Η Σύρος παρούσα στα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

Με το σπουδαίο έργο της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” για τη διοργάνωση εορταστικών δράσεων και εκδηλώσεων σε όλη τη χώρα, αναφορικά με την επέτειο της συμπλήρωσης των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 συντάσσεται ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης, αποδεχόμενος την πρόταση να συμμετέχει ενεργά στην πολύτιμη προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη και στοχεύει στην απόδοση τιμής στην πορεία της σύγχρονης Ελλάδας.

Αφορμή για την προσέγγιση που πραγματοποίησε η αρμόδια Επιτροπή και συγκεκριμένα ο Γενικός Διευθυντής για τη λειτουργίας της, Αθανάσιος Κανταρτζής προς τον Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, Νίκο Λειβαδάρα αποτέλεσε η αξία της συμβολής του πρώτου Νοσοκομείου της Επαναστατημένης Ελλάδας στην Ερμούπολη, στον μεγάλο Αγώνα, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει αναδειχθεί και δεν έχει γίνει ευρέως γνωστή.

Απόφαση αλλά και έργο της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” αποτελεί άλλωστε - όπως έχει γίνει ήδη γνωστό -, η προβολή όχι μόνον των αυστηρά ιστορικών γεγονότων της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και όλων των υπόλοιπων πτυχών εκείνης της περιόδου που συνδέονται άμεσα με την πορεία του κράτους και της χώρας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Σύρος έχει να προσφέρει πρωτίστως ένα μεγάλο “κεφάλαιο”, καθώς η δημιουργία και ολοκλήρωση του πρώτου Νοσοκομείου της χώρας, στην Ερμούπολη, το 1825, από τους πρώτους μεγαλεμπόρους πρόσφυγες που έφθασαν στο νησί το 1821, αποτέλεσε εξαιρετικά ουσιαστική βοήθεια στα χρόνια της Επανάστασης, αφού το κράτος δεν διέθετε καμία άλλη οργανωμένη νοσηλευτική δομή για να δεχθεί και να περιθάλψει αρρώστους, κατατρεγμένους, φτωχούς και αγωνιστές της Επανάστασης.

Η “Κοινή Γνώμη” συνομίλησε με τον Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης, Νίκο Λειβαδάρα, ο οποίος γνωστοποίησε τις επαφές του με τα αρμόδια πρόσωπα της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” αναφορικά με την εν λόγω πρόταση, σημειώνοντας μάλιστα πως πρόκειται για τις πρώτες συζητήσεις που πραγματοποιούνται ώστε ο Δήμος να συντάξει και άμεσα να ολοκληρώσει ένα συγκεκριμένο και σαφές πλάνο για το περιεχόμενο εκδήλωσης που θα ακολουθήσει στο νησί.

Σε κεντρικό επίπεδο, η πρόεδρος της Επιτροπής, Γιάννα Αγγελοπούλου έχει καταστήσει ξεκάθαρους τους στόχους που υπάρχουν για τις επετειακές εκδηλώσεις της συμπλήρωσης των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, τονίζοντας πως στο πλαίσιο αυτών, η χώρα θέλει να αναδείξει και την πορεία της τόσο στο “σήμερα”, όσο όμως να προσδιορίσει τον ορίζοντά της και για το μέλλον.

Προς αυτήν την κατεύθυνση θα υπάρξει η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν και το μέλλον, μέσω της προβολής αξιόλογων παραδειγμάτων προόδου για τη χώρα και τις περιοχές της.

Κατά συνέπεια, γίνεται κατανοητό πως αναφορικά με τη Σύρο, η επετειακή εκδήλωση θα περιλαμβάνει – κατά πάσα πιθανότητα - παρουσιάσεις και αφιερώματα για αξιόλογες πρωτοβουλίες, δράσεις αλλά και για επιχειρηματικές δραστηριότητες που συνδέονται με την οικονομία και τη γενικότερη πορεία της χώρας.

Επαφή με την Επιτροπή και σύνταξη πρότασης για τη Σύρο

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του έργου της Επιτροπής “Ελλάδα 2021” έχει ανακοινωθεί πως οι επετειακές δράσεις και εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 θα πραγματοποιηθούν, όχι μόνον στην πρωτεύουσα της χώρας, αλλά επίσης στο εξωτερικό, μα και σε περιφερειακές πόλεις.

Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η επαφή που πραγματοποίησαν οι αρμόδιοι με τον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης σχετικά προσφάτως, ώστε η Σύρος να καταθέσει τη δική της πρόταση.

“Δέχθηκα τηλεφώνημα πριν από κάποιο διάστημα από τον Διευθυντή του γραφείου της κας Αγγελοπούλου, τον κ. Κανταρτζή, ο οποίος μου ζήτησε η Σύρος να συμμετέχει σε όλη αυτήν την ιστορία καθώς σίγουρα έχει ένα κομμάτι για την εποχή εκείνη που πρέπει να αναδειχθεί” γνωστοποίησε αρχικά ο Δήμαρχος, λέγοντας πως η απάντησή του σαφώς και ήταν θετική.

“Του είπα ότι θα ανέβω Αθήνα και κλείσαμε ραντεβού την Παρασκευή στις 24 Ιανουαρίου. Συναντηθήκαμε στην Αθήνα και συζητήσαμε” πρόσθεσε για την πρώτη επαφή με την Επιτροπή “Ελλάδα 2021”, κάνοντας αναφορά στο γεγονός της συμβολής της Σύρου κατά την περίοδο του Αγώνα, μέσω της δημιουργίας του πρώτου Νοσοκομείου στην τότε Επαναστατημένη Ελλάδα.

Ο κ. Λειβαδάρας μάλιστα, έχοντας κάνει την διδακτορική διατριβή του με θέμα “Το πρώτο Νοσοκομείο της Ελλάδας – Ερμούπολη Σύρου 1825”, σημείωσε πως γνωστοποίησε στους αρμοδίους μέρος του περιεχομένου της και του προλόγου, που καθιστά ξεκάθαρη τη συνδρομή της Ερμούπολης και του νησιού στις ανάγκες της χώρας.

“Του διάβασα το συγκεκριμένο κομμάτι για τη συμβολή της Σύρου και είπαν πώς μπορούμε να το μεθοδεύσουμε” ανέφερε παρακάτω, εξηγώντας μάλιστα πως του έγινε σαφής ο προσανατολισμός της Επιτροπής, πως δηλαδή δεν προσεγγίζουν τα ιστορικά γεγονότα μόνον, αλλά επιθυμούν τη σύνδεση του παρόντος με το παρόν και το μέλλον.

“Δεν το βλέπουν καθαρά ιστορικά, παρελθόν μόνον και τέλος. Θέλουν να συνδέσουν το γεγονός, την επέτειο με το παρόν και το μέλλον και θέλουν να το προχωρήσουν και ακόμη περισσότερο” σχολίασε σχετικά ο κ. Λειβαδάρας, υπογραμμίζοντας μάλιστα πως, μετά από την πρώτη συνάντηση στην Αθήνα, συμφωνήθηκε πως ο Δήμος θα καταθέσει μία συγκεκριμένη πρόταση που θα μπορούσε να αποτελέσει την ιδέα για την επετειακή εκδήλωση στη Σύρο για τα 200 χρόνια. Αυτή η πρόταση θα τεθεί προς επεξεργασία από τα μέλη της Επιτροπής ώστε να υπάρξει ο τελικός “σκελετός”.

“Αναφέρθηκε και συζητήθηκε αρχικά σαν ιδέα και συμφωνήσαμε ότι θα έχουμε σύντομα μία νέα επαφή και κουβέντα, ώστε να δούμε κι εμείς εδώ με κάποιους ανθρώπους και να προτείνουμε συγκεκριμένα πράγματα. Σε αυτήν την πρόταση βέβαια, θα μπορέσουν να προσθέσουν, να αφαιρέσουν, να τροποποιήσουν ό,τι θέλουν. Πάντως, σε πρώτο επίπεδο θέλουν έναν γραπτό μπούσουλα” δήλωσε στην εφημερίδα ο Δήμαρχος, απαντώντας παρακάτω και στην ερώτηση αν αυτή η πρόταση έχει αρχίσει να διαμορφώνεται.

“Ναι. Έχω ξεκινήσει για να γίνει πιο τυποποιημένη η πρόταση. Θέλω το συντομότερο δυνατόν να ολοκληρώσω την πρόταση για να προχωρήσουμε. Είναι ένα πολύ θετικό γεγονός για τη Σύρο” ανέφερε εμφανώς ικανοποιημένος και για το μέγεθος της προβολής που θα σημάνει η πραγματοποίηση μίας τέτοιας εκδήλωσης για τη Σύρο.

Νέες συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο. Επετειακή εκδήλωση στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων

Αφού ολοκληρωθεί η πρόταση από πλευράς Σύρου και αποσταλεί προς την Επιτροπή “Ελλάδα 2021” για αξιολόγηση και συζήτηση, άμεσα θα ακολουθήσουν νέες επαφές του Δημάρχου σε υψηλό επίπεδο με την πλευρά των υπευθύνων αυτού του μεγάλου έργου για τη χώρα.

Οι σχετικές επαφές δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθούν και στη Σύρο, αναλόγως των αποφάσεων της Επιτροπής, γεγονός που θα είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς θα αποτελέσει ουσιαστικά την επίσημη ανακοίνωση της συμμετοχής του τόπου στις επετειακές εκδηλώσεις για τα 200 έτη από την Ελληνική Επανάσταση.

Ερωτηθείς ο Δήμαρχος να επιβεβαιώσει αν η εκδήλωση που μελετάται, θα λάβει χώρα στη Σύρο σε μελλοντικό χρόνο, ο οποίος και θα οριστεί από την Επιτροπή βάσει του ημερολογίου που η ίδια διαμορφώνει, απάντησε καταφατικά, επαναλαμβάνοντας μάλιστα τη σημασία της προβολής του τόπου στο πλαίσιο μίας τόσο σπουδαίας κίνησης για τη χώρα και την ιστορία της.

“Βεβαίως. Εκεί είναι η ουσία. Να το οργανώσουν για να γίνει η προβολή και του ιστορικού κομματιού της Επανάστασης και κάποια εκδήλωση στο νησί. Είναι σίγουρα μία πανελλαδική προβολή για τη Σύρο και μάλιστα με έναν όμορφο και ξεχωριστό τρόπο. Κάθε αναφορά θα είναι μία μεγάλη προβολή” σχολίασε χαρακτηριστικά.

Το κενό του κράτους σε νοσοκομειακή περίθαλψη κάλυψε η Ερμούπολη

Αμέσως μετά την ενημέρωσή του για το κομμάτι της συνεργασίας με την Επιτροπή “Ελλάδα 2021” για τη συμμετοχή της Σύρου στην επέτειο των 200 ετών, ο κ. Λειβαδάρας κλήθηκε να μιλήσει σύντομα για την σπουδαία “πρωτιά” του τόπου στην κάλυψη αναγκών νοσηλευτικής περίθαλψης στην χώρα τα χρόνια της Επανάστασης προκειμένου να ενημερωθούν οι αναγνώστες γι αυτό το σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της Σύρου, που όπως φαίνεται ήρθε η ώρα να αναδειχθεί όπως αξίζει.

Ο ίδιος δίνοντας έμφαση στο γεγονός πως η Σύρος είχε το πρώτο οργανωμένο Νοσοκομείο της Ελλάδας, το οποίο δημιουργήθηκε από μεγαλεμπόρους πρόσφυγες που ήρθαν στο νησί, αποτέλεσαν τους πρώτους οικιστές της Ερμούπολης και έδρασαν για το κοινό καλό, δήλωσε τα εξής: “Ήταν το πρώτο Νοσοκομείο της Ελλάδας, με δομή Νοσηλευτικού Ιδρύματος και επιστήμονες ιατρούς. Το δικό μας Νοσοκομείο ήταν με 60 κρεβάτια. Ήταν ένα πολύ μεγάλο Νοσηλευτικό Ίδρυμα για την εποχή εκείνη. Το φοβερό της ιστορίας είναι ότι είχαν ζητήσει οι έμποροι εδώ, να φορολογούνται ούτως ώστε τα έσοδα να προωθούνται για τη συντήρηση του Νοσοκομείου”. Ο κ. Λειβαδάρας πρόσθεσε μάλιστα πως το κενό της χώρας σε ανάγκες περίθαλψης σε Νοσοκομείο - καθώς μέχρι τότε υπήρχαν μόνον μικρά αναρρωτήρια -, ήρθε και το κάλυψε η Ερμούπολη, προσφέροντας σημαντική βοήθεια στα χρόνια του Αγώνα για μία ελεύθερη Ελλάδα.

“Το κομμάτι αυτό το κάλυψε τότε η Σύρος. Δυστυχώς δεν έχει αναφερθεί μέχρι τώρα ο σημαντικός ρόλος της Σύρου, στην Επανάσταση” σχολίασε σχετικά, γνωστοποιώντας μάλιστα πως το μέγεθος της βοήθειας και του έργου που ανέπτυξε το πρώτο Νοσοκομείο της σύγχρονης Ελλάδας στην Ερμούπολη, επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία των νοσηλευθέντων. “Οι νοσηλευθέντες ήταν από 365 διαφορετικά μέρη. Ήταν κάποιοι που φαίνεται πως ήρθαν κι έμειναν στον τόπο και κάποιοι που έφυγαν” ανέφερε τέλος ο κ. Λειβαδάρας.

Οι πρώτοι οικιστές της Ερμούπολης έδειξαν τον δρόμο...

Μετά τα ανωτέρω, κρίνεται χρήσιμο να ακολουθήσουν μικρά αποσπάσματα από τον πρόλογο της διδακτορικής διατριβής του κ. Λειβαδάρα που υπογραμμίζουν την πορεία δημιουργίας του Νοσοκομείου της Σύρου, στην Ερμούπολη στα χρόνια της Επανάστασης, τα οποία και αναδεικνύουν παράλληλα τη σπουδαία απόφαση των μεγαλεμπόρων προσφύγων και πρώτων οικιστών της Ερμούπολης να βοηθήσουν στον Αγώνα, με έναν διαφορετικό τρόπο που είχε μεγάλη ανάγκη η χώρα.

“Με την κήρυξη της ανεξαρτησίας του Ελληνικού κράτους, η Σύρος διαμορφώθηκε σε οικονομική πρωτεύουσα και το σημαντικότερο εμπορικό κέντρο του χώρου της Ανατολικής Μεσογείου. Η δημιουργία της υπήρξε αποτέλεσμα της δυναμικής επέκτασης των διεθνών εμπορικών δικτύων στη Μεσόγειο, ενώ ο συγκυριακός παράγοντας ήταν βέβαια, η ελληνική επανάσταση. Κάτω απ΄ αυτές τις συνθήκες και χάρη στη δράση μιας δυναμικής ομάδας επιχειρηματιών, δημιουργήθηκε στο νησί της Σύρου ένας διεθνής εμπορικός σταθμός, ένα σημαντικό ναυτιλιακό κέντρο ήδη μέσα στα χρόνια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας.

Η συμβολή (της Σύρου) στην Ελληνική Επανάσταση ήταν πολύτιμη. Εντούτοις, οι μελέτες για την Ερμούπολη είναι ολιγάριθμες σε σχέση με το ρόλο και τη σημασία της πόλης στη διαμόρφωση της νεοελληνικής κοινωνίας. Οι ιστορικοί της περιόδου εκείνης αντιπαρήλθαν το ρόλο της κατά τη διάρκεια του Αγώνα. (...)

Η τάξη των εμπόρων χρηματοδοτεί την οικοδόμηση δημόσιων κτηρίων, αρχής γενομένης με την ανέγερση Νοσοκομείου το 1825, με τη δομή νοσηλευτικού ιδρύματος. Αυτό αντικατέστησε το υποτυπώδες υπάρχον, που είχε ξεκινήσει ως αναρρωτήριο από το 1821, περιθάλποντας και τους καταδιωκόμενους από την Επαναστατημένη Ελλάδα. (...) Το Νοσοκομείο της Ερμούπολης συστάθηκε λόγω των συνεχώς αυξημένων αναγκών τόσο των εποίκων, όσο και των προσερχομένων σε αυτήν τραυματιών της Επανάστασης. (...)”.