Ο θρίαμβος στα Οσκαρ της νοτιοκορεατικής ταινίας «Παράσιτα» του Μπονγκ Τζουν Χο έχει πολλές ερμηνείες. Αλλες συνδέονται με την κινηματογραφική γραφή και αισθητική της, άλλες με το περιεχόμενο και τις κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις της. Κανείς πλέον δεν μπορεί να πει με ακρίβεια αν η παροξυσμική ενασχόληση με την ταινία οφείλεται ή, απλώς, ενισχύθηκε με την οσκαρική τελετή της περασμένης Κυριακής. Γεγονός όμως είναι ότι από την πρώτη προβολή της, πέρυσι την άνοιξη στις Κάννες, είχε ανοίξει η συζήτηση για τις κοινωνικές ανισότητες και τον τρόπο με τον οποίο ο σκηνοθέτης επιλέγει να τις καταγράψει. Ο ίδιος μιλάει για «κωμωδία χωρίς κλόουν και τραγωδία χωρίς κακούς» και πράγματι, ούτε οι (πολύ) πλούσιοι ούτε οι (πολύ) φτωχοί της ταινίας του είναι μονόχορδα καλοί ή κακοί, αστείοι ή τραγικοί. Εχουν, όμως, ένα κοινό: βίο παρασιτικό. Οι πλούσιοι γιατί μπορούν, οι φτωχοί γιατί δεν μπορούν αλλιώς. Ο δημιουργός τους δεν τους δικαιώνει, ούτε και τους καταδικάζει. Εχει, όμως, ενδιαφέρον η απήχηση στο κοινό και ο «εμπλουτισμός» του καθημερινού λεξιλογίου με τη χρήση των «παρασίτων», με διάφορους τρόπους. Συνήθως απαξιωτικά, που συνάδει και με τη σημασία της λέξης.
Στην ταινία, η απόσταση ανάμεσα στην υπόγεια τρώγλη της μιας οικογένειας και στο όμορφο, μοντέρνο σπίτι, με αρχιτεκτονική υπογραφή, όπου ζουν οι εύποροι αστοί, είναι αβυσσαλέα. Οι μεν ζουν δίπλα σε λήμματα αναδίνοντας και μια περίεργη μυρωδιά, όπως διαπιστώνει ο μικρός βλαστός της πλούσιας οικογένειας. Η οσμή είναι κοινή ανάμεσα στους τέσσερις του υπογείου. Μπορεί και να οφείλεται στο φθηνό απορρυπαντικό που χρησιμοποιούν για τα ρούχα τους – ποιος ξέρει; Η πλούσια κυρία λέει ότι κάπως έτσι (νομίζει ή της έχουν πει) μυρίζουν όσοι χρησιμοποιούν το μετρό… Βρωμάνε, λοιπόν. Δεν είναι αυτή η αφορμή για τη βία που θα ξεσπάσει ανάμεσά τους, αλλά η βία είναι η «γέφυρα» (κατ’ ευφημισμόν) που θα τους φέρει κοντά. Εχουν, βέβαια, προηγηθεί η απάτη και ο κυνισμός. Πάνω σε αυτά οικοδομούνται σχέσεις που, πριν καταρρεύσουν οριστικά, έχουν περάσει από ένα λουτρό αίματος.
Η αλληγορική, χωρίς να αποκλείεται ο ρεαλισμός, εκδοχή των «Παρασίτων» βρίσκει πολλές εφαρμογές στις σύγχρονες κοινωνίες.
Δεν είναι μόνο οι θητείες ακραίων κυβερνήσεων (βλέπε Τραμπ) που αλλάζουν τις κοινωνίες. Ο πολιτικός κυνισμός (δεν έλειψε από την Ελλάδα) τροφοδοτεί αλλά και αντλεί τη δύναμή του από τον κοινωνικό κυνισμό. Ο πρώτος, ο πολιτικός, στηρίζει τη δύναμή του σε αποκλεισμούς κοινωνικών ομάδων, ψεύδη, καλλιέργεια φαύλων αντιλήψεων, πολλαπλασιασμό ανέφικτων υποσχέσεων. Ο δεύτερος, ο κοινωνικός, συντηρείται και δικαιώνεται από τον πρώτο. Κυνισμός και λαϊκισμός βαδίζουν χέρι χέρι. Τρέφονται από την ανισορροπία και την ανισότητα, απεχθάνονται το μέτρο και την κοινή λογική. Εξουσιάζουν απορρίπτοντας τον πλουραλισμό, ροκανίζοντας τις βασικές αρχές μιας εύθραυστης, ούτως ή άλλως, δημοκρατίας. Εγκαθιστούν ολόγυρα τον κίνδυνο, ώστε να ελέγχουν κατακτημένες ελευθερίες που δεν εξυπηρετούν. Το βήμα προς τον απροκάλυπτο αυταρχισμό δεν γίνεται, αλλά μήπως και η συστηματική παραπλάνηση δεν είναι μια μορφή ολοκληρωτισμού;
«Εμείς» και «αυτοί», όσοι ζουν στα κοινωνικά ρετιρέ και όσοι πνίγονται στα υπόγεια· και επειδή η απόσταση ασφαλώς και υπάρχει, μεγεθύνεται δε συνεχώς, εκμεταλλεύονται την ανισότητα την οποία οι ίδιοι με τις πράξεις τους προκαλούν. Ο κύκλος αυτός, που είναι σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία, εκβάλλει στη βία. Είτε στη λεκτική είτε στη σωματική είτε στη γραπτή (η οποία, εξάλλου, δίνει και τον τόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης).
Ο «παρασιτισμός» πλουσίων και φτωχών ενέχει τους ίδιους κινδύνους, προοιωνίζεται την ίδια διαλυτική κατάληξη, μοιάζει να λέει ο Μπονγκ Τζουν Χο στην ταινία του. Ο δικός του κυνισμός, διαθλασμένος μέσα από την κινηματογραφική τέχνη, «νοθευμένος» με σαρκασμό, επικεντρώνεται στην κοινωνική συνθήκη. Δεν υπάρχουν πολιτικές αναφορές, η ιστορία του, με μικρομετατοπίσεις, θα μπορούσε να έχει γυριστεί και σε άλλες χώρες του κόσμου. Οι χαρακτήρες του, παρότι έχουν εντοπιότητα, «ταξιδεύουν» και σε άλλες κοινωνίες, αντιδρούν και συμπεριφέρονται όπως εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο. Ο παρασιτικός κυνισμός τους γίνεται όλο και πιο, απειλητικά, οικείος.