H Πάρος είναι ο «ελληνικός παράδεισος που θέλει να ξεφορτωθεί το πλαστικό», αναφέρει το BBC σε εκτενές δημοσίευμά του για μια πρωτοβουλία που φιλοδοξεί να μετατρέψει το νησί στο πρώτο της Μεσογείου χωρίς πλαστικά απορρίμματα και σ’ έναν από τους πρωτοπόρους ανά την υφήλιο στον αγώνα για καθαρές θάλασσες.
Το άρθρο υπογραμμίζει ότι όπως και σε πολλά άλλα νησιά των Κυκλάδων ο όγκος των απορριμάτων στην Πάρο εκτοξεύεται το καλοκαίρι, όταν καταφθάνουν πάνω από 400.000 τουρίστες στο νησί των 13.000 κατοίκων. «Η Πάρος βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο μιας προσπάθειας να γίνει το πρώτο νησί του κόσμου που είναι πραγματικά ελεύθερο από τα πλαστικά. Μοιάζει αρκετά μεγάλη πρόκληση», αναφέρει σημειώνοντας τις σοβαρές περικοπές που υπέστη το σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στη χώρα μας στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης με αποτέλεσμα να μη γίνεται συχνά σωστά η ανακλύκλωση και να μην πληρούν τα ευρωπαϊκά στάνταρ πολλοί χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων.
Γιατί επελέγη η Πάρος γι’ αυτή την πρωτοβουλία
Δύο μόνιμες κάτοικοι της Πάρου, η Στέλλα Σερβέλλο και η Ζάνα Κονταμανώλη, βρίσκονται πίσω από την πρωτοβουλία Clean Blue Paros, στην οποία εμπλέκονται ο Δήμος και αρκετές ΜΚΟ. «Όταν έφθασα εδώ σοκαρίστηκα. Δεν μπορούσα να πιστέψω πόσα πλαστικά κύπελλα πετούσαν στην παραλία», λέει στο BBC η Σερβέλλο, η οποία ξεκίνησε την προσπάθεια να γίνει πιο βιώσιμο το νησί, όταν μετακόμισε εκεί από τη Γαλλία πριν από τρία χρόνια.
Κι ενώ εκείνη δημιουργούσε μια ομάδα στο Facebook και μιλούσε σε επιχειρήσεις για πιθανές εναλλακτικές λύσεις αντί του πλαστικού, η Τζο Ροϊλ της ΜΚΟ Common Seas προσπαθούσε να εντοπίσει ένα νησί στη Μεσόγειο, που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για ένα μέλλον χωρίς πλαστικά απόβλητα. «Τα νησιά παρέχουν ένα μικρόκοσμο ενός συστήματος που μας επιτρέπει να βλέπουμε σαφώς τις ροές υλικών», λέει η Ρόιλ.
Η Πάρος επελέγη επειδή οι εποχιακές μεταβολές στον πληθυσμό της περιπλέκουν την κατάσταση και επειδή, όπως ανακάλυψε η Ρόιλ, υπήρχαν κάποιοι που ήδη ασχολούνταν με το θέμα. Τεράστιες πινακίδες υποδέχονται τώρα τους τουρίστες στο αεροδρόμιο για να τους ενημερώσουν αναφορικά με την πρωτοβουλία. «Είναι αυτό που χρειάζεται το νησί», λέει η Σερβέλλο.
Οι προκλήσεις του προγράμματος «Καθαρή Γαλάζια Πάρος»
Πρώτη αποστολή της ομάδας ήταν να πείσει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις ντόπιες επιχειρήσεις να σταματήσουν να χρησιμοποιούν άχρηστα πλαστικά, όπως καλαμάκια και μπουκάλια με εμφιαλωμένο νερό. «Οι 50 από τις 70 επιχειρήσεις στις οποίες μιλήσαμε έχουν υπογράψει», λέει η Ζάνα Κονταμανώλη. Μια άλλη μεγάλη πρόκληση είναι η αναδιάρθρωση της διαχείρισης αποβλήτων. 14 επιχειρήσεις μετέχουν στο πολιτικό πρόγραμμα χωριστής συλλογής πλαστικών φιαλών και κυπέλλων, το πλαστικό των οποίων θα ανακυκλώνεται στην ηπειρωτική Ελλάδα και θα μπορεί να επιστρέφει με άλλη μορφή, όπως παγκάκια, στο νησί.
Πρόβλημα αποτελεί και το γεγονός ότι πολλοί κάδοι απορριμμάτων δεν έχουν καλύμματα με αποτέλεσμα να παρασύρονται τα πλαστικά απορρίμματα από τους ανέμους. Κι ενώ πολλοί κάτοικοι της Πάρου είναι ενθουσιασμένοι με την πρωτοβουλία, αρκετοί άλλοι δεν έχουν ακόμη πειστεί, όπως τα φαρμακεία και τα αρτοποιεία, που χρησιμοποιούν ακόμη πλαστικές σακούλες.
Η ομάδα εστιάζει και στη σχετική περιβαλλοντική εκπαίδευση των 2.500 μαθητών της Πάρου, στους οποίους διανέμουν επαναχρησιμοποιούμενα μπουκάλια νερού, ενώ τοποθετούνται φίλτρα στις βρύσες των σχολείων. Αν και η πρωτοβουλία ξεκίνησε πριν από μόλις μισό χρόνο, η ομάδα ευελπιστεί ότι μπορεί να γίνουν μεγάλες αλλαγές στην Πάρο μόλις λήξει η τουριστική περίοδος και οι κάτοικοι θα έχουν περισσότερο χρόνο για να αναθεωρήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν αναφορικά με τη χρήση πλαστικών.