“Χάρτης Πόλης” για την προσβασιμότητα στη Σύρο

Στη δημιουργία “Χάρτη Πόλης” για την προσβασιμότητα στην Ερμούπολη προχωρά το ΚΕΦΙΑΠ και το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου, στο πλαίσιο της αξιόλογης πρωτοβουλίας του επιστημονικού προσωπικού και της διοικήτριας να ενθαρρύνουν τα άτομα με κινητικά προβλήματα και αναπηρίες στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησής τους, αλλά και προκειμένου να αποκτήσουν ένα “εργαλείο” γνώσης που θα αποτυπώνει τις δυνατότητες μετακίνησης στο κέντρο, καθώς επίσης και τα σοβαρά αναπάντητα – μέχρι στιγμής – θέματα της πόλης.

Ανταποκρινόμενο στον πολύτιμο ρόλο του, το επιστημονικό προσωπικό του ΚΕΦΙΑΠ σε συνεργασία με τη διοικήτρια του “Βαρδάκειου και Πρώιου”, Μαργαρίτα Μπουραντά ανέλαβαν την προώθηση της ιδέας σύνταξης ενός “χάρτη”, στο περιεχόμενο του οποίου θα αποτυπώνεται με σαφήνεια πώς μπορεί να εξυπηρετηθεί καλύτερα ένας συμπολίτης μας που αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα, αλλά και γενικότερα αναπηρίες.

Πρόκειται για μία δράση – επί της ουσίας – που καλεί τους ωφελούμενους του ΚΕΦΙΑΠ Σύρου να συμμετέχουν ενεργά στη δημιουργία αυτού του “Χάρτη Πόλης”, αποκτώντας οι ίδιοι επαφή με την πόλη, αφού βάσει της δικής τους εμπειρίας στις μετακινήσεις, θα καταγραφούν καλύτερα τα προβλήματα που συνδέονται με την προσβασιμότητα, όπως υφίσταται σήμερα η πόλη, τα πεζοδρόμιά της, οι κοινόχρηστοι χώροι, αλλά και οι πλατείες.

Εκτός των ανωτέρω, έχουν κληθεί Δημόσιες Υπηρεσίες, Φορείς όπως και η Αυτοδιοίκηση να μεριμνήσουν για τη συμπλήρωση ενός κατάλληλου ερωτηματολογίου, ώστε να αναδειχθούν ακόμη περισσότερο οι παρεμβάσεις που αν υλοποιηθούν στην πόλη, θα ευνοήσουν τους συνανθρώπους μας με αναπηρίες και κινητικά προβλήματα.

Δεδομένης της προσπάθειας που καταβάλλει το ΚΕΦΙΑΠ Σύρου με την υπεύθυνη για το επιστημονικό έργο, κ. Μπαχαράκη, η Κοινή Γνώμη φιλοξενεί απαντήσεις και συνέντευξη τόσο της κ. Μπουραντά, όσο και του μέλους της επιστημονικής ομάδας, κ. Αγγελετάκη αναφορικά με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.

Στόχος μεταξύ άλλων, όπως διευκρίνισαν και τα δύο πρόσωπα, αποτελεί όχι μόνον η παροχή κινήτρων για την κοινωνικοποίηση των ατόμων με κινητικά προβλήματα, αλλά και η διατύπωση ενός “χάρτη” που θα αναδεικνύει τίνι τρόπω θα μπορούσε να βελτιωθεί η Ερμούπολη, ώστε να ικανοποιείται η ανάγκη προσβασιμότητας.

Άλλωστε, όπως κατηγορηματικά τόνισαν και οι δύο συνεντευξιαζόμενες, το μήνυμα που απευθύνει το ΚΕΦΙΑΠ και το Νοσοκομείο Σύρου είναι “όχι στην απομόνωση, ναι στην κοινωνικοποίηση”.

• Με φόντο την οργανωμένη πλέον λειτουργία του ΚΕΦΙΑΠ Σύρου, μιλήστε μας για την πρωτοβουλία που αναλάβατε να προβείτε στη δημιουργία ενός “Χάρτη Πόλης”. Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της προσπάθειας;

Μ. Μπουραντά: “Ο σκοπός είναι να λειτουργήσει το ΚΕΦΙΑΠ Σύρου και να παράσχει όσες υπηρεσίες πρέπει να παράσχει, στηρίζοντας τους ανθρώπους με χρόνια νοσήματα, με ειδικές ανάγκες και γενικώς τους ωφελούμενους και τις οικογένειές τους.

Στο πλαίσιο αυτό προχωρήσαμε με τη συνεργασία των εργαζομένων, αλλά και με εμπλουτισμό ειδικοτήτων από το Νοσοκομείο προς το ΚΕΦΙΑΠ, καθώς και με τη νέα επιστημονική υπεύθυνη να διοργανώσουμε την ομάδα. Αφού έγινε αυτό ξεκίνησε η συζήτηση με την υπεύθυνη του ΚΕΦΙΑΠ, την κ. Μπαχαράκη αναφορικά με το τί είναι αυτό που μπορεί να παράσχει ο χώρος και ποιος είναι συγκεκριμένα ο στόχος.

Από την πλευρά μας, θέλουμε να αναπτύσσουμε μία θεραπευτική φροντίδα, όπως φυσιοθεραπείες, λογοθεραπείες, ψυχολογική υποστήριξη, κοινωνική υποστήριξη και κάποια εργαστήρια, τα οποία παρέχονται από εργοθεραπευτές και από εξειδικευμένους νοσηλευτές. Τα εργαστήρια αυτά είναι μία εργοθεραπευτικού τύπου παρέμβαση και κοινωνικοποίηση μαζί.

Υπάρχουν δηλαδή τα εργαστήρια ζωγραφικής, οι κατασκευές και υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι που εστιάζει στην κοινωνικοποίηση των ανθρώπων.

Η κοινωνικοποίηση των ωφελούμενων του ΚΕΦΙΑΠ Σύρου είναι σημαντικός στόχος, ιδιαίτερα των ανθρώπων που έχουν προβλήματα κινητικότητας, που γνωρίζουμε από την εμπειρία μας ότι μένουν και κλείνονται μέσα στα σπίτια, με αποτέλεσμα να αποσύρονται από την κοινωνία και να μην συμμετέχουν σε δραστηριότητες. Άρα, απομονώνονται.

Στοχεύουμε λοιπόν στην κοινωνικοποίηση, καθώς η κοινωνικοποίηση είναι ένα θεραπευτικό κομμάτι. Ο σκοπός μας, λοιπόν, δεν είναι μόνον να ανακουφίζονται οι άνθρωποι ή να μην πονούν, ή να μάθουν πώς θα λειτουργούν μέσα στο σπίτι, αλλά είναι να τους βγάλουμε έξω από το σπίτι.

Πρέπει να έρθουν σε αλληλεπίδραση με την κοινωνία”.

• Πώς μπορεί να επιτευχθεί στην πράξη αυτός ο σημαντικός στόχος της κοινωνικοποίησης;

“Μπορείς να οργανώνεις κάποιες εξόδους για έναν κινηματογράφο, ή έναν καφέ, ή για μία εκδρομή και να προωθήσεις δραστηριότητες που μπορεί να “σηκώσει” η Σύρος.

Σε αυτήν την κατεύθυνση, σκέφτηκαν οι άνθρωποι του ΚΕΦΙΑΠ ότι ένας καλός και δημιουργικός τρόπος να κοινωνικοποιηθούν οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα και να μετάσχουν μέσα από τα δρώμενα της κοινωνίας είναι η δημιουργίας ενός “Χάρτη Πόλης”.

Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μία ομάδα εργαζομένων και ωφελούμενων του ΚΕΦΙΑΠ, οι οποίοι θα έκαναν μία καταγραφή στην πόλη μας, για το τί δυνατότητες υπάρχουν για τα άτομα με ειδικές ανάγκες και ιδιαίτερα για τα άτομα με κινητικά προβλήματα. Αν δεν υπάρχουν δυνατότητες και ποιες είναι αυτές, να γίνει καταγραφή τους.

Έτσι θα υπήρχε μία διαντίδραση των ωφελούμενων με τη βοήθεια του προσωπικού.

Θα εξεταζόταν για παράδειγμα αν το Νοσοκομείο έχει ράμπες, όπως αν διαθέτει επίσης ράμπες το Λιμενικό Ταμείο και γενικώς όλοι οι χώροι της πόλης, όπως πολιτιστικοί χώροι, πλατείες και γενικότερα η Ερμούπολη.

Αυτή ήταν η βασική ιδέα, η κοινωνικοποίηση αυτών των ατόμων. Να έρθουν σε μία συνεργασία με την κοινωνία – προστατευμένα και με τη βοήθεια του επιστημονικού προσωπικού - και να καταγράψουν ταυτόχρονα αυτές τις ανάγκες, τις οποίες θα μπορούσαν μετά να τις εισηγηθούν ή να τις κοινοποιήσουν σε κάποιους φορείς που έχουν την αρμοδιότητα να βελτιώσουν τις υποδομές. Είναι ένα κίνητρο για τα ίδια τα άτομα, το οποίο θα αποτελεί κάτι σαν μελέτη και ίσως ως “εργαλείο” μπορέσει να αξιοποιηθεί από τους αρμοδίους. Όταν ολοκληρώσουμε τον Χάρτη θα τον κοινοποιήσουμε. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η πόλη έχει αρκετές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες μεγαλύτερες από όσες έχουν άλλες περιοχές και πόλεις της χώρας. Δεν πρέπει όμως να υπάρχει απομόνωση των ατόμων”.

• Σε ποιο στάδιο βρίσκεται σήμερα η υλοποίηση αυτής της πρωτοβουλίας;

Ελ. Αγγελετάκη: “Ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή. Έχουμε συνεργαστεί με τον Δήμο, με το Επιμελητήριο Κυκλάδων, με τα Σχολεία, με τα Ασφαλιστικά Ταμεία αλλά ακόμη η καταγραφή δεν έχει ολοκληρωθεί.

Η επικοινωνία γίνεται μέσω συγκεκριμένης επιστολής που είχε ετοιμάσει η κ. Μπουραντά όπου εξηγεί ακριβώς στους παραλήπτες τί είναι ο “Χάρτης Πόλης”. Στη συνέχεια, αποστέλλεται ένα δομημένο ερωτηματολόγιο σε φορείς, Αρχές, Υπηρεσίες και Συλλόγους που αφορά τς κτιριακές υποδομές, τους εξωτερικούς χώρους, αλλά και τα μέσα μαζικής μετακίνησης, το οποίο να πούμε ότι μας το παραχώρησαν από την ΕΣΑμεΑ και ευχαριστούμε γι αυτό. Το ερωτηματολόγιο συνοδεύεται και από συγκεκριμένες οδηγίες συμπλήρωσης και είναι σαφές αναφορικά με το τί εννοούμε όταν λέμε προσβασιμότητα”.

• Επιβάλλεται να ανταποκριθούν όλες οι πλευρές για το θέμα της προσβασιμότητας στην Ερμούπολη. Κάθε Υπηρεσία οφείλει να μεριμνήσει για σχετικές παρεμβάσεις και βάσει της νομοθεσίας;

  “Υπάρχει η νομοθεσία και συγκεκριμένα ο Ν.4067/2012 άρθρο 26, όπου περιγράφει ακριβώς τι αλλαγές πρέπει να γίνονται για το θέμα της προσβασιμότητας. Θεωρεί ότι τα κτίρια που κτίζονται μετά το 2012 θα πρέπει να είναι όλα προσβάσιμα και ιδιαίτερα όσα είναι Δημόσιες Υπηρεσίες, Πολιτιστικά Κέντρα. Για όσα δεν είναι προσβάσιμα και είναι πριν από το 2012, έχουν δώσει προθεσμία μέχρι το 2020, ώστε να καταστούν όσο πιο προσβάσιμα γίνεται. Οπότε και βάσει της νομοθεσίας αυτής, η κάθε Υπηρεσία θα πρέπει να κατανοήσει τί αλλαγές θα πρέπει να γίνουν για να έχουν πρόσβαση σε αυτές, όλοι οι πολίτες και οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα.

Από την πλευρά μας μπορούμε να κάνουμε ενημέρωση και με αυτόν τον Χάρτη να κατευθύνουμε, επειδή έχουμε μελετήσει αρκετά σε αυτό το θέμα. Ρόλος μας είναι να αναδείξουμε τί ανάγκες υπάρχουν στην πόλη”.

• Στην πράξη η συμμετοχή των ωφελούμενων του ΚΕΦΙΑΠ Σύρου πως επιτυγχάνεται; Πραγματοποιούνται επισκέψεις στην πόλη;

“Εθελοντικά συμμετέχει όποιος θέλει από το ΚΕΦΙΑΠ. Τους έχουμε γνωστοποιήσει ότι κάνουμε αυτήν τη δράση και υπάρχουν άτομα που συμμετέχουν. Για παράδειγμα, έχουμε επισκεφθεί τον πεζόδρομο στον οποίον τοποθετήθηκαν οι ράμπες. Η βόλτα με ένα άτομο που χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο είναι σημαντική καθώς, εκείνο το πρόσωπο είναι αυτό που θα εξετάσει και θα διαπιστώσει αν και κατά πόσον ένα σημείο είναι προσβάσιμο.

Αναφορικά με τον πεζόδρομο, πραγματοποιήσαμε μία βόλτα και επισημάνθηκαν από μέρους τους ελλείψεις ή και τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν για το θέμα της προσβασιμότητας”.

• Χρονικά πότε εκτιμάτε ότι θα έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη του “Χάρτη Πόλης”;

“Θεωρούμε πως επί της ουσίας δεν θα σταματήσει ποτέ αυτή η προσπάθεια. Μία πόλη στην Ισπανία, το Λούγκο, για να γίνει προσβάσιμη χρειάστηκαν είκοσι χρόνια. Εμείς έχουμε ξεκινήσει την προσπάθεια οκτώ μήνες. Οπότε ακόμη κι όταν ολοκληρώσουμε τον “Χάρτη Πόλης”, θα είναι κάτι που συνεχώς θα πρέπει να αναθεωρείται και να το “χτίζουμε” καθημερινά. Σίγουρα από τη μία ημέρα στην άλλη, δεν γίνεται να κάνεις μία πόλη προσβάσιμη.

Εκτός από τα άτομα με κινητικά προβλήματα, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής καθώς και τα άτομα με νοητική υστέρηση”.

• Από την εξέλιξη της προσπάθειας ως σήμερα, εσείς, ως μέλος του επιστημονικού προσωπικού έχετε εξάγει κάποια γενικά συμπεράσματα για την Ερμούπολη αναφορικά με το θέμα της προσβασιμότητας;

“Όπως είπε και η κ. Μπουραντά η Σύρος και κυρίως η Ερμούπολη είναι δύσκολη πόλη. Έχουμε καλντερίμια, έχουμε επίσης και την Άνω Σύρο επίσης με σκαλοπάτια. Από πανευρωπαϊκές έρευνες υπάρχουν όμως καλές πρακτικές που μπορεί να υιοθετηθούν. Για παράδειγμα και η Βαρκελώνη είναι μία πόλη με πολλούς αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους, αλλά είναι προσβάσιμη παντού.

Οπότε, αν μελετήσουμε και ψάξουμε, θεωρώ ότι μπορούμε να υιοθετήσουμε καλές πρακτικές και για τη Σύρο”.

• Ο “Χάρτης Πόλης” θα αποτελέσει αφορμή για ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση συνολικά της τοπικής κοινωνίας; Θα βοηθήσει προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση; Επεξεργάζεστε – ενδεχομένως – την πραγματοποίηση εκδηλώσεων;

“Θεωρούμε ότι θα βοηθήσει γιατί εκτός την καταγραφή, μέσα από τον “Χάρτη Πόλης” Σύρου, θα γίνει και ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού αναφορικά με το τί σημαίνει προσβασιμότητα. Είναι ένας έμμεσος στόχος του “Χάρτη Πόλης”.

Για παράδειγμα τα άτομα που έρχονται στο ΚΕΦΙΑΠ, η πρώτη παρατήρηση και το πρώτο αίτημά τους αφορά στην στάση και στάθμευση. Τις περισσότερες φορές αυτές οι θέσεις είναι κατειλημμένες. Αν ξεκινούν να βγουν από το σπίτι τους και τα parking είναι κατειλημμένα, γυρίζουν πίσω.

Προκειμένου να ενημερώσουμε έχουμε στο πλάνο μας μελλοντικά να κάνουμε και κάποιες ενημερωτικές εκδηλώσεις. Θέλουμε πρώτα να ολοκληρωθεί η καταγραφή για να έχουμε κάποια αποτελέσματα.

Επίσης, μία άλλη σκέψη που έχουμε είναι όσοι φορείς έχουν συμμετοχή σε αυτή τη δράση, να συμμετέχουν σε μία ενημέρωση σχετικά με την προσβασιμότητα.

Τέλος, έχουμε ετοιμάσει μία εκδήλωση ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Άτομα με Αναπηρία αρχές Δεκεμβρίου. Ο εορτασμός είναι στις 3 Δεκεμβρίου, αλλά επειδή είναι εργάσιμη, αποφασίσαμε την 1η Δεκεμβρίου να πραγματοποιήσουμε εκδήλωση στον πεζόδρομο σχετικά με την προσβασιμότητα. Θα γίνουν παρουσιάσεις και θα ακολουθήσουν και βιωματικά παιχνίδια”.

• Ολοκληρώνοντας, απευθύνετε ένα συνολικότερο μήνυμα για την προσβασιμότητα προς την τοπική κοινωνία της Σύρου.

“Ουσιαστικά η προσβασιμότητα δεν αφορά μόνο τα άτομα με κινητικά προβλήματα. Μας αφορά όλους. Αφορά τα άτομα της Τρίτης Ηλικίας, τα άτομα που δεν έχουν εμφανή αναπηρία και τα άτομα με ρευματολογικές παθήσεις και τους νεφροπαθείς και τα άτομα με καρδιολογικά προβλήματα που μπορεί να έχουν κάποια δυσκολία την κίνησή τους. Αφορά ακόμη και τις μητέρες με τα καροτσάκια και γενικότερα όλους εμάς. Άρα, πρέπει να είμαστε ενημερωμένοι κι ευαισθητοποιημένοι όλοι”.