Ξεπέρασε τα 23.000 στρέμματα η καμένη έκταση στα Κύθηρα, σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος FireHub του Δορυφορικού Κέντρου Αριστείας Φυσικών Καταστροφών BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Πρόκειται για την πιο εκτεταμένη φυσική καταστροφή από πυρκαγιά του φετινού καλοκαιριού, ενώ μεγάλη ήταν και η φωτιά στον Κότρωνα της Ανατολικής Μάνης (1/7/2017), όπου κάηκαν 18.500 στρέμματα. Στα Καλύβια Θορικού κάηκαν 3.312 στρέμματα (31/7/2017), ενώ 722 στρέμματα έχασαν οι Σπέτσες (1/8/2017). Το FireHub καταγράφει επίσης τον χαρακτήρα των καμένων εδαφών. Στην περίπτωση των Κυθήρων, σχεδόν οι μισές εκτάσεις (47%) ήταν με χαμηλή θαμνώδη βλάστηση, με λίγη βλάστηση ήταν το 20%, 26% ήταν ετερογενής αγροτική γη, ενώ γεωργική γη ήταν το 7%.
«Η ταχεία χαρτογράφηση βασίζεται σε δορυφορικές εικόνες μέσης χωρικής ανάλυσης που συλλέγονται ασταμάτητα σε 24ωρη βάση στους δορυφορικούς σταθμούς που λειτουργεί το Κέντρο Αριστείας. Σήμερα συγχωνεύονται στοιχεία από 6-7 δορυφόρους (MODIS, NPP-VIIRS, NOAA/AVHRR, FY), καθώς και δεδομένα υψηλής χωρικής και διακριτικής ικανότητας, από τον δορυφόρο Sentinels II, που περνάει από την Ελλάδα κάθε 10 ημέρες και παρέχει υψηλή ανάλυση στα 10 μέτρα. Ολα αυτά συλλέγονται στην υποδομή Mirror Site σε σχεδόν πραγματικό χρόνο», λέει στην «Κ» ο δρ Χάρης Κοντοές, επιστημονικός υπεύθυνος του Δορυφορικού Κέντρου BEYOND. Η ακριβής καταγραφή των καμένων εκτάσεων έχει ιδιαίτερη σημασία, όσον αφορά τη διαδικασία της αναδάσωσης, της απόδοσης αποζημιώσεων, αλλά και των άμεσων έργων αντιπλημμυρικής προστασίας. Μάλιστα το Κέντρο BEYOND αναλαμβάνει, σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό Διαστημικό Πρόγραμμα Copernicus, να εκτιμήσει τον επερχόμενο κίνδυνο για πλημμύρα, κατολίσθηση και διάβρωση εδαφών σε περιπτώσεις ιδιαίτερα καταστροφικών πυρκαγιών.
Η προσφορά του FireHub δεν αφορά όμως μόνο το μετά την πυρκαγιά, αλλά και την προσπάθεια άμεσου εντοπισμού της και συνεχούς παρακολούθησης της πορείας της, έτσι ώστε να διευκολύνεται η κατάσβεσή της. «Το σύστημά μας βρίσκεται σε άμεση και μόνιμη διασύνδεση με το κέντρο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής. Μια οθόνη μεταδίδει διαρκώς τα δεδομένα μας. Το σύστημά μας “σκανάρει” όλη την ελληνική επικράτεια κάθε πέντε λεπτά, εντοπίζοντας τις εκπομπές θερμότητας. Επιβεβαιώνουμε την εστία με ένα δεύτερο πέρασμα και στη συνέχεια ειδοποιείται η Πυροσβεστική. Αρα σε δέκα λεπτά μπορούμε να πιάσουμε μια εστία πυρκαγιάς. Η διαστημική παρατήρηση έχει δώσει έγκαιρη ενημέρωση για φωτιές σε απομακρυσμένα σημεία, σε βουνοκορφές, στα σύνορα, αλλά και για αναζωπυρώσεις. Ενα τέτοιο παράδειγμα ήταν πριν από μερικά χρόνια στη Χίο, όταν η φωτιά ξαναφούντωσε το βράδυ», μας λέει ο κ. Κοντοές. Αντιστοίχως, η πρόσφατη πυρκαγιά στα Καλύβια Θορικού, ανάμεσα σε κατοικημένες περιοχές, ανιχνεύθηκε μέσα στο πρώτο δεκάλεπτο από τη στιγμή της εκδήλωσής της, οπότε και άρχισε η δυναμική αποστολή της εικόνας με τη θέση των ενεργών εστιών στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής.
«Η προσπάθεια ξεκίνησε το 2007, αλλά χρειάστηκε πολύχρονη δουλειά για τη σύνθεση των πληροφοριών από τους δορυφόρους, σε συνδυασμό με τα πραγματικά δεδομένα που μας έδινε η Πυροσβεστική από το έδαφος. Σήμερα έχουμε κατακτήσει καινοτομία αναγνωρισμένη παγκόσμια. Το κέντρο είναι βραβευμένο ως η καλύτερη λειτουργούσα διαστημική υπηρεσία», σημειώνει ο κ. Κοντοές. Η υπηρεσία FireHub του Διαστημικού Κέντρου Φυσικών Καταστροφών BEYOND έλαβε το 2014 τo πρώτο διεθνές βραβείο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία στο πλαίσιο του διαγωνισμού Copernicus.