“Όχι” στις καταστροφικές επενδύσεις

Σταθερό στην πάγια αρνητική θέση του, απέναντι στην εγκατάσταση βιομηχανικού τύπου αιολικών πάρκων στα νησιά, παρέμεινε με ομοθυμία απ' όλες τις παρατάξεις που συμμετέχουν, το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου, με τον Περιφερειάρχη, αλλά και τους υπόλοιπους επικεφαλής, να τάσσονται κατηγορηματικά κατά του περιβαλλοντικού αυτού εγκλήματος στα νησιά.

Το ζήτημα ήλθε προς συζήτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο με αφορμή το θέμα περί γνωμοδότησης για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που αφορά στην τροποποίηση της από τον Απρίλιο του 2018 έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του Αιολικού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) ισχύος 15MW στη θέση Ράχη – Ξηροκάμπι Δήμου Άνδρου.

Στο θέμα υπενθυμίζεται, ότι κλήθηκε να γνωμοδοτήσει και ο Δήμος Άνδρου, ο οποίος με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τάχθηκε κατά της τροποποίησης της μελέτης, καθώς αφορά σε παρεμβάσεις από πλευράς της εταιρείας σε φυσικό όρμο της Άνδρου, αλλά και σε διαπλάτυνση δρόμου αρκετών μέτρων, στην οποία το Δ.Σ. ήταν αρνητικό, επιπλέον της πάγιας θέσης του Δήμου κατά των βιομηχανικού τύπου αιολικών πάρκων στο νησί.

Λαμβάνοντας υπόψιν, τόσο την αρνητική γνωμοδότηση του Δήμου, της Τοπικής Κοινότητας Κορθίου, όπου πρόκειται να εγκατασταθεί ο αιολικός σταθμός, όπως επίσης και της αρμόδιας υπηρεσίας της ΠΝΑΙ για το ζήτημα, της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Κυκλάδων, το Περιφερειακό Συμβούλιο τάχθηκε επίσης κατά της τροποποίησης της Μελέτης.

Στη διάρκεια της συζήτησης του θέματος, ο Περιφερειάρχης, κ. Γιώργος Χατζημάρκος, τόνισε για ακόμη μία φορά, ότι η θέση της ΠΝΑΙ παραμένει σταθερά κατά της βιομηχανοποίησης των νησιών, πόσω δε μάλλον, όταν οι συγκεκριμένες επενδύσεις, για την εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών, με ανεμογεννήτριες ύψους άνω των 100 μέτρων, απειλούν ευθέως το νησιωτικό περιβάλλον.

Στη θέση του Περιφερειάρχη συνηγόρησαν όλοι ανεξαιρέτως οι επικεφαλής των παρατάξεων, μείζονος και ελάσσονος μειοψηφίας, τονίζοντας, πως η “καθαρή” ενέργεια και οι επενδύσεις εν γένει είναι θεμιτές, ωστόσο στην περίπτωση που αυτές κρίνονται επιβλαβείς για το περιβάλλον και έχουν απέναντί τους την πλειοψηφία της τοπικής κοινωνίας, τότε η Περιφέρεια οφείλει να πάρει θέση που να προασπίζει τους πολίτες και το φυσικό περιβάλλον.

Στην αίθουσα του ξενοδοχείου “Ερμής” όπου συνεδρίαζε το Περιφερειακό Συμβούλιο βρέθηκαν εκπρόσωποι της εταιρείας “Μυτιληναίος Α.Ε.”, ωστόσο βάσει κανονισμού του Π.Σ., δεν τους δόθηκε ο λόγος.

Τεκμηριωμένη αρνητική γνωμοδότηση της Δ/νσης Περιβάλλοντος της ΠΝΑΙ

Αξίζει να σημειωθεί, πως η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Κυκλάδων, αιτιολόγησε την αρνητική εισήγησή της, μεταξύ άλλων, δεδομένου, ότι η εταιρεία προτίθεται να προχωρήσει σε λιμενικό έργο στον όρμο Στενό (Μονής), με ferry boat ανοικτού τύπου, μέσω του οποίου θα γίνεται η αποβίβαση οχημάτων μεταφοράς εξαρτημάτων και λοιπών υλικών του έργου, στο οποίο μεταξύ άλλων θα γίνει χρήση χυτού επί τόπου οπλισμένου σκυροδέματος.

Η υπηρεσία σημειώνει, ότι βάσει του Διατάγματος καθορισμού ζώνης οικιστικού ελέγχου (ΖΟΕ) των εκτός ορίων οικισμών και εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου Άνδρου, “εντός των ορίων της ΖΟΕ καθορίζεται παράκτια ζώνη σε απόσταση 300μ. από τη γραμμή του αιγιαλού δεν επιτρέπεται η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, η αμμοληψία, το μπάζωμα και η κοπή των δέντρων”, ενώ επίσης “στην παραλιακή αυτή ζώνη (100μ, από τον αιγιαλό) δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε περίφραξη, εκσκαφή, επιχωμάτωση, αμμοληψία και γενικά οποιαδήποτε κατασκευή λυόμενη ή μη, καθώς και δραστηριότητα που αλλοιώνει το περιβάλλον με την ευρεία έννοια, ή παρεμποδίζει την ελεύθερη χρήση της παραλίας από το κοινό”.

Επιπλέον, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η Δ/νση Περιβάλλοντος επισημαίνει, πως “δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως [...] ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες”, ενώ “δεν επιτρέπεται η μέσω της κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων αυτόβουλη δημιουργία νέων ή επέκταση υφιστάμενων δρόμων σε [...] παράκτια οικοσυστήματα”.

Όσον αφορά στο λιμενικό έργο, στο οποίο προτίθεται να προχωρήσει η εταιρεία και περιλαμβάνεται στην τροποποιημένη μελέτη, η Δ/νση στη γνωμοδότησή της επισημαίνει, πως “η έδραση αναμένεται να υλοποιηθεί, τόσο σε υλικά παραλίας, όσο και επί της συμπαγούς πλάκας ακτολίθου σε βάθος υπό της στάθμης της θάλασσας. Κατά συνέπεια, τα προβλεπόμενα έργα εξυπηρέτησης του Α/Π δεν θα είναι προσωρινά, αλλά εν μέρει μόνιμα”.

Επιπλέον η υπηρεσία υπογραμμίζει, ότι στον εν λόγω όρμο, υφίσταται ο οικότοπος προτεραιότητας 1120 (Λιβάδια Ποσειδωνίας), ο οποίος παρουσιάζει ευαισθησία σε θολερότητα.

Βάσει των παραπάνω, αλλά και άλλων παρατηρήσεων της υπηρεσίας, γνωμοδότησε αρνητικά για τη μελέτη τροποποίησης των Περιβαλλοντικών Όρων του ΑΣΠΗΕ στη θέση Ράχη – Ξηροκάμπι της Άνδρου.

«Είμαστε φιλικοί σε επενδύσεις που δεν οδηγούν σε μεγάλη βλάβη για τα νησιά»

Κατά την τοποθέτησή του, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Χατζημάρκος, υπήρξε κάθετος, αναφορικά με τη σταθερή στάση της περιφερειακής αρχής, κατά των συγκεκριμένων επενδύσεων, μεριμνώντας ωστόσο να αποσαφηνίσει, πως η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου δεν είναι αρνητική στις επενδύσεις εν γένει, ή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας εν γένει.

Σε σχέση με τη συγκεκριμένη επένδυση, που αφορά στην εγκατάσταση 5 ανεμογεννητριών, 119 μέτρων ύψους και συνολικής ισχύος 15MW, ο κ. Χατζημάρκος εξήγησε, πως «υπάρχουν οι αποφάσεις αυτές που έχουν έρθει από την Άνδρο, τόσο του Δήμου, όσο και των λαϊκών συνελεύσεων, των τοπικών συμβουλίων κλπ, αλλά εμάς, μας δεσμεύει και η δική μας απόφαση, του Περιφερειακού Συμβουλίου, η οποία λέει, ότι σε αυτές τις επενδύσεις είμαστε φιλικοί, γενικά στις επενδύσεις είμαστε φιλικοί και αυτό είναι κάτι, για το οποίο μας κατηγορούν συχνά. Όμως, σε ό,τι αφορά τα αιολικά πάρκα, έχουμε θέσει σαν Περιφερειακό Συμβούλιο κάποια περιγραφή, όσον αφορά σε ποια από αυτά είμαστε φιλικοί και σε ποια δεν είμαστε φιλικοί».

Διευκρίνισε, πως «αναφέρομαι σε αιολικά πάρκα, των οποίων οι ανεμογεννήτριες έχουν ύψος, της τάξεως των 100, 120 ή 140 μέτρων. Στο συγκεκριμένο οι ανεμογεννήτριες έχουν ύψος 120 μέτρα. Σε άλλα νησιά, συμμετέχουμε και στο δικαστικό αγώνα τον οποίο δίνουν, προκειμένου να αποτρέψουν την καταστροφή του περιβάλλοντός τους. Στην προκειμένη περίπτωση, η άποψή μας συντάσσεται με τη γνώμη των νησιών. Είμαστε παράγοντες σε αυτές τις δίκες, συμμετέχουμε σε αυτές ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Συμμετέχουμε μαζί με την Πάρο, τη Νάξο, την Τήνο και την Άνδρο».

«Έχουμε μία πάγια θέση ως Περιφερειακό Συμβούλιο, η οποία έχει εκφραστεί πολλάκις, στο πλαίσιο της οποίας λέμε “ναι” στα αιολικά πάρκα, ωστόσο σε τέτοιου τύπου αιολικά πάρκα, με τέτοιες ανεμογεννήτριες, είναι πάρκα στα οποία εμείς δε συμφωνούμε. Όχι απλώς εκφράζουμε την αρνητική γνώμη μας, αλλά συμμετέχουμε και στις δίκες, ασκώντας παρεμβάσεις στο πλευρό των ανθρώπων και των φορέων που έχουν προσφύγει, ενώ σε άλλες δίκες έχουμε προσφύγει κι εμείς μαζί τους», επανέλαβε ακόμη εντονότερα, ενώ τόνισε, πως με για τη συγκεκριμένη τροποποίηση της ΜΠΕ, «δεν έχουμε σήμερα στοιχεία, που να μας επιτρέπουν να διαφοροποιήσουμε τη δική μας θέση».

Σχετικά με το κατά πόσον η ΠΝΑΙ είναι φιλική εν γένει στις επενδύσεις, ο Περιφερειάρχης ξεκαθάρισε, πως «είμαστε αφόρητα φιλικοί. Είμαστε εκνευριστικά φιλικοί στις επενδύσεις. Όλα όμως έχουν όρια. Είμαστε φιλικοί, στο βαθμό, που οι επενδύσεις αυτές δε θα οδηγούν σε μία μεγάλη βλάβη, κατά την άποψή μας, για τα νησιά μας».

«Με όλες μου τις δυνάμεις θα αντισταθώ»

Παράλληλα, όμως, ο κ. Χατζημάρκος αναφέρθηκε και στο μεγαλύτερο ζήτημα, όπως το χαρακτήρισε, δηλαδή, αυτό της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό δίκτυο, τονίζοντας, πως το έργο όφειλε να προασπίζει τα νησιά σε επίπεδο ηλεκτροδότησης. Αντίθετα, ανοίγει το δρόμο, προκειμένου τα νησιά να μετατραπούν σε “βιομηχανίες” για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος προς το ηπειρωτικό δίκτυο.

Όπως σημείωσε, ο ίδιος υπήρξε εξαιρετικά επιφυλακτικός, απέναντι στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών. «Τότε είπα, ότι ο χρόνος θα δείξει, αν αυτό το μεγάλο έργο θα οδηγήσει μόνο στην ενεργειακή θωράκιση των νησιών. Το να έχεις τουριστικούς προορισμούς, στους οποίους τον Ιούλιο και τον Αύγουστο έχεις διακοπές ρεύματος σίγουρα είναι κάτι εξαιρετικά αρνητικό. [...] Εδώ στη Σύρο είχε γίνει η τελετή των εγκαινίων, παρόντος του τότε πρωθυπουργού, και πολλών υπουργών. Στις δηλώσεις μου εκείνη την ημέρα ήμουν επιφυλακτικός».

Μάλιστα υποστήριξε, πως η επιφυλακτικότητά του δεν εδράζεται σε λόγους πολιτικής ιδεολογίας, καθώς «το έργο είχε ξεκινήσει υπό άλλη κυβέρνηση και είχα πει και τότε, αυτό να είναι ένα έργο, το οποίο να οδηγήσει μόνο στην ενεργειακή θωράκιση των νησιών. Δηλαδή, να παίρνουν τα νησιά ρεύμα. Να μην είναι ένα έργο, το οποίο γίνεται, για να δίνουν τα νησιά ρεύμα».

Σύμφωνα με τον κ. Χατζημάρκο, «θεωρώ, ότι δεν είναι θωρακισμένα τα νησιά περιβαλλοντικά σήμερα, από την προοπτική που ανοίγει η διασύνδεσή τους. Ανοίγει μία μεγάλη προοπτική. Η αγορά, η ιδιωτική οικονομία, δικαίως – γιατί αυτή είναι η δουλειά της – όταν ανοίγουν επενδυτικοί δρόμοι, σε περιοχές, στις οποίες μπορούν να χτίσουν οικονομική δραστηριότητα, δικαίως αναζητά τον τρόπο να διαβεί τους δρόμους αυτούς. Το θέμα μας δεν είναι με την αγορά, το θέμα μας δεν είναι με τους φορείς τους επενδυτικούς. Το θέμα μας είναι με την κεντρική κυβέρνηση – την εκάστοτε κεντρική κυβέρνηση – και πώς θωρακίζει τα νησιά ως προς αυτό».

Σε όσους αναρωτιούνται, «σε μία χώρα που πέρασε τόσα χρόνια ύφεσης, με τόσα δημοσιονομικά προβλήματα μπορείτε να στέκεστε απέναντι σε μία δραστηριότητα, η οποία μπορεί να βοηθήσει δημοσιονομικά τη χώρα;», απάντησε, πως «το μερίδιό τους τα νησιά αυτά, στη δημοσιονομική ανόρθωση και ανάταξη της χώρας, το έχουν πληρώσει και συνεχίζουν να το πληρώνουν και συμμετέχουν με έναν ιδιαίτερο τρόπο και σε πολύ υψηλή θέση. Δε χρειάζεται να τα θυσιάσουμε. Γιατί αυτά τα νησιά μπορούν να συνεχίσουν να δίνουν υπέροχα αποτελέσματα στα δημόσια έσοδα, να χτίζουν ΑΕΠ στην Ελλάδα. Για να συνεχίσουν να το κάνουν αυτό όμως, θα πρέπει να προσέξουμε το περιβάλλον τους. Δε θα ήθελα ποτέ να δω τα αιολικά πάρκα με τις βιομηχανικού τύπου ανεμογεννήτριες να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα στα νησιά μας. Δε θα συμμετέχω σε αυτή τη διαδικασία. Με όλες μου τις δυνάμεις θα αντισταθώ».

Αναφερόμενος ξανά στην προκείμενη τροποποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ο Περιφερειάρχης επανέλαβε, ότι «δεν βλέπουμε κάποιο στοιχείο που να μας επιτρέπει να ανατρέψουμε αποφάσεις, που έχουμε πάρει εδώ μέσα εμείς. Διότι μεθαύριο θα κληθούμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας να υπερασπιστούμε τις θέσεις αυτές για άλλα νησιά, το θέμα είναι παρεμφερές και εκεί θα βρεθούμε σε μία εξαιρετικά αμήχανη θέση».

Καθολική ταύτιση απόψεων

Από την πλευρά του επικεφαλής της παράταξης της μείζονος μειοψηφίας του Περιφερειακού Συμβουλίου της ΠΝΑΙ, κ. Μανώλη Γλυνού, σημειώθηκε πως «άκουσα με μεγάλη προσοχή την τοποθέτηση του Περιφερειάρχη και χαίρομαι, γιατί ταυτιζόμαστε στις απόψεις μας. Είμαστε θετικοί στις ΑΠΕ, είμαστε θετικοί στα αιολικά πάρκα, με μία σοβαρή όμως προϋπόθεση: Να είναι αποδεκτά από την τοπική κοινωνία. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε πολλούς οι οποίοι δεν συμφωνούν. Υπάρχει μία ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου της Άνδρου, τεκμηριωμένη, υπάρχει από την Τοπική Κοινότητα Κορθίου τεκμηριωμένη απόφαση», ενώ αναφέρθηκε και στην γνωμοδότηση της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, την οποία χαρακτήρισε πολύ σοβαρή εταιρεία, με διασυνδέσεις στην πολιτεία και η οποία έχει δείξει σοβαρότητα απέναντι στα περιβαλλοντικά ζητήματα.

«Το κυριότερο όμως είναι ότι η δική μας αρμόδια υπηρεσία έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά», υπογράμμισε ο κ. Γλυνός, ενώ κατέληξε, πως «εκφράζοντας λοιπόν τη θετική μας στάση απέναντι στις επενδύσεις, στα αιολικά πάρκα, στις ΑΠΕ, στο συγκεκριμένο θέμα είμαστε αρνητικοί».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο επικεφαλής της παράταξης της Λαϊκής Συσπείρωσης, κ. Γιάννης Ντουνιαδάκης, ο οποίος επίσης επεσήμανε, ότι «γενικά δεν είμαστε κατά των ανεμογεννητριών, αρκεί να δημιουργούνται προς όφελος του λαού και όχι για την κερδοφορία μεγάλων επιχειρήσεων, πολύ περισσότερο δε, όταν αυτές είναι πολύ βλαβερές για το περιβάλλον. Χαιρόμαστε που υπάρχει συμφωνία των παρατάξεων κατά του έργου».

Τέλος και ο επικεφαλής της “Πνοής Δημιουργίας Νοτίου Αιγαίου”, κ. Χαράλαμπος Κόκκινος, συντάχθηκε με τις απόψεις των συναδέλφων του, σημειώνοντας, ότι «συνεπείς σε αυτό που έχουμε πει και τις άλλες φορές, σίγουρα μας ενδιαφέρει να γίνονται επενδύσεις στην περιοχή μας, αλλά εδώ καταγράφονται όπως αναφέρθηκε ρητά τεκμηριωμένες και έντονες αντιδράσεις και αρνήσεις, τόσο από το Δημοτικό Συμβούλιο, όσο και από την τοπική κοινωνία».

Κ. Μπιζάς: «Είναι καταστροφικές και θα μας βρουν απέναντί τους»

Τέλος, το λόγο έλαβε ο Έπαρχος Πάρου, κ. Κωνσταντίνος Μπιζάς, ο οποίος και κατά την προηγούμενη αυτοδιοικητική περίοδο βρέθηκε στο πλευρό της τοπικής κοινωνίας και του Δήμου Πάρου στις δράσεις και τις κινητοποιήσεις, κατά των βιομηχανικού τύπου αιολικών πάρκων.

Όπως διευκρίνισε ο κ. Μπιζάς, «το θέμα είναι αρκετά παλιό. Ήδη από το 2010 κάποιες εταιρείες έχουν πάρει άδεια εγκατάστασης αιολικών πάρκων. Οι τοπικές κοινωνίες και οι συμπατριώτες μας έχουν ενημερωθεί εδώ και πολλά χρόνια».

«Πριν κάποια χρόνια ήμασταν όλοι φιλικοί υπέρ των ΑΠΕ, όμως, όταν ενημερωθήκαμε, όταν έγιναν συνελεύσεις, όταν έγιναν ημερίδες, μίλησαν επιστήμονες, ειδικοί, μηχανικοί, γεωλόγοι κ.α., αναδεικνύοντας τις επιπτώσεις που θα έχει στα νησιά μας η εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών πάρκων, των βιομηχανικού τύπου ανεμογεννητριών, οι οποίες είναι επιδοτούμενες προφανώς και ως στόχο έχουν προφανώς την εξαγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, όταν είδαμε τις επιπτώσεις που θα έχουν αυτές στον υδροφόρο ορίζοντα, όταν είδαμε τις επιπτώσεις που γενικότερα θα υπάρχουν στο περιβάλλον, όταν είδαμε και διαβάσαμε τις μελέτες ότι οι δρόμοι θα είναι από 6 έως 25 μέτρα στις στροφές, όταν είδαμε τη διάνοιξη και τον όγκο των κυβικών του μπετόν που πρέπει να πέσουν για τις βάσεις τους, όταν είδαμε τις φωτογραφίες και τα ντοκιμαντέρ από την Κάρυστο και το τι έχει γίνει εκεί, τις τρομερές αυτές συνέπειες, τότε – μιλώντας για την Πάρο – σύσσωμη η κοινωνία, πέρα από κόμματα και παρατάξεις, όπως και τα άλλα νησιά, έχουν πει “όχι” σε αυτές τις καταστροφικές επενδύσεις», τόνισε ο Έπαρχος της Πάρου, η οποία είναι ένα από τα τέσσερα νησιά των Κυκλάδων, τα οποία μαζί με την ΠΝΑΙ έχουν προσφύγει κατά των επενδύσεων για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών – μαμούθ.

Ο κ. Μπιζάς υπογράμμισε, ότι τα νησιά αποτελούν πόλο έλξης παγκοσμίως, καθώς οι τουρίστες τα επισκέπτονται κυρίως για το φυσικό τους περιβάλλον, που είναι μοναδικό και που απειλείται από τις επενδύσεις αυτού του τύπου, ενώ διαμήνυσε σε όλους τους τόνους, ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν είναι “πρωτόγονες”, όπως κάποιοι σπεύδουν προσβλητικά να τις χαρακτηρίσουν, επειδή δεν επιθυμούν τις τεράστιες ανεμογεννήτριες, εντούτοις υπάρχει κατάλληλο και μη κατάλληλο περιβάλλον για την εγκατάσταση και λειτουργία τους, με το περιβάλλον των νησιών να είναι τελείως ακατάλληλο.

Επίσης πρόσθεσε, πως επενδύσεις αυτού του τύπου δε δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα και τα εξαρτήματα των ανεμογεννητριών έρχονται από χώρες εκτός Ελλάδας, γεγονός που δεν ωφελεί τις τοπικές κοινωνίες.

Κατέληξε, πως τέτοιου τύπου επενδύσεις «είναι καταστροφικές και θα μας βρουν απέναντί τους», ενώ έκλεισε, λέγοντας πως «η Περιφέρεια είναι σε συνεργασία με τους Δήμους, στηρίζει τις τοπικές κοινωνίες και αυτό είναι το μήνυμα που φεύγει από εδώ μέσα και θα συνεχίσουμε με κάθε εντιμότητα και ειλικρίνεια αυτό που κάνουμε».