Στο φετινό ετήσιο συνέδριο της ΕΚΤ στην Πορτογαλία εγκωμιάστηκε ο απερχόμενος πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι, ενώ εξετάστηκαν εις βάθος τα πρώτα είκοσι χρόνια του ευρώ. Ο Ιταλός αφήνει στον άγνωστο ακόμη διάδοχό του ένα μεγάλο ανολοκλήρωτο έργο: να ενισχύσει τον πεισματικά χαμηλό πληθωρισμό. Ωστόσο συμβάλλει στην προσπάθεια όσο περισσότερο μπορεί προτού αποχωρήσει. Ο Ντράγκι, η θητεία του οποίου ολοκληρώνεται τον Οκτώβριο, δήλωσε την Τρίτη ότι ίσως απαιτηθεί νέα χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, εάν δεν ενισχυθεί ο πληθωρισμός. Θα ήταν αρκετά εύκολο για τον άνδρα που πιστώνεται με τη σωτηρία του ευρώ να αναπαυθεί στις δάφνες του τους τελευταίους μήνες της θητείας του.
Ο υπαινιγμός Ντράγκι «δένει» κατά κάποιον τρόπο τα χέρια του διαδόχου του. Αλλά στέλνει επίσης το σαφές μήνυμα σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και επενδυτές ότι η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι μπορεί ώστε να ενισχύσει τον πληθωρισμό μέχρι να πετύχει τον στόχο του 2%, ακόμη και μετά την αποχώρηση Ντράγκι. Αυτό είναι σημαντικό διότι ένας από τους δυνητικούς διαδόχους του είναι ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης Γενς Βάιντμαν, που έχει επικρίνει στο παρελθόν την πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Ασχέτως, όμως, του ποιος θα αντικαταστήσει τον Ντράγκι, το έργο της ενίσχυσης του πληθωρισμού θα είναι δύσκολο. Οντως, ο διάδοχος του Ντράγκι θα κληρονομήσει μεγαλύτερο εύρος εργαλείων από αυτό που κληρονόμησε ο Ντράγκι, περιλαμβανομένης της μαζικής αγοράς περιουσιακών στοιχείων. Ομως τέτοιες καινοτομίες έχουν αποτύχει να ενισχύσουν τον πληθωρισμό που υποχώρησε τον Μάιο στο 1,2%. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους δεν πέτυχε ο Ντράγκι τον στόχο του πληθωρισμού παρά τις προσπάθειές του. Ενας είναι ότι η δημοσιονομική πολιτική δεν κινούνταν πάντοτε στην ίδια κατεύθυνση με τη νομισματική πολιτική στη διάρκεια της οκταετούς θητείας του. Αυτό είχε γίνει κατά τη διάρκεια της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης όταν οι κυβερνήσεις είχαν μειώσει τις δαπάνες τους παρά την οικονομική επιβράδυνση.
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ είπε στο συνέδριο ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα πράξουν το καθήκον τους, ασχέτως του αν θα ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Ομως, τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι ομιλητές τόνισαν ότι θα εμφανιστούν πιο γρήγορα πληθωριστικές πιέσεις, και με λιγότερες παρενέργειες, αν γίνει πιο χαλαρή η συνολική δημοσιονομική πολιτική της Ευρωζώνης. Βέβαια, οι χώρες που έχουν το μικρότερο περιθώριο να αυξήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους, ιδιαίτερα η Ιταλία της οποίας το χρέος αντιστοιχεί περίπου στο 130% του ΑΕΠ της, ίσως να είναι αυτές που είναι πιο πρόθυμες να δαπανήσουν. Ούτε κατευθύνονται πάντοτε οι επενδύσεις σε σοφές επιλογές, όπως σε έργα υποδομής. Και όσο περισσότερα κάνουν οι κεντρικές τράπεζες, τόσο περισσότερο θα βασίζονται οι κυβερνήσεις σε αυτές για να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά. Οι πρόσφατοι υπαινιγμοί Ντράγκι δείχνουν ότι αυτός και ο διάδοχός του θα εξακολουθήσουν να καλύπτουν τις αποτυχίες των άλλων.