Tη γνώριζα από την περίφημη μαστίχα και τα εσπεριδοειδή. Τίποτα δεν με είχε προετοιμάσει γι’ αυτά που θα συναντούσα στο αρχοντονήσι του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Μεσαιωνικά κάστρα και οικισμοί, όποια κατεύθυνση κι αν ακολουθήσεις. Παραλίες με κρυστάλλινα τιρκουάζ και μπλε νερά. Αρχοντικά σπίτια αποικιοκρατικής αισθητικής, απόλυτα εναρμονισμένα με τον χαρακτήρα του νησιού, ένας Κάμπος, άλλοτε ευγενών και αργότερα πλούσιων εμπόρων, με τις χαρακτηριστικές πολυτελείς αγροικίες τους να δεσπόζουν ανάμεσα στις τεράστιες εκτάσεις από περιβόλια με αρώματα πορτοκαλο-μανταρινιών. Ψηλοί μαντρότοιχοι, εντυπωσιακές αυλόπορτες, που μετρούν αρκετούς αιώνες πίσω, στοές, βοτσαλωτές αυλές και ζωγραφιστά ταβάνια είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της μοναδικότητας αυτού του νησιού.
Μοναχικό νησί, που γλείφει ακόμη τις πληγές του από την καταστροφή του 1822. Ορατές μέχρι σήμερα οι επιρροές που έχει δεχτεί από άλλους πολιτισμούς, κρατάει καλά κρυμμένους θησαυρούς σε μια μυστηριακή ατμόσφαιρα, που μοσχοβολάει γλυκά αρώματα μαστίχας και εσπεριδοειδών.
Τρίτη μέρα στη Χίο και μέχρι στιγμής αυτό που εκφράζει την κατάστασή μου είναι η έκπληξη!
Μετά το πρωινό στο ξενοδοχείο, ακολούθησε εκδρομή στο μαγευτικό μεσαιωνικό κάστρο στον Ανάβατο, όπου τα σπίτια του οικισμού γύρω του είναι χτισμένα πάνω στον βράχο με τέτοιον τρόπο ώστε να χάνονται μέσα στο φυσικό τοπίο. Ο οικισμός δεν φαίνεται από τον δρόμο και είχε φτιαχτεί έτσι ώστε να προστατεύονται οι κάτοικοι από τις επιδρομές των πειρατών, αλλά και για να επιβλέπουν τις δυτικές ακτές του νησιού.
Μετά την ανάβαση στο κάστρο, την πιο ζεστή ώρα της ημέρας, όμως με ένα δροσερό αεράκι που την κάνει υποφερτή, κατεβήκαμε για μπάνιο σε μια μαγευτική παραλία σπάνιας φυσικής ομορφιάς, την Ελίντα, η οποία περιβάλλεται από ψηλά βουνά και πεύκα που φτάνουν έως τη θάλασσα. Βότσαλα και γαλαζοπράσινα κρυστάλλινα νερά σε προκαλούν να βυθιστείς στη δροσιά τους. Μέχρι να πατήσεις το πόδι σου όμως, γιατί μετά έρχεται μια απότομη κρυάδα… κυριολεκτικά. Τέλη Αυγούστου και τα νερά παγωμένα. Και αναρωτιόμουν, πριν μπω, γιατί οι λίγοι ομολογουμένως λουόμενοι αργούσαν τόσο πολύ να βουτήξουν.
Μετά το αναζωογονητικό μπάνιο, το στομάχι άρχισε να αναζητάει τροφή! Αφού απολαύσαμε λίγο το τοπίο, στεγνώσαμε και ακολουθήσαμε μια όμορφη διαδρομή προς τα Αυγώνυμα, άλλο ένα πανέμορφο χωριό με πέτρινα σπίτια, παραδοσιακός οικισμός με σοκάκια απ’ όπου δεν περνούν αυτοκίνητα. Φαγητό στο Αστέρι, ένα πραγματικό μπαλκόνι στο Αιγαίο. Σήμερα το μενού έχει χερίσια μακαρόνια ή σπαρτά, όπως συνηθίζουν να τα λένε, επειδή φτιάχνονται με τα χέρια τυλίγοντας τη ζύμη γύρω από ένα κλαδάκι σπάρτου, για να τους δώσουν το χαρακτηριστικό τους σχήμα. Εδώ σερβίρονται με αχνιστό κόκορα κρασάτο με κανέλα, υπέροχη σάλτσα φρέσκιας ντομάτας και δίπλα ένα μπολ με φρεσκοτριμμένη ξερή μυζήθρα. Να βάλεις όση θέλεις.
Ο Αύγουστος στη Χίο δεν είναι όπως σε άλλα νησιά. Εδώ δεν σε πνίγει ο κόσμος στους δρόμους, δεν γίνεται πανικός στις ταβέρνες, δεν θα φας κακοποιημένες ντοματοσαλάτες και νερόβραστα γεμιστά. Ευχαριστηθήκαμε παντού μαστέλο ψητό, ένα από τα καλύτερα ιμάμ «ever», στη Φάμπρικα, στον επίσης μεσαιωνικό οικισμό της Βολισσού, ενώ στο ταβερνάκι στα Αυγώνυμα, με τα πεντανόστιμα χειροποίητα ζυμαρικά και όσο ντόπιο τυρί τριμμένο από πάνω λαχταράει η ψυχούλα μου, αγναντεύοντας το πέλαγος και ένα μοναδικό ηλιοβασίλεμα, χόρτασα από αγνή καλοσύνη και έμφυτη φιλοξενία.
Όσο για τα ζυμαρικά, είχαν γεύση και απ’ το ηλιοβασίλεμα και απ’ την αλμύρα της θάλασσας, και απ’ την ιστορία του τόπου.
*To άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον Γαστρονόμο Μαΐου, τεύχος 157.