Της Μαρίας Ρώτα

Άγιος Νικόλαος

Ο Άγιος των θαλασσινών
  • Πέμπτη, 5 Δεκεμβρίου, 2019 - 06:12
  • /   Eνημέρωση: 5 Δεκ. 2019 - 7:30

Αρχές Δεκεμβρίου είναι ο μήνας των Ναυτικών μας. Γιορτάζουν τον Άγιό τους, τον προστάτη των ναυτικών, τον Άγιο Νικόλαο.

Το Ναυτικό μας είχε και έχει ιδιαίτερη ευλάβεια στην ιερή μνήμη του θαλασσίτη Αγίου και σε όλους τους αγώνες είναι κάτω από την δυνατή σκέπη του, ζητώντας την βοήθειά του. Τις δύσκολες ώρες τους, οι ναυτικοί, όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα στηρίγματά τους, στρέφονται με εμπιστοσύνη στον Άγιο και τον καλούν σε βοήθεια.

Κάθε θαλασσινός, από τα πολύ παλιά χρόνια, όταν η θαλασσοταραχή και η αντάρα ήταν κίνδυνος για το πλοίο του κι ήταν αδύναμος να βοηθήσει.... “άνοιγε την τρομαγμένη ψυχή του και φρόντιζε, παρακαλώντας, την παρουσία του Αγίου, του προστάτη του. Πίστευε και πιστεύει βαθειά ότι πάνω από τα άγρια κύματα, ο θαλασσίτης Άγιος τον παραστέκει και αγρυπνά μαζί του...

Μας είναι γνωστό, από την ιστορία, ότι ο Άγιος Νικόλαος υπήρξε ο Μητροπολίτης Μύρων της Λυκίας, που με την πίστη και την πραότητά του, αναδείχθηκε και διδάσκαλος. Πουθενά από τα πρώτα χριστιανικά συναξάρια, αλλά και τις μετέπειτα ιστορικές έρευνες, δεν αναφέρεται για ναυτικούς. Πως λοιπόν έγινε ο προστάτης των ναυτικών; Απλούστατα γιατί η γιορτή του συμπίπτει με την εποχή που οι θάλασσες είναι φουρτουνιασμένες και βγάζουν φίδια, όπως λένε οι θαλασσινοί.

Και οι καραβοτσακισμένοι ταξιδευτές, προσπαθώντας στην απελπισία τους να ακουμπήσουν κάπου για να σωθούν, επικαλούνταν τον Άγιο Νικόλαο που γιόρταζε τότε... Το ίδιο συμβαίνει και με την Αγία Βαρβάρα, η οποία σε πολλά ναυτικά της Δυτικής Μεσογείου, όπως στη Γαλλία, θεωρείται και αυτή η Αγία ως προστάτης των ναυτικών. Η αντάρα της θάλασσας και οι κεραυνοί που πέφτουν αυτή την εποχή, τα νησιά την ονόμασαν ¨Νικολοβάρβαρα” και όταν αργότερα, άλλες εποχές ανακαλύφθηκαν τα πυροβόλα, θεώρησαν οι χριστιανοί την Αγία Βαρβάρα προστάτη του πυροβολικού....” είναι ένα μέρος από γραπτό κείμενο του Αντιναυάρχου (ε.α) Ξενοφώντα Μαυρογιάννη ΠΝ.

Ο Άγιος των Ναυτικών

Στα νησιά μας, στις Κυκλάδες, αλλά και σε πολλές παραθαλάσσιες πολιτείες, βλέπει κανείς στην άκρη του μώλου ή στο βάθος του λιμανιού να είναι χτισμένη μια εκκλησούλα του Αγίου Νικολάου. Ένα κερί μαζί με το καντήλι, ανάβεται για το καλό ταξίδι πριν ξεκινήσουν οι ναυτικοί κι άλλο ένα με την επιστροφή τους για τον καλό γυρισμό. Σε όλες τις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου που βρίσκονται στα νησιά μας ή στις θαλασσινές πολιτείες, άπειρα είναι τα μικρά ή μεγάλα ασημένια τάματα με καράβια, βάρκες, ιστιοπλοϊκά ή μεγάλα πλοία που έχουν προσφερθεί στον Άγιο και κρέμονται μπροστά στην εικόνα του. Είναι τα ευλαβικά αφιερώματα θαλασσινών, που σε στιγμές κινδύνου προσευχήθηκαν και το καράβι τους σώθηκε από σίγουρο καταποντισμό.

Η Ερμούπολη, η θαλασσινή πολιτεία, η πανέμορφη πρωτεύουσα της Σύρου και των Κυκλάδων, τον 19ο αιώνα εγνώρισε ημέρες ακμής και δόξας. Ήταν η γέφυρα που συνέδεε την Ελλάδα με τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης και τις χώρες της Ανατολής.

Τη ναυτιλιακή ανάπτυξη, η Ερμούπολη τη χρωστάει στη δράση της “Ελληνικής Ατμοπλοΐας”. Πολλά τα πλοία στο λιμάνι της πόλης. Πολλοί οι πλοιοκτήτες κι οι καπεταναίοι κι οι ναυτικοί.

Ναός Αγίου Νικολάου

Στην Ερμούπολη, σ' αυτή την όμορφη νεοκλασική πόλη, οικοδομήθηκε ο περίλαμπρος ναός του Αγίου Νικολάου, που όπως έχει γραφτεί “....φέρει τα πρωτεία όλων των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθήναις Μητροπόλεως” (γράφει η εφημ. ΕΝΩΣΙΣ 1853).

Ο Ναός είναι κτισμένος σε δεσπόζουσα θέση, στη συνοικία Βαπόρια, προβάλλει επιβλητικός από μακριά με το γαλάζιο τρούλο και τα ψηλά καμπαναριά του.

Τον πρωτοαντικρίζει ο ταξιδευτής, καθώς πλησιάζει το πλοίο στο λιμάνι.

Το σχέδιο για την ανέγερση του Ναού εγκρίθηκε στις 28 Αυγούστου 1851. Τον Σεπτέμβριο του 1851 δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το Βασιλικό Διάταγμα: “ΟΘΩΝ – ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ – ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ”

“Επί τη επιτροπή του ημετέρου επί των Εσωτερικών Υπουργού απεφασίσαμεν και διατάσσομεν. Εγκρίνομεν ώστε ο εν Ερμουπόλει εγειρόμενος Ναός του Αγίου Νικολάου να κατασκευασθεί κατά τα υποβληθέντα και φέροντα την ημετέραν επικύρωσιν Σχέδια...

Ο Ημέτερος επί των Εσωτερικών Υπουργός επιφορτίζεται την εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος.

Εν Αθήναις τη 28 Αυγούστου 1851 – ΟΘΩΝ – ο βασιλεύς.

Στον Δήμο της Ερμούπολης, στον Όθωνα, στον Βαρώνο Σίνα και σε πολλούς δωρητές οφείλει ο ναός την οικοδόμηση του και την πλούσια και εντυπωσιακή διακόσμησή του.

Στην εικόνα του Αγίου και στους πολυελαίους του ναού, πάμπολλα τα τάματα, με τα ασημένια καράβια, προσφορά των ναυτικών προς τιμήν του προστάτη Αγίου.

Η φθορά του χρόνου ήταν θλιβερή για τον ναό τα τελευταία χρόνια.

Ο Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος Β' κατόρθωσε το ακατόρθωτο! Ο ναός αποκαταστάθηκε και απέκτησε πάλι τη λάμψη του “....μετά την πρόσφατη εκ βάθρων επισκευή και ανακαίνιση του Ναού δεν αποτελεί μόνο τον οφειλόμενο επίσημο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους αοίδιμους κτίτορές του, αλλά και τον πληρέστερο οδηγό, τόσο προς το ιστορικό παρελθόν, όσο και για το βιούμενο παρόν του.... αλλά και ευλαβικό θυμίαμα στη μνήμη των από κτίσεως των αείμνηστων Εφημερίων του, ιδιαιτέρως δε των Αρχιμανδριτών Γρηγορίου Μαραγκού και Τιμοθέου Δράγαση, που επί εξηκονταετία ολόκληρη ευόρκως και ευδοκίμως τον διακόνησαν...”

Είναι λίγα από τα λόγια του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σύρου Δωροθέου Β'.

Και σήμερα ο ναυτικός ανάβει το κερί του στην εικόνα του Αγίου Νικολάου που τον προστατεύει στη θάλασσα.

Μαρία Ρώτα

 

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα