Ροή
Ένας από τους βασικούς λόγους που οι τράπεζες δεν μπορούν να στηρίξουν τις μετοχές τους έναντι κερδοσκοπικών επιθέσεων είναι το ανελαστικό πλαίσιο που διέπει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), κάτι που η κυβέρνηση αρχίζει σιγά σιγά να το αντιλαμβάνεται.
Αυτό που είναι πλέον εμφανές είναι πως τράπεζες και ΤΧΣ δεν διαθέτουν εργαλεία αντιμετώπισης των κερδοσκόπων ή έστω αποθάρρυνσής τους. Πώς έχει γίνει αυτό; Μέσω αφενός της απαγόρευσης που έχει τεθεί στις τράπεζες να αποκτούν ίδιες μετοχές τους, αφετέρου μέσω της απαγόρευσης στο ΤΧΣ να προβαίνει σε απόκτηση μετοχών των τραπεζών από την αγορά, προς διασφάλιση της αξίας των υφισταμένων συμμετοχών του.
Οι κερδοσκοπικές επιθέσεις
Και το πόσο επιζήμιο είναι αυτό είναι εύκολο να αποδειχθεί. Χθες η μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς έκλεισε στο Χρηματιστήριο Αθηνών στα 0,6180 ευρώ με απώλειες 5,79%. Η Εθνική Τράπεζα έκλεισε στα 0,92 ευρώ με απώλειες 3,16%. Η Eurobank έκλεισε στα 0,4760 ευρώ με απώλειες 2,86%. Η δε Alpha Bank κατέγραψε πτώση 2,11%, στα 0,930 ευρώ.
Αυτή η πτώση αποδίδεται στις short θέσεις που έχουν λάβει στρατηγικά στις τραπεζικές μετοχές κερδοσκοπικά επενδυτικά κεφάλαια, προκειμένου να αναγκάσουν τις Διοικήσεις των τραπεζών να πωλήσουν σε χαμηλές τιμές ενυπόθηκα δάνεια που είναι σε καθυστέρηση, αλλά και για να «εκβιάσουν» μελλοντικές αύξησης κεφαλαίου σε χαμηλές τιμές.
Αξίζει να σημειωθεί πως χθες ο αθροιστικός τζίρος στις μετοχές των Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Eurobank και Alpha Bank μόλις που ξεπέρασε τα 5 εκατ. ευρώ, δηλαδή οι τέσσερις τράπεζες έχασαν μεγάλο μέρος της κεφαλαιοποίησης τους στη βάση συναλλαγών που σχηματικά αντιστοιχούσαν σε αξία σε μια μόλις μονοκατοικία στη Φιλοθέη!
Μπορεί λοιπόν ο καταστατικός νόμος του ΤΧΣ να αναφέρει πως «σκοπός του Ταμείου είναι η συνεισφορά στη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος», ωστόσο από το 2010 έως σήμερα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει αποτύχει οικτρά στην αποστολή του αυτή.
Οι Έλληνες φορολογούμενοι διέσωσαν τις ελληνικές τράπεζες την τελευταία οκταετία τοποθετώντας 46 δισ. ευρώ στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ωστόσο σήμερα η χρηματιστηριακή αξία των συστημικών τραπεζών είναι μόλις 3,5 δισ. ευρώ και εξ αυτών τα 630 εκατ. ευρώ είναι η συμμετοχή του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή τα λεφτά που μπορούν να ανακτήσουν οι φορολογούμενοι.
Και τα χρήματα των φορολογουμένων θα συρρικνωθούν και άλλο εάν δεν υπάρξει «παρέμβαση» στήριξης των μετοχών, που θα επιτρέπει στις τράπεζες να αποκτούν ίδιες μετοχές ή εάν δεν δοθεί στο ΤΧΣ η δυνατότητα να αγοράζει μετοχές από την αγορά όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν.
Ο νόμος του ΤΧΣ
Αξίζει να σημειωθεί πως το άρθρο 16 του Κ.Ν. 2190/1920 καθορίζει αναλυτικά τους όρους για την απόκτηση ίδιων μετοχών με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Ωστόσο, οι τράπεζες έχουν σταματήσει να αποκτούν ίδιες μετοχές στη βάση των περιορισμών που έθεσε το άρθρο 16Γ του Ν. 3864/2010, δηλαδή ο νόμος του ΤΧΣ.
Το άρθρο 16Γ του Ν. 3864/2010 προβλέπει πως «κατά το χρονικό διάστημα της τυχόν συμμετοχής του Ταμείου στο κεφάλαιο πιστωτικών ιδρυμάτων, δεν επιτρέπεται η αγορά ιδίων μετοχών από αυτά χωρίς την έγκριση του Ταμείου». Και αυτός ο περιορισμός έχει «δέσει» τα χέρια των τραπεζικών διοικήσεων που δεν μπορούν να παρέμβουν όπως στο παρελθόν για να ανακόψουν κερδοσκοπικές πιέσεις μέσω προγραμμάτων απόκτησης μετοχών (στο παρελθόν έφθαναν στο 5% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας).
Αλλά αντίστοιχα κακός αποδεικνύεται ο νόμος του ΤΧΣ και στο βαθμό που δεν προέβλεψε πως το Ταμείο μπορεί να αποκτά μετοχές των τραπεζών από την αγορά, ώστε να διασφαλίζει τη συμμετοχή του. Ειδικά από τη στιγμή που το ΤΧΣ διαθέτει το 18% των μετοχών των συστημικών τραπεζών, η έλλειψη αυτής της πρόβλεψης αποδεικνύεται στην πράξη καταστροφική.
Απλά διότι το ΤΧΣ υφίσταται τον κίνδυνο αγοράς χωρίς να έχει οποιοδήποτε μέσω άμυνας. Δηλαδή απλά βλέπει την αξία του χαρτοφυλακίου του να απομειώνεται (στη βάση κεροδοσιών επιθέσεων ισχνής αξίας) και δεν μπορεί να παρέμβει, ώστε να προστατέψει τις συμμετοχές τους στο βαθμό που του αναλογεί.
Το ζήτημα αυτό σύμφωνα με πληροφορίες έχει αρχίσει μόλις πρόσφατα να απασχολεί τη Μονάδα Αποκρατικοποιήσεων και Διαχείρισης Κινητών Αξιών του υπουργείου Οικονομικών , όπως και την Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολίτικης του υπουργείου. Αφορμή στάθηκε το «exit strategy» που θα πρέπει να καταρτίσει το ΤΧΣ, ήτοι ο τρόπος διάθεσης σε ιδιώτες της υφιστάμενης συμμετοχής του Ταμείου.
Αν και ο ορίζοντας του «exit strategy» δεν έχει προσδιοριστεί, εάν δεν γίνει κάτι σύντομα για τη στήριξη των τραπεζικών μετοχών, οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πάρουν πίσω ψίχουλα από τα 46 δισ. ευρώ που επένδυσαν στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και κερδισμένα θα βγουν μόνο τα funds που έχουν εκμεταλλευτεί στο έπακρο, τον κακό «νόμο λάστιχο» του ΤΧΣ.
