Health Coaching: Γιατί η υγεία σου ξεκινάει πρώτα από (στο) μυαλό σου

Η υγεία σας ξεκινάει πρώτα από το μυαλό σας.
SIphotography via Getty Images

Θέλω να χάσω κιλά. Θέλω να κοιμάμαι περισσότερο / καλύτερα. Θέλω να έχω περισσότερο χρόνο ( για γυμναστήριο, φίλους, εμένα…).

Σας θυμίζει κάτι; Αν όχι τότε πραγματικά ανήκετε στη μειοψηφία. Και πραγματικά μπράβο που έχετε καταφέρει να πετύχετε κάποιους από τους πιο “δημοφιλείς” στόχους υγείας και προσωπικής ανάπτυξης που θέτουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, στην αρχή κάθε χρονιάς και όχι μόνο.

Αν πάλι, έχει φτάσει σχεδόν καλοκαίρι και όλα βρίσκονται ακόμα στο ίδιο σημείο, τρέχετε να χάσετε τελευταία στιγμή κιλά (μάλλον με λάθος τρόπο), εξακολουθείτε να μην κοιμάστε καλά και ο προσωπικός ποιοτικός χρόνος μάλλον κινδυνεύει να γίνει όνειρο θερινής νυκτός (εφόσον βέβαια καταφέρετε να κοιμηθείτε) τότε διαβάζετε το σωστό άρθρο.

Η σχέση μου με το Health Coaching μετράει ήδη δύο χρόνια. Ίσως είναι το μεταπτυχιακό μου δίπλωμα που έχω αγαπήσει περισσότερο. Λάτρευα και κυνηγούσα τη γνώση από μικρό παιδί. Καθώς η βασική μου επιστήμη, η μοριακή βιολογία, και αργότερα η εξειδίκευση μου, η Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή εξελισσόντουσαν με ραγδαίους ρυθμούς προσφέροντας καλύτερες θεραπευτικές προσεγγίσεις, σιγά σιγά άρχισα να συνειδητοποιώ πως όσα καινούργια επιστημονικά επιτεύγματα και αν είχα στα χέρια μου, κάτι έλλειπε. Καλή η επιστήμη και η τεχνολογία, αλλά τι νόημα έχει αν δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλο της το μεγαλείο; Και ποιος κυρίως την εφαρμόζει ή τη χρησιμοποιεί; Ο ασθενής.

Τι να κάνω τα νέα πρωτόκολλα και θεραπείες στην εξωσωματική αν ο ασθενής μου δε μπορεί να ακολουθήσει τις βασικές (παγκόσμιες) επιστημονικές προγεννητικές οδηγίες για αλλαγή του τρόπου ζωής και διατροφής τουλάχιστον 3 μήνες μέχρι και ένα χρόνο πριν την όποια προσπάθεια για σύλληψη; Τι να κάνουμε τα νέα μηχανήματα και αλγόριθμους που έμαθα πρόσφατα για την οστεοπόρωση, όταν μία γυναίκα που μπαίνει στην εμμηνόπαυση εξακολουθεί να κάνει μία καθιστική ζωή και δεν “ακούει” το γιατρό της που της λέει πόσο σημαντική είναι η άσκηση, ακόμα και αν αυτή η άσκηση είναι ένα θεωρητικά απλό καθημερινό περπάτημα μισής ώρας;

Αυτό λοιπόν το κάτι που έλλειπε, το βρήκα στο Health Coaching. Με αυτή μου την εξειδίκευση άλλαξα πολλά πράγματα πρώτα σε εμένα και μετά στους coachees μου. Η μάλλον για να το πω σωστά, εκείνοι τα άλλαξαν όχι εγώ, εκείνοι αποφάσισαν και κατάφεραν την όποια αλλαγή, εγώ απλά τους βοήθησα να καταλάβουν τον τρόπο.

Η υγεία σας ξεκινάει πρώτα από το μυαλό σας. Είναι η προσωπική σας απόφαση να αλλάξετε κάτι και να δεσμευτείτε απέναντι σε αυτή την απόφαση. Η αλλαγή δε γίνεται από την μία μέρα στην άλλη, οι στόχοι πρέπει να είναι ξεκάθαροι και κάθε μέρα πρέπει να κάνετε κάτι για αυτό. Πρέπει να έχετε επιμονή και υπομονή και το σημαντικότερο, δε χρειάζεται να τα κάνετε όλα μαζί.

Καθορίστε τη νοοτροπία που απαιτείται και ενεργείστε σαν να την έχετε ήδη κατακτήσει.

Για παράδειγμα, επιλέξτε ένα στόχο που θέλετε να επιτύχετε και αναρωτηθείτε: ”Ποια νοοτροπία χρειάζομαι για να επιτύχω αυτόν τον στόχο;” ή ”Ποια νοοτροπία έχουν οι άνθρωποι που έχουν ήδη πετύχει αυτόν το στόχο;”.

Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που καταναλώνουν καθημερινά τα απαραίτητα 5 φρούτα και λαχανικά, δε φεύγουν ποτέ για τη δουλειά τους χωρίς να πάρουν μαζί τους τουλάχιστον ένα φρούτο και φροντίζουν να τρώνε σαλάτα τουλάχιστον σε ένα κυρίως γεύμα τους.

Εάν μάλιστα σκεφτείτε πως επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η συμπεριφορά μας επηρεάζεται άμεσα και σε μεγάλο βαθμό από τους ανθρώπους και τις ομάδες ανθρώπων που συναναστρεφόμαστε καθημερινά, δε χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να καταλάβετε πως ίσως κάποια από αυτά που θα θέλατε να κάνετε ή να μην κάνετε, δεν τα κάνετε ή τα κάνετε ακριβώς επειδή τα κάνουν πόσοι άλλοι γύρω σας.

Δεν έχει σημασία ποιος είστε, όλοι θέλουν να αισθάνονται ότι ανήκουν. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι επηρεάζονται από την οικογένεια, τους φίλους, τους συναδέλφους, τις επαφές των κοινωνικών μέσων δικτύωσης και άλλες μορφές μέσων ενημέρωσης. Η πίεση αυτή είναι πολύ ισχυρή. Αν λοιπόν ο στόχος σας είναι πχ ο πιο πάνω, δηλαδή τα 5 φρούτα και λαχανικά την ημέρα, απομακρυνθείτε για λίγο από εκείνους που δεν τρώνε τίποτα ή παίρνουν καθημερινά κάτι ανθυγιεινό από το κυλικείο ή το περίπτερο, και δημιουργήστε το δικό σας πλαίσιο επιτυχίας. Με αυτό τον τρόπο, βασικά ενεργοποιείτε τον εγκέφαλό σας να προσαρμοστεί σε μια νέα νοοτροπία την οποία ενισχύετε με την καθημερινή νέα σας συμπεριφορά.

Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που ένα ζευγάρι προσπαθεί να συλλάβει. Όταν ρωτάω μία coachee μου στα πλαίσια μίας fertility coaching συνεδρίας τι θα έκανες διαφορετικά αν ήσουν έγκυος, μου απαντάει “θα έτρωγα καλύτερα, δε θα δούλευα τόσο πολύ, θα έπινα πιο πολύ νερό…” και άλλα πολλά.

Και ρωτάω, γιατί όχι τώρα;

Το μυαλό μας λοιπόν έχει μία εξαιρετική ικανότητα: μπορεί να εκπαιδεύεται σε νέες συμπεριφορές. Σε κάποιους πιο εύκολα σε άλλους πιο δύσκολα. Η εκπαίδευση αυτή ξεκινάει με έναν στόχο. Που στην αρχή είναι καλό να είναι εύκολος. Δε χρειάζεται βουτιά απευθείας στα βαθιά αν δε ξέρετε καν κολύμπι. Αργότερα, όταν έχετε ανακαλύψει τις δυνάμεις σας (ναι υπάρχουν στον κάθε ένα από εσάς) και έχετε καταλάβει περισσότερο τον εαυτό σας, μπορείτε άμα θέλετε να βουτήξετε και σε αχαρτογράφητα νερά και να βάλετε τον εαυτό σας σε ακόμα μεγαλύτερες προκλήσεις αλλαγής συμπεριφοράς προς το καλύτερο.

Για παράδειγμα, προτού προσπαθήσετε να χάσετε πχ 5 κιλά με κάποια μαγική δίαιτα, αποφασίστε να περιορίσετε καθημερινά τη ζάχαρη. Αποφασίστε να καταναλώνετε αυτά τα άτιμα 5 φρούτα και λαχανικά. Αποφασίστε να πίνετε περισσότερο νερό ( και λιγότερο αλκοόλ και αναψυκτικά). Αποφασίστε να τρώτε junk μόνο πχ 1 ή άντε 2 φορές την εβδομάδα ( ναι ναι, δεν θα σας μαλώσω για αυτό). Αποφασίστε να περπατάτε καθημερινά, λίγο περισσότερο κάθε μέρα. Με αυτόν τον τρόπο το πιο πιθανό είναι τα πρώτα δυο κιλά να φύγουν χωρίς να το καταλάβετε. Και σιγά σιγά θα μπορέσετε, έχοντας ήδη εκπαιδεύσει το μυαλό σας σε πιο υγιείς συμπεριφορές, να κάνετε και πιο δραστικές ενέργειες για το νέο πιο υγιή εαυτό σας.

Σε όποια λοιπόν κατάσταση υγείας και αν βρίσκεστε αυτή τη στιγμή, αυτό που έχει σημασία είναι να βρείτε τι είναι αυτό που θα σας κάνει να πάτε μπροστά και να πετύχετε τους στόχους υγείας σας. Διαβάστε, πειραματιστείτε, ρωτήστε αυτούς που τα έχουν ήδη καταφέρει. Εμπιστευτείτε την πλαστικότητα του εγκεφάλου σας, δηλαδή την εκπληκτική ικανότητα του να μεταβάλλεται και να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του.

Α... Και κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό: Ξεκινήστε τώρα. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή. Ακόμα και αν δεν είναι η τέλεια στιγμή. Αφήστε την τελειότητα για αργότερα, ή όπως έκανα εγώ κάποια στιγμή στη ζωή μου, αφήστε την τελειότητα για τους άλλους.