Τα χωριά... (όμορφες μικρές πολιτείες) της Σύρου

Χρούσσα:

Ένα πανέμορφο τοπίο με πυκνή βλάστηση και ωραία περιβόλια. Και εδώ πεύκα και πολυτελείς επαύλεις επιφανών Συριανών. Στα Χρούσσα είχαν την εξοχική τους κατοικία με τους θαυμάσιους κήπους τους οικογένειες Βαφειαδάκη, Ζερβουδάκη, Ανδρουλή κ.α. Στο κέντρο του οικισμού, ο Ναός της Παναγίας και του Αγίου Σπυρίδωνα και η παλιά Λέσχη των παραθεριστών. Ο κάθε επισκέπτης αισθάνεται ότι φιλοξενείται σ' έναν πανέμορφο, αλλά ορεινό χώρο του νησιού... ώσπου περπατώντας λίγο πιο έξω από το κέντρο του οικισμού ανακαλύπτει ακόμη και μέσα απ' τα τόσα δέντρα τη γλυκιά αίσθηση της θάλασσας, όπως απλώνεται μπροστά από τις πανέμορφες ακτές της Βάρης και του Ασπρονησιού. Ένα μονοπάτι από τα Χρούσσα οδηγεί στην τοποθεσία Αγία Θέκλα, που είναι ψηλά στο βουνό Νήτες που προσφέρει στον επισκέπτη μια πανέμορφη εικόνα. Ο κανονικός δρόμος των Χρούσσων κατηφορίζει προς τη Βάρη. Κάποτε κατέβαινε κανείς ανάμεσα σε δέντρα μόνο. Σήμερα είναι ένας διάσπαρτος οικισμός τριγύρω που φτάνει ως το ωραίο λιμάνι της Βάρης με τα καταγάλανα νερά για καλοκαιρινό μπάνιο.

Βάρη: Ήταν κάποτε χωριό... τώρα είναι μια πανέμορφη μικρή πολιτεία με τον ωραίο όρμο της που γεμίζει κολυμβητές το καλοκαίρι, πολλά τα σπίτια που έχουν κτιστεί τριγύρω από το “λιμάνι” της, τα ξενοδοχεία, οι ταβέρνες και φυσικά οι πολλοί επισκέπτες που χαίρονται την πανέμορφη μικρή “πολιτειούλα”. Στον υψηλό λόφο είναι ο ναός της Παναγίας. Πολλοί Συριανοί, αλλά και ξένοι επισκέπτες φρόντισαν να έχουν πανέμορφα σπίτια και πολλοί ζουν εκεί όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά και τον χειμώνα. Οι ακτές του νησιού μας είναι πολλές και πανέμορφες. Οι κόλποι, οι αγκάλες, οι αμμουδιές του έγιναν μόδα τα τελευταία χρόνια, γέμισαν κόσμο (Έλληνες και ξένους), που χαίρονται τη θάλασσα και τον ήλιο και ιδιαίτερα το καλοκαίρι γεύονται τους ψαρομεζέδες και όλα τα ωραία φαγητά στα γύρω ταβερνάκια.

Είναι τόσα πολλά τα πανέμορφα χωριά, “μικρές πολιτειούλες” θα τις έλεγα, στο νησί μας. Η Αζόλιμνος με τα πανέμορφα βότσαλα στην πεντακάθαρη παραλία, ο Λωτός που φημίζεται, μαζί με το Κίνι για το ηλιοβασίλεμα που γοητεύει, αγαπήθηκαν από τους επισκέπτες.

Κίνι: Είναι το επίνειο της Άνω Σύρας. Είναι πολλά τα πλεούμενα που αγκυροβολούν στο λιμάνι του. Οι ψαροταβέρνες στην παραλία διαδέχονται η μια την άλλη. Τα τελευταία χρόνια το Κίνι έχει ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, μικρά μπακάλικα που εξυπηρετούν τους παραθεριστές. Πολλοί άνθρωποι αργά το απόγευμα βρίσκονται έξω από τα σπίτια τους για να απολαύσουν τη μαγευτική δύση του ηλίου. Ένα μικρό μονοπάτι φτάνει στο μικρό ακρογιάλι στο Λωτό. Αρχαιολόγοι ανέφεραν στο παρελθόν ότι εκεί κοντά ίσως υπήρχε εγκατάσταση των αρχαίων χρόνων. Στο Κίνι εντυπωσιάζει το Μοναστήρι της Αγίας Βαρβάρας. Τα παλαιότερα χρόνια μέσα στη μονή λειτουργούσε υφαντουργική σχολή, ίσως είχε και ορφανοτροφείο που εκεί μεγάλωσαν πολλά παιδιά. Σήμερα ο Μητροπολίτης κ. Δωρόθεος Β' δημιούργησε άριστο νηπιαγωγείο.

Γαλησσάς: Η εξοχή με την απέραντη αμμουδιά που αγαπήθηκε από τους ξένους επισκέπτες. Έγινε χώρος τους και στέκι τους αγαπημένο. Στην κορφή του βράχου η Αγιά Πακού το μικρό ξωκλήσι που σημαίνει “Παναγία η υπακοή”. Αυτό ήταν το αρχικό της όνομα. Κι εκεί κοντά η αμμουδιά του Αρμεού. Πολλά τα σημάδια ενός προϊστορικού οικισμού.

Κι ο Δανακός πιο πέρα στο ύψωμα. Εκεί σου κόβεται η ανάσα. Το θέαμα εντυπωσιακό. Το παιχνίδι του βράχου και της θάλασσας και το απέραντο γαλάζιο. Και πιο πέρα ο Γλάροντας, το Δελφίνι, ο Αετός, η Βαρβαρούσα και βράχοι που απλώνονται ως τα Γράμματα, ο όρμος με τις αρχαίες επιγραφές σκαλισμένες στο βράχο. Από κει φαίνονται και τα Γιούρα στο βάθος....

Κι ο Φοίνικας, το μεγάλο χωριό με τα αλμυρίκια. Ψαράδες και αγρότες οι μόνιμοι κάτοικοι τα παλιά χρόνια. Ξεκίνησε ψαροχώρι κι είναι τώρα πια μια κωμόπολη. Προστατεύεται από τις κορφές του Χαρασσώνα με την πλαγιά που κατρακυλά ήρεμα ως τον όρμο. Σίγουρο αραξοβόλι και καταφύγιο για τις ψαρόβαρκες και τους ταλαιπωρημένους απ' το αυγουστιάτικο μελτέμι ιστιοπλόους.

Καταφυγή ήταν το λιμάνι του Φοίνικα για τους αρχαίους... Φοίνικες που διάλεγαν τον όρμο να καταλαγιάσουν. Σιγά – σιγά έγινε αποικία τους και πήρε το όνομά τους. Σταθμός και κόμβος το νησί για τους θαλασσοκράτορες της 3ης χιλιετίας π.Χ. Απ' αυτό το λιμάνι διακινήθηκαν τα σιτηρά και τα όσπρια της εποχής, το κρασί και ο περίφημος οψιανός (η μαύρη σκληρή πέτρα της Μήλου, το πρώτο εργαλείο, ίσως και το πρώτο ξυράφι του Κυκλαδίτη.)

Ως το 1956 αν κοίταζε κάποιος προσεκτικά μέσα από το γυαλί, θα μπορούσε να δει περίεργα πράγματα στο βυθό του όρμου που δεν ταίριαζαν με τα θαλασσινά είδη. Νάταν βάσεις από κίονες; νάταν τείχη από κτίσματα; Ώσπου να οργανωθούν οι αρχαιολογικές έρευνες, οι ενάλιες (της θάλασσας), ξύπνησε ο εγκέλαδος* εκεί στη Σαντορίνη κι έφερε πάλι τα πάνω κάτω. Μεγάλη η αναταραχή στον κόλπο του Φοίνικα. Χάθηκαν όλα από τότε. Ο σεισμός ήταν δυνατός.

Πριν κάποια χρόνια είχε καθιερωθεί ο πρώτος σταθμός του Ράλλυ Αιγαίου να είναι ο Φοίνικας, τόσο για το προστατευμένο λιμάνι του, όσο και για την υποδομή της Κοινότητας που σε συνδυασμό με τη ναυτική βάση παρέχουν όλα τα απαραίτητα για την ευχάριστη διαμονή των πληρωμάτων και τις τυχόν ανάγκες των σκαφών.

Ο Φοίνικας υποδέχεται τόσους ιστιοπλόους κάθε χρόνο που ονειρεύονται με ρότα* το Αιγαίο. Νοιώθουν σιγουριά για ότι κι αν τύχει. Όλα φτιάχνονται.

Ο Ξένιος Δίας τους ευλογεί

* Ρότα: η πορεία των πλοίων

* Εγκέλαδος: σεισμός

Είναι τόσα πολλά τα ονόματα που έχουν οι Συριανές εξοχές και οι περιοχές όπως: Τάλαντα, Μάλια, Αγρός, Πάγος, Παρακοπή, Βήσσα, Μάννα, Μ. Γιαλός, Κόμητο, Φανερωμένη, Σύριγγας κ.α.

Μαρία Ρώτα