Τοσίτσειο: Το κτίριο – στολίδι του Τσίλλερ που τελεί υπό κατάληψη από το 2016

Αστυνομική επιχείρηση στήθηκε το πρωί της Πέμπτης από την ΕΛ.ΑΣ σε ένα κτίριο- στολίδι επί της Αχαρνών, το οποίο από το 2016 βρίσκεται υπό κατάληψη από πρόσφυγες.

Πρόκειται για το κτίριο- κόσμημα που μέχρι και το 1933 ήταν σπίτι του Γ. Αργυρόπουλου, και από το 1972 μέχρι το 2014 φιλοξένησε το Τοσίτσειο σχολείο.

Το κτίριο είχε χτισθεί από τον Ερνέστο Τσίλλερ

Το 1933 μετά την εγκατάσταση των Σχολείων στο Αρσάκειο Ψυχικού, μεγάλος αριθμός μαθητριών παρέμεινε στο κεντρικό κτήριο. Επιθυμία τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας ήταν να μεταστεγασθούν τα Σχολεία από το κέντρο τής πόλης, ώστε ολόκληρο το κτήριο να ενοικιασθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, επιτροπή επισκέφθηκε και εξέτασε πολλά κτήρια, και κατέληξε να προτείνει στο Δ.Σ. την αγορά της κτισμένης σε σχέδια του Τσίλλερ οικίας τού Γ. Αργυρόπουλου στη γωνία των οδών Αχαρνών και Σουρμελή, την οποία δεν έκρινε ως απολύτως κατάλληλη, ήταν όμως καταλληλότερη από τις υπόλοιπες που προτάθηκαν.

Έτσι το Δ.Σ., με απόφαση της 7ης Ιουνίου 1935, ήρθε σε συνεννόηση με τους κληρονόμους τού Γ. Αργυρόπουλου για την αγορά της οικίας καθώς και οικοπέδου 2.591 τ.π. έναντι τού ποσού των 7. 500.000 δρχ. Το συμβόλαιο υπ’ αριθμ. 13330, που συνέταξε ο συμβολαιογράφος Αθηνών Κ. Δ. Γιαννίτσης, υπέγραψε εκ μέρους τής Φ.Ε. ο Πρόεδρος Κωνσταντίνος Κυριακός και οι κληρονόμοι τού Γ. Αργυρόπουλου Σοφία και Αλέξανδρος. Το Σχολείο που θα στεγαζόταν εκεί θα ονομαζόταν «Τοσίτσειο» προς τιμήν τής ευεργέτιδος Ελένης Τοσίτσα, που είχε κτίσει το πρώτο Τοσίτσειο Σχολείο για να στεγαστεί εκεί το Εξωτερικό Σχολείο της Εταιρείας.

Στις 6 Οκτωβρίου 1937 πραγματοποιήθηκαν τα επίσημα εγκαίνια στο προαύλιο με αγιασμό ενώπιον τού διδακτικού προσωπικού, των μαθητριών, γονέων και κηδεμόνων. Εκ μέρους τού Δ.Σ. ο Αχ. Κύρου, αφού μίλησε για τον στόχο της ΦΕ και των Σχολείων της, το παρέδωσε στους διευθυντές των Σχολείων που θα στεγάζονταν εκεί. Ο γυμνασιάρχης Π. Λαλεχός ευχαρίστησε το Δ.Σ. και υποσχέθηκε εκ μέρους τού διδακτικού προσωπικού ότι θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες τους.

Τι απέγινε το κτίριο στον πόλεμο του 1940

Ο πόλεμος που ξέσπασε το 1940 έγινε αιτία το κτήριο να επιταχθεί για να στεγασθεί εκεί η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Τότε τα Σχολεία στεγάστηκαν σε ενοικιασμένα κτήρια, όπως αυτό της οδού Ρεθύμνης και της οδού Μαυρομιχάλη και Ακαδημίας. Όπως ακριβώς συνέβη και με το Αρσάκειο Ψυχικού έτσι και το Τοσίτσειο παρεδόθη στη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία λίγα χρόνια μετά τη λήξη τού πολέμου.

Μετά τον πόλεμο το Σχολείο λειτούργησε κανονικά μέχρι το 1972. Πλήθος μαθητριών από όλα τα σημεία τής Αθήνας αποφοίτησαν από το Τοσίτσειο της οδού Αχαρνών. Το επίπεδο της εκπαίδευσης ήταν υψηλότατο, όπως σε όλα τα Σχολεία της ΦΕ. Τη δεκαετία τού 1960 κατά μήκος της οδού Σουρμελή κτίστηκε νέο κτήριο για να στεγάσει τις τάξεις τού Γυμνασίου. Το 1968 μάλιστα προστέθηκε και 3ος όροφος (4 διδακτικές αίθουσες) σε σχέδια τού Χ. Πολυχρονόπουλου.

Γιατί κρίθηκε ακατάλληλο για σχολείο

Όσο ο αριθμός των μαθητριών ήταν μικρός το κτήριο ήταν λειτουργικό. Παρά τις προσπάθειες όμως ανακαίνισής του, πολύ γρήγορα ο θόρυβος, οι κακές συνθήκες στο κέντρο της Αθήνας αλλά και η αδυναμία επέκτασης τού Σχολείου δυσχέραναν πολύ τη σωστή λειτουργία του, με αποτέλεσμα το κτήριο να γίνεται όλο και πιο ακατάλληλο.

Έτσι το Δ.Σ. της Φ.Ε. αποφάσισε την οικοδόμηση νέου Σχολείου σε οικόπεδο 200 στρεμμάτων που είχε αγοράσει η Εταιρεία με απόφαση τού Δ.Σ. στις 26 Νοεμβρίου 1926 σε περιοχή μεταξύ Εκάλης, Δροσιάς και Άνοιξης, το οποίο αποτελούσε τμήμα τού αγροκτήματος «Μπογιάτι», που ανήκε στους αδελφούς Λεωνίδα και Μαρή Εμπειρίκο. Εκεί το 1969 άρχισε να κτίζεται το νέο κτήριο που στέγασε τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία από τον Σεπτέμβριο τού 1972.

Πηγή – φωτογραφίες: history.arsakeio.gr –

 Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ φιλόλογος ιστορικός