Τον Ιούνιο του 2017, όταν οι σύμβουλοι της Εθνικής ενημέρωσαν τη διοίκηση της τράπεζας για την τελική προσφορά του Exin Group, η αντίδραση ήταν ενθουσιώδης. Ο υφυπουργός Οικονομίας Στέργιος Πιτσιόρλας χαρακτήρισε το τίμημα «δυσθεώρητο», άλλοι μίλησαν για απόδειξη της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας κι άλλοι είδαν μια ευκαιρία να ανοίξει ο δρόμος για επενδύσεις και άλλων ομογενών στην Ελλάδα. Ωστόσο, το «δυσθεώρητο τίμημα» είναι σύμφωνα με εκτιμήσεις της ασφαλιστικής αγοράς και η αιτία που οδήγησε τη συμφωνία σε ναυάγιο, καθώς έγινε πια σαφές ότι τα κεφάλαια αυτά δεν υπήρχαν και ούτε κατέστη εφικτό να βρεθούν στους επτά μήνες που μεσολάβησαν. Οι φόβοι που είχαν διατυπωθεί για τη συνοχή του νεοπαγούς σχήματος της Exin επιβεβαιώθηκαν, αφού η συμμαχία των προσώπων, που έγινε με στόχο την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, διαλύθηκε με ηχηρό μάλιστα τρόπο μετά την αγωγή που κατέθεσε το fund Calamos κατά της Exin και του βασικού της μετόχου κ. Ματ Φέρφιλντ.
Η παρέα του Brown. Η Exin Financial Services Holdings B.V. με έδρα την Ολλανδία, που πλειοδότησε στον διαγωνισμό, ήταν ένα νεοπαγές σχήμα, ένα όχημα ειδικού σκοπού που ιδρύθηκε για να «χτυπήσει» την Εθνική Ασφαλιστική. Ανήκε στην Exin Partners, μέτοχοι της οποίας ήταν οι Ελληνοαμερικανοί κ. Τζον Κάλαμος και Τζον Κουδούνης, ο Ματ Φέρφιλντ και ο Παύλος Κανελλόπουλος. Λέγεται πως η σχέση τους ανάγεται στη δεκαετία του ’80. Ο Τζον Κουδούνης και ο Ματ Φέρφιλντ ήταν φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Brown του Rhode Island. Συμφοιτητής τους ήταν ο Τάκης Κανελλόπουλος, της οικογένειας που ελέγχει την τσιμεντοβιομηχανία Τιτάν και μέσω αυτού γνώρισαν τον αδελφό του Παύλο. Σε κάθε περίπτωση, το 2016, η Exin εξαγόρασε την ασφαλιστική AIG Ελλάδος από τη μητρική AIG και έγινε συνέταιρος με τον Παύλο Κανελλόπουλο, ο οποίος κατείχε το υπόλοιπο 50% μαζί με τον Χρήστο Αδαμαντιάδη.
Η μεγάλη κίνηση. Η συνεργασία τους υπό τη χρηματοδοτική στήριξη του Calamos, του fund του Τζον Κάλαμου με διευθύνοντα σύμβουλο τον Τζον Κουδούνη ερμηνεύθηκε ως το αντίπαλο δέος που θα φρέναρε την επέλαση της κινεζικής Fosun προς την Εθνική Ασφαλιστική. Η άποψη αυτή ενισχύθηκε μετά και τη δημόσια παρέμβαση του Αμερικανού πρέσβη κ. Τζέφρεϊ Πάιατ υπέρ της ελληνοαμερικανικής κοινοπραξίας λίγο πριν από το κλείσιμο της συμφωνίας, αλλά και την επιστολή του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ κ. Γουίλμπουρ Ρος προς την κυβέρνηση, που έπαιρνε ανοικτά θέση υπέρ του ελληνοαμερικανικού σχήματος. Εξάλλου, η παρουσία των κ. Κάλαμου και Κουδούνη γνωστών ομογενών με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, ενίσχυε την κυβερνητική επιχειρηματολογία σύμφωνα με την οποία η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της χώρας παραμένει σε ελληνικά χέρια και έκανε πιο εύπεπτη για το «αριστερό» κοινό της την πώληση.
Οι αμφιβολίες. Ωστόσο, τα χρήματα που πρόσφερε η Exin προκάλεσαν εντύπωση και ταυτόχρονα προβληματισμό στους γνώστες της ασφαλιστικής αγοράς. Η προσφορά των 718 εκατ. ευρώ αντιπροσώπευε 16 φορές τα κέρδη της εταιρείας και 1,5 φορά τη λογιστική αξία της, όταν ένα χρόνο πριν η Eurobank είχε πουλήσει το 80% της Eurolife στον όμιλο Fairfax έναντι 328 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιπροσώπευε μία φορά τη λογιστική αξία της εταιρείας και εννιά φορές τα κέρδη της.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το fund Apollo, που είχε επίσης συμμετάσχει στην πρώτη φάση του διαγωνισμού, είχε προσφέρει περί τα 350 εκατ. ευρώ και είχε βγει εκτός διαδικασίας αρκετά νωρίς.
Η ρήξη. Σε κάθε περίπτωση, το τίμημα «μαμούθ», που υπερκέρασε με άνεση την προσφορά της κινεζικής Fosun (ήταν κατά 100-150 εκατ. ευρώ χαμηλότερη), ήταν και η αιτία του ναυαγίου, αφού τα χρήματα στάθηκε τελικώς αδύνατο να συγκεντρωθούν.
Η Exin δεν μπόρεσε ποτέ να παρουσιάσει ένα τελικό μετοχικό σχήμα και ενημέρωνε την ΤτΕ και τη διοίκηση της Εθνικής πως διαπραγματεύεται τη συμμετοχή άλλοτε του ομογενούς επιχειρηματία Θεόδωρου Δουζόγλου, άλλοτε της Pimco και της Berkshire Hathaway του Γουόρεν Μπάφετ και άλλοτε της EBRD. Η τελευταία ενημέρωση είναι πως διαπραγματεύεται με το λονδρέζικο fund Broadwell Capital. Από τον περασμένο Νοέμβριο είχε καταστεί πλέον σαφές ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονταν καλά, ωστόσο, η διοίκηση της Εθνικής ήλπιζε πως η οικονομική επιφάνεια των δύο Ελληνοαμερικανών θα μπορούσε να σώσει το deal.
Κάθε ελπίδα εξανεμίστηκε πριν από λίγες ημέρες, όταν έγινε γνωστή η αγωγή των Κάλαμου και Κουδούνη, με την οποία διεκδικούν από την Exin Financial Services Holdings B.V. την άμεση εξόφληση κεφαλαίου άνω των 41 εκατ. δολ. πλέον τους τόκους. Με βάση τις φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά, το ποσό των 41 εκατ. ευρώ που διεκδικεί η Calamos είναι μέρος των κεφαλαίων που διέθεσε η Exin για την εξαγορά του ποσοστού της AIG στην Ελλάδα, καθώς και η εγγύηση που κατέβαλε στο πλαίσιο της συμφωνίας για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής.
Σε πρώτο πλάνο ο δεύτερος υποψήφιος
Η επόμενη μέρα για την Εθνική Ασφαλιστική, η πώληση της οποίας, όπως διαβεβαιώνουν πηγές από την Εθνική Τράπεζα, δεν μπορεί να ματαιωθεί, είναι σύμφωνα με πληροφορίες ήδη εδώ. Παρά το γεγονός ότι τα δύο μέρη της συμφωνίας, η ΕΤΕ και η Exin Financial Services Holdings BV, με βάση τις τελευταίες ανακοινώσεις τους, αφήνουν να εννοηθεί ότι θα εξαντλήσουν την προθεσμία της 28ης Μαρτίου, που με βάση το προσύμφωνο δεσμεύονται να υλοποιήσουν τη συμφωνία, όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι οι επόμενες κινήσεις έχουν ήδη δρομολογηθεί.
Ο χρόνος πια μετράει αντίστροφα και στόχος είναι να ολοκληρωθεί η πώληση πριν από το τέλος των stress tests στις τράπεζες, τα αποτελέσματα των οποίων θα ανακοινωθούν τον Μάιο. Με αυτό το δεδομένο, το ενδεχόμενο επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού είναι απαγορευτικό και αυτό που μένει να διερευνηθεί είναι το κατά πόσον η διαδικασία επιτρέπει στον πωλητή να απευθυνθεί στον δεύτερο υποψήφιο, δηλαδή την κινεζική Fosun. Η τελευταία από θέση ισχύος, μετά το ναυάγιο του ελληνοαμερικανικού εγχειρήματος, δείχνει διατεθειμένη να επανέλθει στο τραπέζι των συζητήσεων, αλλά με όρους αποκλειστικής διαπραγμάτευσης και όχι στο πλαίσιο ενός νέου διαγωνιστικού γύρου.
Αυτό που σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις θα κρίνει και την έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν είναι άλλο από το τίμημα, με δεδομένο πάντα ότι η προσφορά του κινεζικού κολοσσού υπολειπόταν 100 – 150 εκατ. ευρώ από αυτήν της Exin. Η διοίκηση της τράπεζας θα επιδιώξει σύμφωνα με πληροφορίες να επιτύχει βελτίωση της προσφοράς, αξιοποιώντας το θετικό momentum της ελληνικής οικονομίας και την προοπτική εξόδου από το πρόγραμμα. Ακόμη πιο ευνοϊκή δείχνει να είναι και η συγκυρία για την ίδια την Εθνική Ασφαλιστική, η οποία, παρά την αβεβαιότητα που υπήρξε το τελευταίους μήνες σε σχέση με το ιδιοκτησιακό της καθεστώς, εμφανίζει βελτίωση όλων των παραγωγικών της αποτελεσμάτων.
Τα κέρδη της εταιρείας πριν από φόρους εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 80 εκατ. ευρώ, χωρίς σε αυτά να περιλαμβάνονται τα έκτακτα έσοδα που η Εθνική Ασφαλιστική θα εγγράψει από την ανταλλαγή των ομολόγων του PSI και τα οποία υπολογίζονται σε άλλα 120 εκατ. ευρώ. Το γεγονός άλλωστε ότι, παρά την αποτυχία του εγχειρήματος που έπληξε τη φήμη της εταιρείας, πρόκειται για τη μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρεία της χώρας με το πιο ισχυρό brand name και μεγάλη απήχηση στην αγορά, θα επιδιωχθεί να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, βελτιώνοντας τους όρους μιας ενδεχόμενης συμφωνίας.