να μειδιάσουν ειρωνικά, ας αναλογισθούν και αυτοί – και εμείς, χάριν ειλικρίνειας – το μερίδιο των ευθυνών μας. Είναι προφανές και ευνόητο, πως η κοινή μας ευρωπαϊκή πορεία δεν μπορεί παρά να βασίζεται στη συναίνεση. Ακόμη και σε αναγκαίους συμβιβασμούς. Είναι προφανές και εύλογο, πως στους ευρωπαϊκούς θεσμούς πρέπει να διασφαλίζεται ένα μίνιμουμ συνεννόησης ώστε να προχωρούμε, ένα βήμα τη φορά. Όμως να προχωρούμε. Και για να προχωρήσουμε, πρέπει να προηγηθεί διάλογος. Διαφωνία. Επιχειρήματα. Ιδεολογικές συγκρούσεις. Εκλογές. Πλειοψηφίες και μειοψηφίες. Δύσκολες επιλογές. Με κόστος. Με υπέρ και κατά. Αυτή είναι η δημοκρατία. Αυτό το τίμημά της, αυτή και η δύναμή της.
Πάνε πολλά χρόνια από την τελευταία ιδεολογική σύγκρουση μεταξύ δημοκρατικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πάνε πολλά χρόνια από το τελευταίο βήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς το μέλλον. Οι νεότεροι έχουν ακούσει ελάχιστα για τη Συνθήκη της Λισαβόνας – το διακύβευμα της δικής μας νιότης. Και δεν έχουν ακούσει τίποτα για τη Στρατηγική της Λισαβόνας, που άνοιξε το δρόμο για να είναι οι σημερινοί νέοι, η πρώτη «ευρωπαϊκή γενιά».
Οι πολιτικές δυνάμεις της κεντροδεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας – οι πάλαι ποτέ κραταιές πολιτικές οικογένειες της Ευρώπης – έχουν επιλέξει εδώ και χρόνια ένα μοντέλο συνεργασίας που δεν κερδίζει πια την εμπιστοσύνη των πολιτών. Δεν κεντρίζει καν το ενδιαφέρον τους. Ο υποτονικός πολιτικός διάλογος αφήνει να ακουστούν περισσότερο οι απειλητικές κραυγές των εξτρεμιστών και τα μεγαλόστομα ψεύδη των λαϊκιστών. Ο φόβος γίνεται παράγων που επηρεάζει τη βούληση και την ψήφο των πολιτών, αλλά και τη ρητορική των μετριοπαθών. Και οι μετριοπαθείς, οι «κεντρώοι», οι “mainstream”, πείτε τους όπως θέλετε, αντί να καταθέσουν προτάσεις ουσίας, ανάγουν σε «κύριο αντίπαλο» τους ακραίους και τους εξτρεμιστές. Φαύλος κύκλος.
Αν θέλουμε ν’αλλάξει κάτι σε αυτές τις ευρωεκλογές, ας μη φοβηθούμε να διαφωνήσουμε. Να συζητήσουμε. Να συγκρουστούμε. Να αποφασίσουμε. Να ψηφίσουμε. Και να δεχθούμε την επιλογή της πλειοψηφίας. Αν θέλουμε ν’αλλάξει κάτι σε αυτές τις ευρωεκλογές, ας μη φοβηθούμε γενικώς. Οι «σούπες» είναι καλές για τους ασθενείς. Ας μην ταΐσουμε άλλες «σούπες» την Ευρώπη έχει περισσότερη ανάγκη από φρέσκιες ιδέες και ζωντανές αντιπαραθέσεις.