Από τον περασμένο Μάιο η κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου Σάμου αντιλήφθηκε μια ύποπτη κινητικότητα σε ιατρικές γνωματεύσεις που χορηγούνταν σε αιτούντες άσυλο και μετανάστες του νησιού. Πολλά από αυτά τα έγγραφα είχαν ίδιο περιεχόμενο, το οποίο δεν συμβάδιζε με τα περιστατικά που αντιμετώπιζε το νοσοκομείο στη συνήθη ροή ασθενών. Κατατέθηκε μηνυτήρια αναφορά στις εισαγγελικές αρχές και την έρευνα ανέλαβε η Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων της αστυνομίας. Τότε, ξεκίνησε και η τηλεφωνική παρακολούθηση των υπόπτων.
Μέχρι χθες το βράδυ, σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, είχαν γίνει δέκα συλλήψεις στο πλαίσιο του αυτοφώρου, γιατρών, νοσηλευτών και ενός διερμηνέα. Οι εμπλεκόμενοι φέρονται να ζητούσαν αμοιβή για να χορηγήσουν ψευδείς βεβαιώσεις σε αιτούντες άσυλο που ήθελαν να απεγκλωβιστούν από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο νησί. Μια εγκυμοσύνη, μια νόσος όπως η φυματίωση ή η επιτακτική ανάγκη για χειρουργική επέμβαση που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε επαρχιακό νοσοκομείο είναι ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους μπορεί να αρθεί ένας γεωγραφικός περιορισμός –για λίγες ημέρες ή μονίμως– και να επιτραπεί η μετάβαση πρόσφυγα ή μετανάστη στην ενδοχώρα.
Εως χθες το βράδυ δεν ήταν ξεκάθαρος ο αριθμός των ψευδών βεβαιώσεων που είχαν δοθεί, ούτε ο αριθμός των ανθρώπων που, βάσει αντίστοιχων εγγράφων, κρίθηκαν ευάλωτοι και κατάφεραν να ταξιδέψουν στην ηπειρωτική Ελλάδα, για να συνεχίσουν έπειτα το ταξίδι τους προς το εξωτερικό, παρανόμως. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τουλάχιστον ένας εκ των εμπλεκομένων στην υπόθεση φέρεται να εργαζόταν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Σάμου.
Οι φερόμενοι ως δράστες είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση. Η μυστική επιχείρηση της Υποδιεύθυνσης της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων Βορείου Ελλάδος εξελισσόταν και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιώργου Κουμουτσάκου στο νησί, στις 12 Ιουλίου. Οσοι φθάνουν στα νησιά από την Τουρκία μετά τις 20 Μαρτίου 2016, κατ’ εφαρμογήν της κοινής δήλωσης Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, υπόκεινται σε γεωγραφικό περιορισμό και απαγορεύεται να φύγουν από το νησί στο οποίο έχουν καταγραφεί, έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος ασύλου που έχουν υποβάλει (όλοι υποβάλλουν αίτημα, ώστε να εξασφαλίσουν την παραμονή τους στην Ελλάδα, έστω για λίγο).
Η νομοθεσία
Οπως όμως ορίζεται από τη νομοθεσία, όσοι εκ των αιτούντων άσυλο που βρίσκονται στα νησιά κρίνονται ευάλωτοι –βάσει συγκεκριμένου εν ισχύι πρωτοκόλλου– δεν επιτρέπεται να επιστραφούν στην Τουρκία, οπότε και γίνεται άρση του γεωγραφικού περιορισμού για να μεταβούν στην ενδοχώρα. Η εξασφάλιση του χαρτιού της ευαλωτότητας έχει γίνει, φυσικά, το βασικό ζητούμενο όσων βρίσκονται στα νησιά, ώστε να μπορέσουν να έρθουν στην ενδοχώρα, ελπίζοντας ότι στη συνέχεια θα καταφέρουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ευρώπη. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι όσοι έρχονται στην ενδοχώρα, τυπικά, είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν στην Ελλάδα είτε ως αιτούντες άσυλο είτε –και εφόσον κριθούν– ως πρόσφυγες.
Και παράνομη διευκόλυνση εξόδου στην Κω
Στις 12 Ιουλίου, πάλι έπειτα από έρευνα των Εσωτερικών Υποθέσεων της αστυνομίας, συνελήφθησαν στην Αθήνα και στην Κω έξι άτομα για παράνομη διευκόλυνση εξόδου μεταναστών μέσω του αεροδρομίου στο νησί του Νοτιοανατολικού Αιγαίου. Ενας εκ των συλληφθέντων είναι αστυνομικός που υπηρετεί στο Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα Κω. Η συγκεκριμένη ομάδα φέρεται να δρούσε τουλάχιστον από τον Απρίλιο του 2018. Προμήθευε τους διακινούμενους με ιταλικά, ισπανικά και ελβετικά διαβατήρια, καθώς και με ταυτότητες άλλων ευρωπαϊκών κρατών, προκειμένου να καταφέρουν να επιβιβαστούν σε πτήσεις του εξωτερικού. Οι διακινούμενοι δέχονταν συμβουλές για να αλλάξουν την εμφάνισή τους, το χτένισμα ή τα ρούχα τους, ώστε να μην κινήσουν υποψίες. Ο ρόλος του αστυνομικού φέρεται να ήταν καθοριστικός, καθώς αυτός διάλεγε την καταλληλότερη πτήση και αναλάμβανε τον έλεγχο των εγγράφων. Για κάθε επιτυχή διακίνηση –ακόμη και αν ο αλλοδαπός συλλαμβανόταν στη χώρα άφιξης– η εγκληματική ομάδα λάμβανε από 4.500 έως 6.000 ευρώ ως αμοιβή.