Αντιδράσεις προκάλεσε η δήλωση της πρωθυπουργού Άννα Μπρνάμπιτς ότι η Σερβία, αν αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ στενότερων δεσμών με τη Ρωσία και ένταξη με την Ένωση, θα επιλέξει την ΕΕ. Η EURACTIV.rs αναφέρει.
Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Μπρνάμπιτς μεταφέρει μόνο μια σκέψη του Προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς.
Η Σερβία δεν είναι ακόμη υποχρεωμένη να ακολουθήσει πλήρως την εξωτερική πολιτική της ΕΕ και δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσία, η οποία δεν υποστηρίζει την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου, γεγονός που μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην έναρξη του Κεφαλαίου 31 και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Σερβίας με την ΕΕ.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας δημοσκόπησης που πραγματοποίησε το Ευρωπαϊκό Γραφείο Ενσωμάτωσης τον Δεκέμβριο του 2016, μόλις το 50% του πληθυσμού της Σερβίας υποστηρίζει την ένταξη της χώρας στην ΕΕ.
Σε μια συνέντευξη στο Bloomberg, η Μπρνάμπιτς δήλωσε ότι θα συνεχίσει την πορεία που ξεκίνησε από τον προκάτοχό της Βούτσιτς, για να προετοιμάσει την ένταξη της χώρας στην στην ΕΕ μέχρι το 2020.
“Η ΕΕ είναι ένας στόχος στον οποίο είμαστε προσηλωμένοι, αυτό είναι σαφές”, δήλωσε η Μπράναβιτς και πρόσθεσε: “Έχουμε συναισθηματικούς δεσμούς με τη Ρωσία, λόγω της παράδοσης, του πολιτισμού, της θρησκείας. Πολλοί άνθρωποι στη Σερβία αντιλαμβάνονται τη Ρωσία ως τον μεγάλο αδερφό και τον προστάτη μας … Αυτά τα συναισθήματα δεν μπορούν να αγνοηθούν, αλλά η στρατηγική μας πορεία είναι συνυφασμένη με την ΕΕ”.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο BBC, η Μπράναβιτς ανέφερε επίσης ότι ο στρατηγικός στόχος του Βελιγραδίου ήταν η ένταξη στην ΕΕ, παρότι με την Ρωσία έχει βαθιά ριζωμένες, στενές και φιλικές σχέσεις, ενώ πρόσθεσε ότι η Σερβία προσπάθησε να διατηρήσει την ισορροπία σε μια δύσκολη εποχή.
Ο πρώτος αναπληρωτής Πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών Ίβιτσα Ντάτσιτς και η υπουργός Υποδομών Ζοράνα Μιχαΐλοβιτς επιχείρησαν να περιορίσουν τη δημόσια ανησυχία που προκάλεσε η Πρωθυπουργός, ιδίως μεταξύ της δεξιάς αντιπολίτευσης.
Ο Ντάτσιτς είπε ότι η Σερβία δεν θα αλλάξει την εξωτερική της πολιτική και ότι η κυβέρνηση κατάφερε να υποστεί με υπομονή τα τελευταία πέντε χρόνια την πίεση καθώς και να παραμείνει στον ευρωπαϊκό δρόμο χωρίς να διασαλεύσει τις σχέσεις της με φίλους, κυρίως με τη Ρωσία και την Κίνα.
Η Ζοράνα Μιχαΐλοβιτς ανέφερε ότι η ένταξη στην ΕΕ και η εισαγωγή ευρωπαϊκών προτύπων ήταν η «στρατηγική πορεία» της Σερβίας, αλλά πρόσθεσε ότι η χώρα δεν θα εγκαταλείψει τις σχέσεις της με σημαντικούς εταίρους, όπως η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ. Είπε επίσης ότι η Σερβία είχε μέχρι τώρα «με την ευρωπαϊκή της πολιτική αλλά και με την προστασία των δικών της συμφερόντων … αποδεικνύοντας ότι με τη καλή της φήμη και σταθερότητα μπορεί να είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία».
Η Μόσχα με τη σειρά της τοποθετήθηκε και εκείνη. Όταν της ζητήθηκε να σχολιάσει τη δήλωση της Σέρβας πρωθυπουργού ότι, αν αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ της Ρωσίας και της ΕΕ, η Σερβία θα επέλεγε την ΕΕ, στις 5 Ιουλίου, η Μαρία Ζαχάροβα, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, είπε στο Beta ότι η Μόσχα ειλικρινά ευχήθηκε να μην χρειαστεί το Βελιγράδι να έρθει αντιμέτωπο με αυτή την επιλογή.
“Αυτό είναι το κυριαρχικό δικαίωμα της Σερβίας. Αλλά ειλικρινά επιθυμούμε να μην βρεθεί ούτε η Άννα ούτε κάποιος άλλος αντιμέτωπος με την επιλογή. Το καλύτερο είναι να είναι και με τους δύο. Αυτό είναι χρήσιμο και ασφαλές από πλευράς συμφερόντων”, δήλωσε η Ζαχάροβα, προσθέτοντας ένα συμπέρασμα – η εναρμόνιση των διαδικασιών αντί των διαιρέσεων.
Την ίδια στιγμή, ο πολιτικός αναλυτής Σβιγιετίν Μιλιβόεβιτς δήλωσε ότι η πρωθυπουργός είχε γίνει “αποδιοπομπαίος τράγος” καθώς παραδέχτηκε ανοιχτά τι ανακοίνωσε έμμεσα ο Βούτσιτς. Ο Μιλιβόεβιτς πρόσθεσε ότι τώρα οι πολίτες και η πλειοψηφία των κομμάτων θα επικεντρωθούν στην Μπρνάμπιτς και όχι στον Βούτσιτς.
“Δεν ήταν η Άννα Μπρνάμπιτς που είπε ότι αυτά είναι τα λόγια του Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Και δεν είναι η πρώτη φορά γιατί όταν ο Βούτσις ορκίστηκε στο σύνταγμα ενώπιον του κοινοβουλίου και τον Μίροσλαβ Γκόσπελ, ανέφερε αρκετές φορές μια εσωτερική συναίνεση για το καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου. Αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ήθελε να κάνει κάτι που το σερβικό σύνταγμα δεν επέτρεπε και αυτό μπορεί να είναι μια νομικά δεσμευτική συμφωνία με το Κοσσυφοπέδιο ως προϋπόθεση για τη συνέχιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης”, δήλωσε ο Μιλιβόεβιτς στο Beta.
Είπε επίσης ότι οι προκάτοχοι του Προέδρου Βούτσιτς στο πρωθυπουργικό αξίωμα, πρωτίστως ο Μπόρις Τάντιτς, γνώριζαν ότι μια μέρα η Σερβία θα καλούνταν να επιλέξει ανάμεσα στην Ρωσία, δηλαδή το Κοσσυφοπεδίου και της ΕΕ, όμως είχαν σεβαστεί το σύνταγμα και δεν είχαν σκεφτεί αυτή την επιλογή.
Η αντιπολίτευση αντέδρασε έντονα στη δήλωση της Άννας Μπρνάμπιτς, με εξαίρεση την Ένωση Σοσιαλδημοκρατών της Βοϊβοντίνα, της οποίας ο αντιπρόεδρος, Μπόγιαν Κόστρες, περιέγραψε την επιλογή της πρωθυπουργού ως «ενθαρρυντική».
Ωστόσο, ο Κόστρες είπε ότι αυτό το μήνυμα της πρωθυπουργού “δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να παραμείνει στο επίπεδο των ευχών και των δηλώσεων”.
Οι εκπρόσωποι του Δημοκρατικού Κόμματος της Σερβίας σχολιάζουν ότι η δήλωση της πρωθυπουργού «έχει αποκαλύψει μια πολιτική εκπλήρωσης των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων της Δύσης», ενώ κατά τη γνώμη του κινήματος Ντβέρι, το καθήκον της Μπρνάμπιτς δεν είναι να οδηγήσει τη Σερβία στην ΕΕ, αλλά να την απομακρύνει από την επιρροή της Ρωσίας, ώστε “οι Βρυξέλλες να μπορούν να συνεχίσουν ελεύθερα την αποικιακή τους διαχείριση στη Σερβία”.