Kathimerini.com.cy
Των ΘΕOΦΙΛΟΥ Β. ΘΕΟΦΙΛΟΥ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ Κ. ΑΡΕΣΤΗ και ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ X. ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ
Είναι με αισθήματα θλίψης, πόνου, απογοήτευσης, αλλά και αγανάκτησης που γράφουμε αυτό το άρθρο για την κατάσταση στην οποία έχει αφεθείνα περιέλθει η υπόθεση της αγαπημένης μας πόλης, που κινδυνεύει να χαθεί οριστικά για τους νόμιμους κατοίκους και ιδιοκτήτες της. Και δεν εχουμε καμμιά αμφιβολία ότι τα οδυνηρά αυτά αισθήματα συμμερίζεται η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας. Στις γραμμές που ακολουθούν θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε τους λόγους που τα προκαλούν.
Το όλο νόημα των ψηφισμάτων 550 και 789του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών είναι η αποσύνδεση της Αμμοχώστου από τη λύση του Κυπριακού και η κατά άμεση προτεραιότητα παράδοσή της στα Ηνωμένα Έθνη προς επαναγκατάσταση των κατοίκων της. Αυτό εξάλλου είχε συμφωνηθεί και στη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου του 1979, ενώ μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με επανειλημμένα ψηφίσματά του συντάσσεται ομοίως. Υπάρχει λοιπόν όχι μόνο ανάλογη δέσμευση της τουρκικής πλευράς αλλά και απαίτηση της διεθνούς κοινότητας. Η άμεσα ενδιαφερόμενη βεβαίως είναι η δική μας πλευρά, εφόσον η εφαρμογή των ψηφισμάτων σημαίνει την επιστροφή δεκάδων χιλιάδων εκτοπισμένων στα σπίτια και τις περιουσίες τους. Εξάλλου, τα ψηφίσματα αποσκοπούν και στο να καταστείη επιστροφή της Αμμοχώστου το ύψιστο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης και έτσι υποβοηθητικό στην όλη λύση του Κυπριακού.
Δυστυχώς, καμιά κυβέρνησή μας δεν είδε το θέμα έτσι. Αντί δηλαδή να προτάσσεται η εφαρμογή των ψηφισμάτων 550 και 789 ως προϋπόθεση για οποιεσδήποτε άλλες διαδικασίες για λύση, ή τουλάχιστον να προωθείται παράλληλα με αυτές, τα ψηφίσματα έμειναν ανεκμετάλλευτα και η υπόθεση της Αμμοχώστου αφέθη να παραπέμπεται στο πλαίσιο της λύσης, κάτι που μόνο την Τουρκία συμφέρει. Μάλιστα η πολύ παρανοημένη ‘Αμμοχωστοποίηση’ του Κυπριακού, η οποία προβλήθηκε προς συγκάλυψη οικονομικών συμφερόντων αντιστρατευόμενων την επιστροφή στην Αμμόχωστο και για την εμπέδωση της οποίας δυστυχώς δεν ήσαν αμέτοχοι ακόμα και Αμμοχωστιανοί, οδήγησε στο ακριβώς αντίθετο, αφού η Αμμόχωστος κατέστη έτσι όμηρος της λύσης που δεν επέρχεται και που καθίσταται όλο και πιο περίπλοκη. Εν τω μεταξύ, 45 χρόνια μετά από τον εκτοπισμό τους οι κάτοικοί της πεθαίνουν, οι απόγονοί τους απομακρύνονται από τις καταβολές τους, η πόλη φθείρεται και παραμένει νεκρή προς τεράστιαζημία των κατοίκων της και της κυπριακής οικονομίας, ενώ ήδη πολλές συνοικίες της εκτός του περίκλειστου μέρους της πόλης έχουνβαθμηδόν κατοικηθεί από την τουρκική πλευρά.
Τώρα έχει ανακοινωθεί ότι και η περίκλειστη πόλη θα ανοίξειγια εκμετάλλευση, με δυνατότητα επιστροφής των κατοίκων της υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Για αυτή την εξέλιξη ήταν που, αμέσως μετά από την κατάρρευση των συνομιλιών στο ΚρανςΜοντάνα πριν σχεδόν δύο χρόνια, προειδοποιήσαμε επίμονα και με επιχειρήματα, υποβάλλοντας μία νέα πρόταση για την Αμμόχωστο και καλώντας την κυβέρνηση να την προωθήσει ώστε να έχουμε την πρωτοβουλία στο θέμα και να αποτρέψουμε ακριβώς τέτοια κίνηση της Τουρκίας. Η πρόταση σχεδιάστηκε ώστε να λαμβάνει υπόψη τις καταστάσεις, όπως διαμορφώθηκαν μέσα στα χρόνια και με αναγνώριση του ότι για να γίνη αποδεκτή από την Τουρκία θα πρέπεινα παρέχεισοβαρά οφέλη και στους Τουρκοκύπριους στο πνεύμα της δικοινοτικής συνεργασίας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Διέπεται έτσι από ρεαλισμό, χωρίς να αφίσταται από τη βασική ιδέα των ψηφισμάτων που είναι η επιστροφή των κατοίκων της πόλης υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών. Η πρόταση έτυχε ευρύτατης στήριξης από τους συμπολίτες μας και μάλιστα από οργανωμένα σύνολα όπως το ΕΒΕΑ, που μας ενθάρρυναν στην περαιτέρω προώθησή της. Η πρόταση παρουσιάσθηκε αρμόδια στην κυβέρνηση η οποία, μετά από διαβουλεύσεις και περαιτέρω επεξεργασία, την ενέκρινε και ανέλαβε να την προωθήσει. Δυστυχώς, όμως,αυτό δεν πραγματοποιήθηκε στη συνέχειαπαρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις. Σήμερα παρακολουθούμε και ακολουθούμε τις εξελίξεις ανίσχυροι να αντιδράσουμε ουσιαστικά και περιοριζόμενοι σε ανώφελες διαμαρτυρίες και καταδίκες ενώ η πόλη μας περνά τον χειρότερο κίνδυνο. Η εξαγγελθείσα πρόθεση να ανοίξει η πόλη για εκμετάλλευση υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση θα συνιστά κατάφωρη παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 αλλά και ριζική αλλαγή του καθεστώτος της Αμμοχώστου. Υλοποίηση των τουρκικών προθέσεων θα συνιστά μία σαφή επέκταση της κατοχής αφού θα θέτει ακόμα ένα μεγάλο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στον απόλυτο έλεγχο της Τουρκίας ύστερα από 45 χρόνια στη διάρκεια των οποίων αυτό ήταν σε ειδικό καθεστώς των Ηνωμένων Εθνών. Είναι γι’ αυτό το λόγο που, εν όψει της σοβαρότητας της κατάστασης, πιστεύουμε ότι δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε χλιαρή και υποτονική αντίδραση της κυβέρνησης.
Η χρόνια αδράνεια προώθησης της υπόθεσης της Αμμοχώστου την έχει φέρει έτσι στη δεινότερη κατάσταση από το 1974. Πιστεύουμε ότι επιβάλλεται άμεσα η εκδήλωση δικής μας πρωτοβουλίας για την Αμμόχωστο στη βάση της πρότασής μας, η οποία είναι τόσο λογική όσο και ισορροπημένη ώστε να αναμένεται ότιθα τύχειτης στήριξης της Ευρωπαικής Ένωσης και των Ηνωμένων Εθνών αλλά και αποδοχής από την άλλη πλευρά, αφού τα οφέλη για τους Τουρκοκύπριους είναι πολλά και σημαντικά όσο και φανερά. Η προώθηση της πρότασης θα εκτονώσειτην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, θα επαναφέρειτο θέμα στη σωστή του διάσταση και θα επενεργήσεικαταλυτικά προς διευκόλυνση της αποτελματωμένης προσπάθειας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Ο κ. Θεόφιλος Β. Θεοφίλου, είναι Πρέσβυς ε.τ., Πρώην Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ο κ. Γεώργιος Κ. Αρέστης, είναι Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Kent, πρώην Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου και τέως Δικαστής του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ο κ. Δημήτριος Χ. Χατζηχαμπής, είναι Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Exeter, τέως Πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου
