Η λέξη «Διχασμός» είναι αναμφισβήτητα λέξη αρνητικά φορτισμένη καθώς κυριολεκτικά σημαίνει : « τον χωρισμό σε δύο μέρη»  αλλά μεταφορικά  τη «διχόνοια , τη διάσπαση σε αντίθετα μέρη». (Μπαμπινιώτης 2002).

 Στη πατρίδα μας όμως, όταν μιλάμε για διχασμό κυρίως αναφερόμαστε στον «Εθνικό Διχασμό» που ταλάνισε την Ελλάδα και τους Έλληνες για πολλές δεκαετίες.

   Συγκεκριμένα ο Εθνικός Διχασμός δηλαδή «η διαίρεση του λαού σε Βενιζελικούς και Βασιλικούς (Κωνσταντινικούς) εξαιτίας της διαφωνίας τους για τη στάση που έπρεπε να κρατήσει η Ελλάδα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο». (Μπαμπινιώτης 2002) , ουσιαστικά ξεκίνησε όταν τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 1915 εκδηλώθηκε η διαφωνία του Πρωθυπουργού Βενιζέλου και του Βασιλιά Κωνσταντίνου σχετικά με την συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στον πόλεμο με την πλευρά της Αντάντ (Entente) όπως υποστήριζε ο Βενιζέλος ή της ουδετερότητας που συνέφερε τη Γερμανία όπως υποστήριζε ο Κωνσταντίνος.

  Η διαφωνία αυτή είχε ολέθριες συνέπειες για τον Ελληνικό λαό καθώς οδήγησε σε μια σειρά δραματικά επεισόδια όπως η ύπαρξη δύο χωριστών κρατών στην Ελλάδα , ο βομβαρδισμός της Αθήνας από τον Αγγλογαλλικό στόλο, τα «Νοεμβριανά» και το «Ανάθεμα» του Βενιζέλου , η «έξωση» του Κωνσταντίνου , η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου .

     Όλα αυτά κατά την πρώτη περίοδο του Εθνικού Διχασμού διανθισμένα με εμφύλιες συγκρούσεις , εκτοπισμούς , διαπομπεύσεις (όπως του Εμ. Μπενάκη),  εξορίες αλλά και δολοφονίες , όπως η ειδεχθής δολοφονία του Ίωνα Δραγούμη .

    Θα περίμενε κανείς ότι η επικράτηση και η δικαίωση των επιλογών του Βενιζέλου θα έφερνε και τον ανάλογο κατευνασμό των  διχαστικών παθών  αλλά μάταια. Η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοέμβρη του 1920  έφερε νέο γύρο στο Διχασμό. Η Μικρασιατική καταστροφή (εν πολλοίς απόρροια του Εθνικού Διχασμού) και «η εκτέλεση των έξι» έριξε νέο λάδι στη φωτιά . Η εκτέλεση του πρώην Αρχιστράτηγου  Αναστάσιου Παπούλα και του αντιστράτηγου  Μιλτιάδη Κοιμήση στις 24 Απριλίου του 1935 ήταν ίσως το τελευταίο επεισόδιο αυτού του διχασμού, μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά. 

   Η Δικτατορία της 4ης Αυγούστου, (φιλοβασιλική βέβαια με πρωταγωνιστές τον Στρατηγό Αλ. Παπάγο και τον Ιωάννη Μεταξά) ,  αποκατέστησε πλήρως τους οπαδούς της  , κυνήγησε ανελέητα τους Βενιζελικούς,  αλλά ασχολήθηκε πολύ με έναν σχετικά νέο «εσωτερικό εχθρό»  τους Κομμουνιστές δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για ένα νέο επεισόδιο του εθνικού διχασμού.

    Οι οπαδοί του κόμματος που ιδρύθηκε μετά την επανάσταση του 1917 ως ΣΕΠΕ στις

17-23 Νοέμβρη του 1918  και που το 1924 μετονομάστηκε σε ΚΚΕ, με τη στάση τους  κατά τη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας , τη θέση τους για «Ενιαία και ανεξάρτητή Μακεδονία και Θράκη»  που υιοθετήθηκε το 1924 , καθώς και το «Ιδιώνυμο» που τους συνόδευε μετά την ψήφιση του  N.4229/24 Ιουλίου 1929 (ΦΕΚ 245/Τεύχος Πρώτον/25 Ιουλίου 1929) "Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών" , υπήρξαν ένας διαρκής στόχος της Δικτατορίας και του Υφυπουργού «Δημοσίας Ασφαλείας» Κ. Μανιαδάκη.  Συλλήψεις , εκτοπισμοί , βασανισμοί , «δηλώσεις μετανοίας» , ήταν μερικές από τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι μηχανισμοί του Κ. Μανιαδάκη. Βέβαια ο αριθμός των οπαδών του ΚΚΕ τότε ήταν σχετικά μικρός και μάλλον τίποτα δεν προϊδέαζε το καινούργιο επεισόδιο του «Εθνικού Διχασμού» που θα ακολουθούσε.

 Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος  και η Κατοχή που ακολούθησε , άλλαξε τελείως το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα.

Στις εκλογές   της 26ης Ιανουαρίου 1936 πήραν μέρος τα εξής κόμματα:

  -Κόμμα Φιλελευθέρων  (Θεμιστοκλής Σοφούλης)         με 37,26  %        

 -Λαϊκό Κόμμα  (Παναγής Τσαλδάρης) με 22,10                %           

- Γενική Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωσις 19,89 % (Γεώργιος Κονδύλης ,Ιωάννης Θεοτόκης , Ιωάννης Ράλλης)

-Παλλαϊκό Μέτωπο (ΚΚΕ)( Νικόλαος Πλουμπίδης)  5,76 %         

- Δημοκρατικός Συνασπισμός 4,21 % (Γεώργιος Καφαντάρης Γεώργιος Παπανδρέου Αλέξανδρος Παπαναστασίου)

- Κόμμα Ελευθεροφρόνων         (Ιωάννης Μεταξάς)  με 3,94 %  

- Μεταρρυθμιστικό Εθνικό Κόμμα (Σωτήριος Γκοτζαμάνης) με  1,40 %,

και μερικά ακόμη μικρά κόμματα που δεν εξέλεξαν Βουλευτές.

       Το εκλογικό σύστημα ήταν η Απλή αναλογική με ευρεία περιφέρεια και λόγω της αδυναμίας σχηματισμού Κυβέρνησης παρέμεινε η υπηρεσιακή Κυβέρνηση Κ.  Δεμερτζή. Μετά το θάνατο του Κ. Δεμερτζή ο Ιωάννης Μεταξάς  στις 13 Απριλίου 1936, ορκίστηκε Πρωθυπουργός και στις 4 Αυγούστου 1936 επέβαλλε Δικτατορία   επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση. Συγκεκριμένα ο Μεταξάς γράφει στο ημερολόγιό του:

«Η Ελλάς έγινε από της 4ης Αυγούστου Κράτος αντικομμουνιστικό, Κράτος αντικοινοβουλευτικό, Κράτος ολοκληρωτικό. Κράτος με βάση αγροτική και εργατική, και κατά συνέπεια αντιπλουτοκρατικό. Δεν είχε βέβαια κόμμα ιδιαίτερο να κυβερνά. Αλλά κόμμα ήτανε όλος ο Λαός, εκτός από τους αδιόρθωτους κομμουνιστάς και τους αντιδραστικούς παλαιοκομματικούς».

     Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας τα υπάρχοντα κοινοβουλευτικά κόμματα είτε έχασαν τους αρχηγούς τους (Κονδύλης , Παπαναστασίου, Τσαλδάρης κ.α. πέθαναν) είτε αποδιοργανώθηκαν από το ανελεύθερο καθεστώς.

    Η Δικτατορία παρέμεινε μέχρι την κατάρρευση της Ελλάδας από τα χτυπήματα Γερμανών (κυρίως), Βουλγάρων και Ιταλών , το Μάη του 1941.

   Ο Βασιλιάς και η Κυβέρνηση κατέφυγαν τότε στην υπό αγγλική κατοχή Αίγυπτο. Στην Αίγυπτο κατέφυγαν και αρκετοί από τους πολιτικούς της προδικτατορικής εποχής.

         Με την έναρξη της τριπλής Κατοχής από τις δυνάμεις του Άξονα πολλοί Έλληνες άρχισαν να οργανώνονται με σκοπό την αντίσταση στον κατακτητή . Ιδρύθηκαν τότε πολλές αντιστασιακές οργανώσεις  αλλά αυτή που έμελλε να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αντίσταση κατά του Άξονα αλλά και στην πολιτική κατάσταση της χώρας μεταπολεμικά υπήρξε το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» (ΕΑΜ).

     Ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941 από το ΚΚΕ,  το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας, την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και το Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας. Το Μάη του 1942 το ΕΑΜ οργάνωσε το ένοπλο τμήμα του, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) με σκοπό την ένοπλη αντίσταση . Σύντομα και παρά την ύπαρξη και άλλων κομμάτων στο ΕΑΜ την ουσιαστική ηγεσία ανέλαβε το ΚΚΕ και παρόλη την σημαντική αντιστασιακή  δράση του ΕΛΑΣ ,επιδιώχθηκε η μονοπώληση του αγώνα και η αιματηρή διάλυση των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων ( ΕΚΚΑ , ΕΔΕΣ κ.α.).

 Μετά την απελευθέρωση τον Οκτώβρη του 1944 , τα Δεκεμβριανά και τη συμφωνία της Βάρκιζας το ΕΑΜ με πρωτοβουλία του ΚΚΕ διαλύθηκε το 1946.

Στις 31 Μαρτίου 1946 έγιναν οι πρώτες ελεύθερες   εκλογές μετά το 1936  από τις οποίες απείχε το ΚΚΕ καθώς και ορισμένα μικρότερα κόμματα.

Στις εκλογές του 1946 είχαμε τα ακόλουθα αποτελέσματα:

- Η Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων, με κύριο κορμό το Λαϊκό Κόμμα και υπό την ηγεσία των Κ. Τσαλδάρη, Σ.Γονατά και Α. Αλεξανδρή, κέρδισε με συντριπτική πλειοψηφία, (55,1% των ψήφων) και 205 έδρες από τις 354·

-Η εθνική Πολιτική Ένωσις υπό τους Σ. Βενιζέλο, Γεώργιο Παπανδρέου και Π. Κανελλόπουλο έλαβε 19,3 % και 68 έδρες

- το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό τον Σοφούλη 14,4% και 48 έδρες,

- το Εθνικόν Κόμμα Ελλάδος υπό τον Ν. Ζέρβα 6% και 20 έδρες και μικρότερα κόμματα 10 έδρες.  Από το 40% της αποχής υπολογίζεται ότι για «κομματικούς» λόγους, απείχε  ένα 9,% έως   15%.

       Μετά τις εκλογές θα ακολουθήσουν τα γεγονότα του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) που θα εδραιώσουν το νέο διχασμό ανάμεσα στους εθνικόφρονες και  τα «μιάσματα , προδότες και συμμορίτες» όπως αποκαλούνταν όχι μόνο οι μαχητές του ΔΣΕ αλλά και κάθε πολίτης που δεν συντάσσονταν με τη σκληρή εκδοχή της Δεξιάς παράταξης που κυβερνούσε.

  Έτσι θα φτάσουμε στο 1950 όπου στις  φυλακές υπήρχαν περίπου 17.000 καταδικασμένοι για πολιτικούς λόγους , 5.500 υπόδικοι , 13.000 εκτοπισμένοι στη Μακρόνησο αλλά και πολλοί «προληπτικώς συλληφθέντες» ως μερικά από τα ολέθρια αποτελέσματα του εμφυλίου πολέμου.

   Οι νέες εκλογές διεξήχθησαν στις 5 Μαρτίου του 1950 με απλή αναλογική με ευρεία  περιφέρεια.

 Η Δεξιά εκπροσωπήθηκε από το Λαϊκό Κόμμα του  Κ. Τσαλδάρη με 18,8  % (62 έδρες) και  μικρά  άλλα κόμματα της δεξιάς που πήραν περίπου 18% των ψήφων και 24 έδρες.

   Το συνολικό ποσοστό των κομμάτων της Δεξιάς όμως συγκριτικά με τις εκλογές του 1946 μειώθηκε σημαντικά, από 68% σε 35%.

 Το Κέντρο εκπροσωπήθηκε από  τρία κόμματα.

 (Φιλελεύθεροι με αρχηγό τον Σ. Βενιζέλο, ΕΠΕΚ με αρχηγό τον Πλαστήρα και ΔΣΚ με αρχηγό τον Γ. Παπανδρέου) και έλαβαν συνολικό ποσοστό 44,3% και 136 έδρες συνολικά.

Η Αριστερά παρουσιάστηκε στις εκλογές με το σχήμα της Δημοκρατικής Παράταξης (ΔΠ) που ιδρύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου από τον Αλ. Σβώλο (ΣΚ-ΕΛΔ), τον Σ. Χατζήμπεη (Αριστεροί Φιλελεύθεροι) και τον Ι. Σοφιανόπουλο  και είχε την υποστήριξη του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, υπό τον Νίκο Πλουμπίδη, συγκέντρωσε τελικά το 9,70% των ψήφων και 18 έδρες.

   Το νέο πολιτικό τοπίο ένα χρόνο μετά τη λήξη του εμφυλίου και με ανοιχτές τις πληγές του, παρά τη μη ύπαρξη αυτοδυναμίας αναδείκνυε το Κέντρο ως την ανερχόμενη κυρίαρχη πολιτική δύναμη.  Το κόμμα φιλελευθέρων , το ΔΣΚ του Γ. Παπανδρέου και η ΕΠΕΚ του Ν. Πλαστήρα με 136 έδρες από τις 250 είχαν την απαιτούμενη πλειοψηφία  και οι τρεις αρχηγοί απέστειλαν πρωτόκολλο κυβερνητικής συνεργασίας προς το Βασιλιά Παύλο ο οποίος όμως έδωσε την εντολή σχηματισμού Κυβέρνησης στο Σ. Βενιζέλο. Μετά από έντονη όμως παρέμβαση του Αμερικανού Πρεσβευτή ο Σ. Βενιζέλος παραιτήθηκε και ο Πλαστήρας στις 15 Απριλίου 1959 ορκίστηκε Πρωθυπουργός. Ο νέος Πρωθυπουργός σε διάγγελμά του προς το λαό δηλώνει: « η Κυβέρνησις του Κέντρου της οποίας προΐσταμαι θα εκπληρώσει όλας της τας υποσχέσεις με σταθερότητα αλλά και με γοργόν ρυθμόν. Και μεταξύ αυτών πρώτην θέσιν κατέχει εις την εκτίμησιν και εμού και των συνεργατών μου η ειρήνευσις των Ελλήνων…. Οι πολίται όλων των αποχρώσεων καλούνται να εμπιστευθούν εις το κράτος την ασφάλειάν των και την αποκατάστασιν του δικαίου όπου χρειάζεται. Εν τη εφαρμογή της πολιτικής Λήθης η Κυβέρνησις απεφάσισεν ήδη να καταργήση την Μακρόνησον ως στρατόπεδον πολιτικών κρατουμένων ….. Καλώ  ολόκληρον τον ελληνικόν λαόν εις συναγερμόν ημερώσεως , εργασίας και χαράς….»

   Οι καλές προθέσεις όμως του «Μαύρου καβαλάρη»  υπονομεύθηκαν  τόσο από την αντικομμουνιστική δεξιά και τα Ανάκτορα  και από τους Γ. Παπανδρέου και Σ . Βενιζέλο οι οποίοι δεν κατανοούσαν πλήρως το όραμα εθνικής συμφιλίωσης του στρατηγού Πλαστήρα όσο και από το εξόριστο ΚΚΕ που εγκλωβισμένο στο «αλάθητο» του αρχηγού του ,παρά την καταστροφική αποχή στις εκλογές του 1946, την  περιπέτεια και την ήττα στον εμφύλιο, επιδεικνύει  την απόλυτη προσήλωση και υποταγή του στη Σοβιετική Ένωση  και στις 26 Απριλίου 1950 το πολιτικό γραφείο του ΚΚΕ αναφέρει:

«Στη συνέντευξή του στους «ΤΑΙΜΣ»  του Λονδίνου στις & Απριλίου ο Τίτο ζήτησε να σχηματιστεί η Κυβέρνηση Πλαστήρα σαν όρο σαν όρο για μια συμφωνία του με το μοναρχοφασισμό…….Τον κύριο ρόλο στην Κυβέρνηση Πλαστήρα τον έπαιζαν τέτοιοι παράγοντες όπως οι Παπανδρέας , Τσουδερός και Βενιζέλος , που στην εγκληματικότητα και το μίσος ενάντια στο λαό δεν έχουν τίποτα να δανειστούν από τη δεξιά. Έτσι για μια ακόμη φορά ο Πλαστήρας ξαναγίνεται κάφρος και η Κυβέρνησή του όργανο απόλυτης υποταγής και υπακοής στις διαταγές των Αμερικανών που σε συμμαχία με τον Τίτο προσπαθούν να στρέψουν την Ελλάδα ενάντια στη Σοβιετική Ένωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες».

     Η ηγεσία λοιπόν του ΚΚΕ δεν αποβλέπει σε κανενός είδους εθνική συμφιλίωση αλλά στην με κάθε τρόπο στήριξη της πολιτικής της ΕΣΣΔ  και κατακεραυνώνει τον Πλαστήρα και τους Έλληνες μετριοπαθείς πολιτικούς που θα μπορούσαν να δώσουν ένα τέλος στα εμφύλια πάθη. Όταν όμως η Κυβέρνηση του Στρατηγού Πλαστήρα μετά την ανακίνηση του Μακεδονικού από τη Γιουγκοσλαβία «πάγωσε» κάθε προσέγγιση και κάθε συνομιλία ανάμεσα στα δύο κράτη, το ΚΚΕ σιωπούσε χαρακτηριστικά . Ίσως γιατί κατά βάθος πίστευε ότι οι αιτιάσεις των Σκοπιανών για το Μακεδονικό ήταν δίκαιες. Κάποιοι από τους σημερινούς διοικούντες εμφορούμενοι από αυτές της ιδέες υπέγραψαν τη συμφωνία των Πρεσπών. Θα κριθούν βέβαια από το λαό και από την Ιστορία.

     Μετά από τεσσεράμισι περίπου μήνες τον Αύγουστο του 1950 κατά τον εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στο ξενοδοχείο «Τήνιον Πάλας» ο Πλαστήρας δηλώνει στο ακροατήριο που παρακολουθεί κατάπληκτο: « Δυστυχώς κύριοι, η ειρήνευσις είναι αδύνατος υπό την παρούσαν σύνθεσιν της κυβερνήσεως. Οι μετ’ εμού κυβερνώντες δεν συμφωνούν μαζί μου. Η σύνθεσις επομένως της κυβερνήσεως δεν μου επιτρέπει να εφαρμόσω τα εξαγγελθέντα υπ’ εμού μέτρα…. Εάν είχον την πλειοψηφίαν ή εάν την αποκτήσω και σχηματίσω ομοιογενή κυβέρνησιν η πρώτη διαταγή μου θα είναι η κατάργησις της θανατικής ποινής . Η Δευτέρα η επιβολή ευρύτατης επιείκιας».

   Αμέσως το κόμμα Φιλελευθέρων απέσυρε τη υποστήριξή του από την Κυβέρνηση και ο Πλαστήρας παραιτήθηκε. « Εδημιουργήθη κυβερνητική κρίσις διότι εις μίαν θρησκευτικήν εορτήν επανέλαβα το «ειρήνη υμίν» του Ιησού διά το οποίο εκείνος κατεδικάσθη από τους τότε Γραμματείς και Φαρισαίους».

      Ο Σ. Βενιζέλος εκλεκτός των Ανακτόρων και κυρίως της Βασίλισσας ορκίσθηκε Πρωθυπουργός ενός σχήματος από τους Φιλελεύθερους , Παπανδρεϊκούς και Λαϊκούς και  αμέσως έδωσε δείγματα  υποταγής στους Αμερικανούς. Η Ελλάδα δήλωσε πως θα συμμετείχε στην εκστρατεία στην Κορέα και σχηματίστηκε ένα τμήμα 800 ανδρών με επικεφαλής τον Υποστράτηγο Σ. Γκίκα το οποίο αναχώρησε άμεσα για την Κορέα.

Εν μέσω ενός νοσηρού κλίματος αποχωρήσεων Βουλευτών , διάλυσης κομμάτων , σύστασης νέων πολιτικών σχηματισμών οι τρεις Κεντρώοι πολιτικοί (Βενιζέλος , Παπανδρέου , Πλαστήρας συμφωνούν να προκηρύξουν εκλογές για τις 9 Σεπτεμβρίου του 1951.

     Στις 29 Μαΐου 1951 αιφνιδίως ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος υπέβαλε την παραίτησή του από την αρχιστρατηγία προετοιμάζοντας την κάθοδό του στην πολιτική ως ο «ισχυρός άνδρας» της Δεξιάς. Την επόμενη ημέρα αξιωματικοί ενταγμένοι στην οργάνωση ΙΔΕΑ  θεωρώντας πως ο Στρατάρχης εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ,οργάνωσαν πραξικόπημα το οποίο κατέστειλε άμεσα και μόνο με την εμφάνισή του ο Παπάγος.

  Το οξύμωρο εδώ είναι πως ενώ πάντα υπήρχε η αίσθηση πως ο Παπάγος ήταν ο «εκλεκτός» των Ανακτόρων , η πραγματικότητα ήταν πως οι Βασιλείς (Βασιλιάς και Βασίλισσα) δεν ήθελαν την κάθοδο του Παπάγου στην πολιτική καθώς αυτός μάλλον δεν θα έπαιζε το ρόλο του πειθήνιου πολιτικού που αυτοί επιθυμούσαν.

     Έτσι, μόλις στις 30 Ιουλίου 1951 ανακοινώνει την κάθοδό στην πολιτική, ο Βασιλιάς Παύλος καλεί τον Αρχηγό ΓΕΣ Θρασύβουλο Τσακαλώτο και τον διατάζει να συλλάβει τον Στρατάρχη γιατί έπρεπε κατά τη γνώμη του να πάρει πρώτα την άδειά του. « Να συλλάβω τον Στρατάρχη; Μεγαλειότατε με μένα δεν γίνεται αυτό» απαντά ο κατάπληκτος Στρατηγός Τσακαλώτος.

     Παράλληλα στις 3 Αυγούστου 1951 αναγγέλθηκε η ίδρυση της «Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς» (ΕΔΑ) από το :Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας (Ι. Πασαλίδης), το Δημοκρατικό Συναγερμό (Δ. Μαριόλης), τους Δημοκρατικούς Φιλελεύθερους (Ν. Γρηγοριάδης, Σ. Χατζήμπεης ), το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα (Μ. Κύρκος), την Ένωση Δημοκρατικών Αριστερών (Η. Παπαχρήστου, Ι. Κοκορέλης).

     Δεν συμμετείχε το ΣΚΕΛΔ των Τσιριμώκου- Σβώλου που είχε πρωτοστατήσει στην ίδρυση του ΕΑΜ. Φυσικά η όλη προσπάθεια τελούσε υπό την μυστική καθοδήγηση του ΚΚΕ και σημαντική οργανωτική βοήθεια πρόσφερε ο  (κρυπτόμενος) Ν. Πλουμπίδης.  

    Οι  εκλογές έγιναν στις 9 Σεπτεμβρίου 1951 από την κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου με  το εκλογικό  σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Το σύστημα αυτό ευνοούσε τα  τρία  πρώτα κόμματα ή συνασπισμούς. Έτσι ο Συναγερμός του Στρατάρχη Παπάγου με 36,53% παίρνει 114 έδρες , η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα με 23,49 % Παίρνει 74 έδρες, το Κόμμα φιλελευθέρων του Σ. Βενιζέλου με 19,04 % παίρνει 57 έδρες και η ΕΔΑ με 10,57 % παίρνει 10 έδρες.  Παρότι ο «Ελληνικός Συναγερμός» κατέλαβε  την πρώτη θέση ,δεν είχε και την αυτοδυναμία και στις 27 Οκτωβρίου 1951, ο Νικόλαος Πλαστήρας ανέλαβε Πρωθυπουργός μιας Κυβέρνησης ΕΠΕΚ – Φιλελευθέρων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως  οκτώ ημέρες πριν, στις 19 Οκτωβρίου αιφνίδια αρχίζει στο έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών η δίκη του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του  καθώς ο ΙΔΕΑ κινώντας αόρατα τα νήματα τορπίλιζε από την αρχή την νέα (και τελευταία) Κυβέρνηση του «Μαύρου Καβαλλάρη).

 Ο Πλαστήρας στις 17 Νοεμβρίου 1951 δηλώνει: «Ο Μπελογιάννης και μετ’ αυτού καταδικασθέντες σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών δεν πρόκειται να εκτελεσθούν.  Απόφασις της Κυβερνήσεως είναι δι‘ αδικήματα διαπραχθέντα προ της 1ης Νοεμβρίου 1951 , οπότε η παρούσα Κυβέρνησις δεν ευρίσκετο εις την Αρχήν , αι τυχόν επιβαλλόμεναι θανατικαί ποιναί διά κομμουνιστικήν δράσιν θα υπήγοντο εις την ρύθμισην , η οποία είχε συμφωνηθή δι’ όλας τας μέχρι τούδε επιβληθείσας και μη εκτελεσθείσας θανατικάς καταδίκας».

    Εν τω μεταξύ στις 16 Νοεμβρίου 1951 ανακαλύφθηκαν  από την Ασφάλεια Προαστίων της Ελληνικής Χωροφυλακής παράνομοι ασύρματοι στις περιοχές Καλλιθέας και Γλυφάδας, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους στρατοδίκες, να αξιοποιήσουν το νόμο  «περί κατασκοπείας».

 Έτσι ο Μπελογιάννης και οι άλλοι κατηγορούμενοι προσάγονται σε νέα δίκη. Η δεύτερη αυτή δίκη αρχίζει στις 15 Φεβρουαρίου 1952, με βάση τον μεταξικό νόμο 375/1936 περί κατασκοπείας, ενώπιον του Διαρκούς Στρατοδικείου Αθηνών.

Παρά την παγκόσμια κινητοποίηση  το στρατοδικείο, αποτελούμενο αυτή τη φορά από τακτικούς στρατοδίκες, καταδίκασε ομόφωνα σε θάνατο την 1η Μαρτίου του 1952 τον Μπελογιάννη και τους συντρόφους του Έλλη Παππά, Νίκο Καλούμενο, Δημήτρη Μπάτση, Ηλία Αργυριάδη και Τάκη Λαζαρίδη.

   Λίγο αργότερα  ο Νίκος Πλουμπίδης με επιστολή του αναλαμβάνει κάθε ευθύνη για την καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και υπόσχεται να παρουσιαστεί στις αρχές με τον όρο να μην εκτελεσθεί ο Μπελογιάννης. Δυστυχώς το ΚΚΕ διαψεύδει τον Πλουμπίδη  ο οποίος χαρακτηρίζεται και «χαφιές της Ασφάλειας».

Παράλληλα στις 10 Μαρτίου 1952 ο Πρωθυπουργός Ν. Πλαστήρας υπέστη σοβαρή κρίση ημιπληγίας  και μετά από πρότασή του ανατίθενται καθήκοντα «Πρωθυπουργεύοντος» στον Σ. Βενιζέλο. Τις κρίσιμες εκείνες ώρες ο ακατάβλητος πολεμιστής Πλαστήρας προδίδονταν από το ταλαιπωρημένο του σώμα και δεν θα μπορεί να ασκήσει ουσιαστικά τα καθήκοντά του και να πάρει τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες .

 Αλλά τα χτυπήματα δεν ήταν μόνο αυτά . Λίγο νωρίτερα στις 18 Φεβρουαρίου 1952 το Π.Γ. του ΚΚΕ μέσω του ραδιοφωνικού σταθμού του θα δηλώσει: «Με την ευκαιρία αυτή δηλώνουμε ρητά και κατηγορηματικά ύστερα από την πλαστηρική διάψευση: ο Πλαστήρας ο ίδιος επανειλημμένα ζήτησε συνεργασία και ήρθε σε επαφή με εκπροσώπους του ΚΚΕ».

   Η Δεξιά βέβαια δεν πήγαινε πίσω . Ο προσκείμενος σ’ αυτήν τύπος έγραφε:

« Αι Αμερικανικαί υπηρεσίαι κατέχουν πλήθος στοιχείων αποδεικνυόντων ότι η αριστερά πτέρυξ  της ΕΠΕΚ και τμήμα του κόμματος των Φιλελευθέρων έχουν διαβρωθεί υπό των κομμουνιστικών πρακτόρων».

Στις 30 Μαρτίου 1952, ημέρα Κυριακή και ώρα 04:10 τα χαράματα, οι τέσσερις μελλοθάνατοι κομμουνιστές, Μπελογιάννης, Νίκος Καλούμενος, Δημήτης Μπάτσης και Ηλίας Αργυριάδης παρόλο που ο Πλαστήρας και ο Υπουργός Δικαιοσύνης Δ. Παπασπύρου με  επιστολές τους   ουσιαστικά εκλιπαρούσαν  τον Βασιλιά Παύλο να δώσει «Χάρη»  στους καταδικασθέντες, αυτός δεν συναίνεσε και οι  αυτοί εκτελέσθηκαν διά τυφεκισμού υπό το φως των προβολέων δημιουργώντας με αυτό το «τετελεσμένο» , ένα ακόμη ανυπέρβλητο εμπόδιο στην προσπάθεια εθνικής συμφιλίωσης.

  Η τελευταία Κυβέρνηση του Πλαστήρα κράτησε περίπου ένα χρόνο   (27 Οκτωβρίου 1951-11 Οκτωβρίου 1952). Στον οικονομικό τομέα υπό την καθοδήγηση του Υπουργού Συντονισμού Γ. Καρτάλη ακολούθησε αντιπληθωριστική πολιτική και προσπάθησε να πετύχει την νομισματική εξυγίανση παρόλη τη δυσαρέσκεια που προκαλούσαν τα μέτρα που έπαιρνε στα λαϊκά στρώματα που στήριζαν την ΕΠΕΚ. Το μεγαλύτερο και σημαντικότερο όμως ζήτημα που αντιμετώπισε η Κυβέρνηση ήταν το ζήτημα του κατευνασμού των παθών του εμφυλίου. Τον Απρίλιο του 1952 η Κυβέρνηση ψήφισε το ν. 2058/1952 «περί μέτρων ειρηνεύσεως» με τον οποίο όλες οι θανατικές ποινές που είχαν επιβληθεί μετατράπηκαν σε ισόβια και διευκολύνθηκε η απόλυση φυλακισμένων και εξορίστων . Έτσι από τους 14.000 πολιτικούς κρατουμένους μόνο οι 5.500 έμεναν φυλακισμένοι τον Οκτώβριο του 1952. Επίσης μειώθηκε δραστικά και ο αριθμός των εκτοπισμένων στον Άγιο Ευστράτιο και το Τρίκκερι.  Ο «Συναγερμός» αντέδρασε οξύτατα σε αυτές τις πρωτοβουλίες και ο Α. Παπάγος δήλωσε : « Δεν έχομεν βεβαίως κυβέρνησιν κομμουνιστικήν  αλλά η πολιτική της εξυπηρετεί τον κομμουνισμόν περισσότερον ίσως  από όσον και αυτοί οι κομμουνισταί θα ήλπιζον».

    Όλες αυτές οι επιθέσεις συνεπικουρούμενες από τις υποθέσεις Μπελογιάννη και τις δίκες των Αεροπόρων  έκαναν την Κυβέρνηση στις αρχές του Σεπτέμβρη του 1952 να αποφασίσει τη διενέργεια εκλογών . Έτσι τον Αύγουστο του 1952 ψηφίζεται στη Βουλή ο νόμος 2228/ 1952 ο οποίος καθιερώνει το πλειοψηφικό ως εκλογικό σύστημα  και στις 10 Οκτωβρίου 1952 η  τελευταία Κυβέρνηση του Στρατηγού Πλαστήρα παραιτήθηκε προκηρύσσοντας εκλογές για τις 16 Νοεμβρίου 1952 . Ο Πλαστήρας και οι επιτελείς του επεδείκνυαν μεγάλη αισιοδοξία για το αποτέλεσμα καθώς πίστευαν ότι θα κατήγαγαν εντυπωσιακή νίκη. ΟΙ εκτιμήσεις τους όμως ήταν εσφαλμένες γιατί ενώ αφενός  υιοθέτησαν το πλειοψηφικό που αποτελούσε τη στρατηγική επιλογή Παπάγου και Αμερικανών , αφετέρου αγνοούσαν παντελώς τρεις παράγοντες που θα έπαιζαν σημαντικό ρόλο στις εκλογές.

-Πρώτον είχε συντελεστεί μια μεταστροφή των λαϊκών και αγροτικών στρωμάτων που στήριζαν την ΕΠΕΚ καθώς αυτοί απογοητευμένοι από την αστάθεια στρέφονταν πλέον σε πιο σταθερές (όπως πίστευαν) λύσεις .

- Δεύτερος εντυπωσιακός παράγοντας  ήταν η μεταστροφή του αμερικανικού παράγοντα ο οποίος ενώ αρχικά προώθησε την Κεντρώα λύση , είχε πλέον αλλάξει στάση ευνοώντας απροκάλυπτα μια Κυβέρνηση της Δεξιάς .

-Τρίτος παράγοντας και εξίσου σημαντικός ήταν ότι με πλήρη μυστικότητα  και με τη συμβολή των Αμερικανών επήλθε η συμφιλίωση του βασιλικού ζεύγους με το Στρατάρχη Παπάγο και έτσι η Δεξιά εμφανίζονταν ενωμένη και ο Παπάγος απερίσπαστος ρίχτηκε στην προεκλογική εκστρατεία ενάντια στον λαβωμένο « Μαύρο Καβαλλάρη».

    Ο Πλαστήρας όπως προείπαμε παρόλη την ασθένειά του διατηρούσε ακμαίο ηθικό και πίστευε ακράδαντα στη νίκη. Από την άλλη στους κόλπους της ΕΔΑ επικρατούσε σύγχυση σχετικά με την τακτική που έπρεπε να ακολουθήσει το κόμμα στις επερχόμενες εκλογές.

 Δύο απόψεις κυριαρχούσαν . Η αυτόνομη κάθοδος στις εκλογές και η σίγουρη ήττα των μετριοπαθών δυνάμεων και η συγκαλυμμένη κάθοδος στελεχών της ΕΔΑ με την ΕΠΕΚ έτσι ώστε να μην διασπαστούν οι ψήφοι των Αριστερών ψηφοφόρων. Αλλά από την εξορία το ΚΚΕ και ο «μοιραίος» αρχηγός του έγειρε την πλάστιγγα .Στις 21 Οκτωβρίου, από το ραδιοσταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα» ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ θα δηλώσει:

 «Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Πλαστήρα και Παπάγου. Και οι δυο είναι λακέδες της  αμερικανοκρατίας. Ο Πλαστήρας και ο Παπάγος είναι οι δύο όψεις του

αμερικανικού νομίσματος. Ο Πλαστήρας είναι πιο επικίνδυνος από τον Παπάγο,

γιατί εμφανίζεται με δημοκρατική μάσκα….Τι Παπάγος, τι Πλαστήρας, άσπρος σκύλος, μαύρος σκύλος, ούλοι οι σκύλοι μια γενιά».

    Έτσι ΕΠΕΚ και ΕΔΑ θα κατέβουν στις εκλογές χωριστά και θα διευκολύνουν την επικράτηση του Παπάγου. Μετά τα πρώτα αποτελέσματα φάνηκε καθαρά πως η νίκη του «Συναγερμού» θα ήταν καταλυτική. Από τις 300 έδρες του Κοινοβουλίου ο «Συναγερμός» θα καταλάβει τις 230.

 Αναλυτικά τα αποτελέσματα των εκλογών της 16ης Νοεμβρίου 1952 ήταν:

Συναγερμός 783.541 49,2%

Κέντρο (ΕΠΕΚ, Φιλελεύθεροι) 544.834 34,2 %

 ΕΔΑ  152.011 9,55 %

Λαϊκό Κόμμα 16. 767 1 % .

   Οι συντηρητικές δυνάμεις θα πετύχουν μια σημαντική νίκη . Η φιλελεύθερη , προοδευτική κίνηση του Πλαστήρα θα αποδειχτεί παρένθεση όπως παρένθεση θα αποδειχτεί η προσπάθεια εθνικής συμφιλίωσης και κατευνασμού των διχαστικών παθών που οραματίστηκε και εγκαινίασε ο θρυλικός «Μαύρος Καβαλάρης» .

   Η Δεξιά ξαναπαίρνοντας την εξουσία θα τη διατηρήσει μέχρι το 1963 , θα σταθεροποιήσει το καθεστώς και θα διατηρήσει όλα τα γνωρίσματα του εμφυλιοπολεμικού κλίματος. Όταν το 1963 η Δημοκρατική Παράταξη με την Ε.Κ. του Γ. Παπανδρέου  θα πάρει την εξουσία οι δυνάμεις που πρωταγωνίστησαν στην πτώση του Πλαστήρα θα οδηγήσουν τη χώρα στην περιπέτεια της 7ετίας . Μετά την μεταπολίτευση ο Κ. Καραμανλής θα νομιμοποιήσει το ΚΚΕ και θα κάνει ένα βήμα για το ξεπέρασμα του διχασμού .

Το αποφασιστικό βήμα όμως θα κάνει ο Ανδρέας Παπανδρέου όταν ως Πρωθυπουργός της πρώτης Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ θα ψηφίσει στις 17 Αυγούστου 1982 με το νόμο  1285 του 1982 την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης και θα βάλει τέλος στο διαχωρισμό μεταξύ των Ελλήνων σε εθνικόφρονες και προδότες.                      Είχαν βέβαια περάσει αρκετά χρόνια από τον εμφύλιο πόλεμο αλλά το εμφυλιοπολεμικό κλίμα ήταν ορατό παντού. Συνάμα πολλοί Έλληνες βρίσκονταν στις χώρες του Σοβιετικού συνασπισμού αδυνατώντας να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

     Η νέα αντίληψη που καθιέρωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου σε μικρό χρονικό διάστημα άρχισε να αποδίδει και να επέρχεται η εθνική συμφιλίωση που τόσο ποθούσαμε. Έτσι ο πρώην αρχηγός του Δημοκρατικού Στρατού Μάρκος Βαφειάδης επέστρεψε στην Ελλάδα στις 25 Μαρτίου του 1983  και λίγο αργότερα συναντήθηκε με τον παλιό του αντίπαλο στον Εμφύλιο, τον στρατηγό Θρασύβουλο Τσακαλώτο, με τον οποίο αγκαλιάστηκαν και τόνισαν την ανάγκη για εθνική συμφιλίωση. Η πληγή  του εμφυλίου άρχισε να κλείνει και τώρα  στις περισσότερες ελληνικές πόλεις ,οδοί και πλατείες φέρουν τιμητικά το όνομα της Εθνικής Αντίστασης όπως επίσης πολλά μνημεία έχουν ανεγερθεί στη μνήμη των αντιστασιακών αγωνιστών.

     Ενώ λοιπόν  το δεύτερο επεισόδιο του εθνικού διχασμού ευτυχώς φάνηκε να «ρίχνει»

τίτλους τέλους, λίγα χρόνια πριν, άρχισε ένα νέο επεισόδιο.

     Πολιτικό κόμμα που αυτοπροσδιορίζεται ως «Αριστερα» στην προσπάθεια εκμετάλλευσης της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης  για την κατάληψη της πολυπόθητης εξουσίας εισήγαγε στην πολιτική αντιπαράθεση ένα πρωτοφανές διχαστικό λεξιλόγιο με προφανή στόχο τον ουσιαστικό διχασμό του ελληνικού λαού ώστε να χρησιμοποιηθεί αυτός  ως όχημα για τον τελικό στόχο .

     Έτσι αυτοί που κυβέρνησαν την Ελλάδα από τη μεταπολίτευση και μετά (ξεχνώντας την περίοδο 1989-90) χαρακτηρίζονται συλλήβδην ως  δοσίλογοι , γερμανοτσολιάδες , διαπλεκόμενοι , κλέφτες , ανάλγητοι , προδότες.

Φοβερά επεισόδια , καταστροφές , εμπρησμοί , ματαιώσεις παρελάσεων , διαπόμπευσεις πολιτικών αντιπάλων, ξυλοδαρμοί πολιτικών,  πλατείες αγανακτισμένων ,ακολούθησαν αυτή τη νέα διχαστική λογική.

       Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαρακτηρίστηκε προδότης , Βουλευτές προπηλακίστηκαν, υπέστησαν «προοδευτικό» γιαούρτωμα  και σε ένα ρεσιτάλ έμπνευσης και πρωτοτυπίας «αγανακτισμένοι» πολίτες αποσπούσαν το φαγητό από Βουλευτές (κυρίως του ΠΑΣΟΚ) .  

Όταν βέβαια οι «αγανακτισμένοι» αυτοί έγιναν η Κυβερνώσα Αριστερά  ως δια μαγείας άλλαξαν όλα.  Τα μνημόνια φυσικά δεν σκίστηκαν , η κ. Μέρκελ δεν   έμαθε «Πεντοζάλη», οι πλατείες άδειασαν, οι οπαδοί του «δεν πληρώνω» πληρώνουν κανονικά ή τους έρχεται ταχυδρομικά το πρόστιμο , οι παρελάσεις γίνονται κανονικά (αρχικά χωρίς διαχωριστικά κάγκελα και αργότερα με διαχωριστικά και ΜΑΤ) και όποιος τολμήσει να εγκαλέσει έντονα κάποιον βουλευτή ή πολιτικό παράγοντα της κυβερνώσας παράταξης , οδηγείται στον Εισαγγελέα για «εξηγήσεις.

     Όταν δε σε μια «αλήστου μνήμης» πολιτική πρωτοβουλία επίλυσης του ονοματολογικού προβλήματος με την (πρώην πλέον)  FYROM o ελληνικός λαός αντέδρασε σύσσωμος,  όλοι αυτοί που τοποθετούνταν κατά της κακής αυτής συμφωνίας χαρακτηρίζονταν συλλήβδην ως  φασίστες , ακροδεξιοί , ταραξίες , πολεμοκάπηλοι , ρατσιστές, ανιστόρητοι ,αμόρφωτα εθνίκια    και άλλα ευτράπελα.

     Θα μπορούσε να γελά κανείς με όλα αυτά,  αν δεν καραδοκεί ο κίνδυνος όλα τούτα  να ανοίξουν ένα νέο επεισόδιο του «εθνικού διχασμού» , ακόμη πιο επικίνδυνο από τα προηγούμενα επεισόδια.

     Σήμερα έχουμε ευτελισμό της πολιτικής ζωής  με μεταγραφές βουλευτών , «υποσχετικές» Βουλευτών, μετακινήσεις  με αντάλλαγμα υπουργικές θέσεις ή θέση στην Ευρωβουλή ,ή στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και όλα αυτά «ερήμην» του ελληνικού λαού.

   Ο ελληνικός λαός καλείται να «μιλήσει στις 7 Ιουλίου 2019.  Ελπίζω το μήνυμα του να είναι καθαρό.

 Όχι στους αριβίστες της πολιτικής , ‘όχι στον πολιτικό αμοραλισμό.

 Όχι στο νέο διχασμό .

Με τιμή

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΙΟΒΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΑΣΚΑΛΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ

• Τα φοβερά ντοκουμέντα.  Ο Εθνικός  Διχασμός, Αθήνα 1974.
• Τα φοβερά ντοκουμέντα.  Μετά τον εμφύλιο, Αθήνα 1974.
• Γ. Μαυρογορδάτος. 1915 Ο Εθνικός Διχασμός , Αθήνα 2015.
• Ιστορικά Ελευθεροτυπίας. Η χαμένη ιστορική ευκαιρία του 1950, Δεκάμβρης 2000.
• Τα Νέα, Ιστορική βιβλιοθήκη . Οι μεγάλοι αντίπαλοι. Αθήνα 2005.
• Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος ΙΣΤ. Αθήνα 2000.