100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – Αύγουστος 1949: Τελικές Μάχες του Εμφυλίου

100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – Αύγουστος 1949: Τελικές Μάχες του Εμφυλίου

1' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ιούνιος 1948. Ο Εθνικός Στρατός επιχειρεί για πρώτη φορά να θέσει υπό τον έλεγχό του τον Γράμμο και το Βίτσι, προπύργιο του Δημοκρατικού Στρατού (ΔΣΕ) και έδρα της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης. Η επιχείρηση «Κορωνίς», όπως είχε ονομαστεί, στέφθηκε από μερική και προσωρινή επιτυχία: ο Γράμμος θα καταληφθεί, όμως ο κύριος όγκος των δυνάμεων του ΔΣΕ θα καταφέρει να απαγκιστρωθεί και να καταφύγει στο Βίτσι. Αργότερα, ο ΔΣΕ θα ανακαταλάβει τον Γράμμο.

Η εξέλιξη αυτή έσπειρε προβληματισμό στο στρατόπεδο των κυβερνητικών δυνάμεων και αισιοδοξία σε εκείνο των ανταρτών. Ακολούθησαν σημαντικές «κινήσεις»: ο ΔΣΕ στην περιοχή αναδιοργανώθηκε στα πρότυπα τακτικού στρατού. Από την άλλη, στα τέλη του Οκτωβρίου του 1948 φτάνουν στη Φλώρινα ο στρατηγός Θρ. Τσακαλώτος και ο Αμερικανός στρατηγός Βαν Φλητ, ενώ στις αρχές του 1949 αναλαμβάνει την ηγεσία του Εθνικού Στρατού ο Αλ. Παπάγος.

Υπό την ηγεσία του και με αριθμητικά αυξημένες δυνάμεις, ο Εθνικός Στρατός ξεκινά από τον Μάιο του 1949 την εκκαθάριση της Στερεάς και της Θεσσαλίας. Κι ενώ οι επιχειρήσεις βρίσκονταν σε εξέλιξη, η Γιουγκοσλαβία θα διακόψει τη βοήθεια που παρείχε στους αντάρτες του ΔΣΕ και θα κλείσει τα σύνορά της με την Ελλάδα (10 Ιουλίου).

Πλέον η πρωτοβουλία των κινήσεων ήταν στην πλευρά του Εθνικού Στρατού. Με τα σύνορα κλειστά (και εκείνα με την Αλβανία και τη Βουλγαρία) και την ΕΣΣΔ να προτείνει στον ΟΗΕ έναρξη απευθείας διαπραγματεύσεων με τους Αμερικανούς και τους Βρετανούς για την επίλυση του Ελληνικού Ζητήματος, τα περιθώρια του ΔΣΕ ήταν ελάχιστα.

Στις 2 Αυγούστου θα ξεκινήσει από τις δυνάμεις του Εθνικού Στρατού η επιχείρηση «Πυρσός» για την κατάληψη του Γράμμου και του Βιτσίου. Οι 13.000 μαχητές του ΔΣΕ που υπεράσπιζαν τον τελευταίο ανταρτικό θύλακο θα βρεθούν αντιμέτωποι με περίπου 100.000 άνδρες του Εθνικού Στρατού, οι οποίοι υποστηρίζονταν από βαρύ πυροβολικό και αεροπλάνα. Η ήττα τους αυτή τη φορά θα είναι ολοκληρωτική. Μετά και τις τελικές μάχες (τέλη Αυγούστου), τα υπολείμματα του ΔΣΕ θα υποχωρήσουν στο αλβανικό έδαφος. Ηταν η τελευταία πράξη του Εμφυλίου Πολέμου.

100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – Αύγουστος 1949: Τελικές Μάχες του Εμφυλίου-1

«Ο έκτακτος ανταποκριτής των “Τάιμς” μεταδίδει εκ του πεδίου της μάχης, όπου παρακολουθεί τας επιχειρήσεις, ότι πάσα οργανωμένη αντίστασις βορείως της κύριας οροσειράς του Γράμμου έχει τώρα συντριβή».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή