Δύο αναφορές κατέθεσαν σήμερα οι βουλευτές της Δημοκρατικής Συμπαράταξης κ.κ. Κωνσταντίνος Μπαργιώτας, Γιάννης Μανιάτης και Μιχάλης Τζελέπης για α) τα εγκαταλειμμένα έργα Άνω Αχελώου, β) το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας.
Οι αναφορές αφορούν τα παρακάτω ενημερωτικά σημειώματα της Επιτροπής Πρωτοβουλίας για τα Υδατικά Θεσσαλίας και τα έργα Άνω Αχελώου.
«Ενημερωτικό σημείωμα για τα εγκαταλειμμένα έργα Άνω Αχελώου
Επί του Άνω Αχελώου, πλην του ΥΗΕ Μεσοχώρας, υπάρχουν άλλα δύο ημιτελή τεχνικά έργα, που όλα μαζί, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, αποτέλεσαν το πλέγμα των έργων με το τίτλο «Εκτροπή Αχελώου». Πρόκειται για το φράγμα στη Συκιά (ανάντη του δρόμου Καρδίτσας – Άρτας) και την σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι, μήκους 18 χιλιομέτρων (πλήρως διανοιγμένη).
Το ποσοστό εκτέλεσης του φυσικού αντικειμένου στα δύο αυτά έργα ανέρχεται στο 65% και 85% αντιστοίχως.
Τα έργα αυτά εγκαταλείφθηκαν ουσιαστικά από το 2009, όταν μία απόφαση του ΣτΕ (αριθμ. 3059) επέβαλλε την διακοπή των εργασιών. Όμως τον Ιανουάριο του 2014 το ΣτΕ εξέδωσε την υπ’ αριθμ. 26 απόφασή του (είχε προηγηθεί και σχετική απάντηση επί ερωτημάτων από το ΔΕΕ), με την οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση των διαδικασιών ολοκλήρωσης των έργων Άνω Αχελώου (σημείωση : η ίδια απόφαση που επέτρεψε και στην ΔΕΗ να επιτύχει την αδειοδότηση της Μεσοχώρας).
Όμως ο κύριος των έργων αυτών, δηλαδή το υπουργείο Υποδομών, επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια δεν έπραξε το παραμικρό για το θέμα και επιπλέον διέκοψε την εκπόνηση των αναγκαίων μελετών που το Υπουργείο από το 2014 είχε δρομολογήσει (μετά την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ) σε σχετική ερώτηση στη Βουλή, η απάντηση του Υπουργείου ήταν ότι η διαδικασία αδειοδότησης και ολοκλήρωσης των έργων θα συνεχιστεί. Το τελευταίο διάστημα, μετά από πιέσεις λόγω των καταρρεύσεων που παρουσιάστηκαν στα έργα, η κυβέρνηση υποχρεώθηκε να αποφασίσει την διάθεση ενός ποσού μέσω ΣΑΕ (15 εκατομμυρίων ευρώ) ώστε, έστω με μπαλώματα, να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που εγκυμονούν. Για την ώρα δεν υπάρχουν εργασίες.
Ας σημειωθεί ότι για τα δύο αυτά έργα επενδύθηκαν (κατ’ εκτίμηση) 500 εκατ. ευρώ (τρέχουσες τιμές) και απομένουν για την ολοκλήρωσή τους (έργα Π.Μ – χωρίς ΗΜ υδροηλεκτρικών) περίπου 250 εκατ. ευρώ.
Οι σημερινές συνθήκες από τις δεκαετίες του 80 – 90 στο Υδατικό διαμέρισμα Θεσσαλίας έχουν μεταβληθεί δραματικά και συνεπώς μεταβλήθηκαν και οι επιλογές αξιοποίησης των έργων αυτών.
Συγκεκριμένα :
· Οι αρδευόμενες εκτάσεις στην Θεσσαλία από την δεκαετία 1980 έχουν διπλασιαστεί και στο διάστημα αυτό δημιουργήθηκαν τεράστια ελλείματα στο υδατικό ισοζύγιο. Ειδικά στα υπόγεια νερά σύμφωνα με το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (2014) το συνολικό συσσωρευμένο έλλειμα ανέρχεται σε τρία δισεκατομμύρια κ.μ. νερού !! Συνεπώς, εκτός από την κάλυψη των τρεχουσών υδατικών αναγκών, η Θεσσαλία χρειάζεται και ένα παράλληλο πρόγραμμα τροφοδοσίας υδάτων για τεχνητό εμπλουτισμό και «επιστροφή των δανεικών», κάτι που είναι αδύνατον να καλυφθεί από τα διαθέσιμα στην ΛΑΠ Πηνειού. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει σύντομα να υπακατασταθεί η χρήση των υπόγειων νερών με νερά από την Συκιά που θα μπορούν μέσω της σήραγγας να μεταφέρονται σε διάφορες περιοχές με προβληματικούς – εξαντλημένους υπόγειους υδροφορείς.
· Σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της Οδηγίας 60/2000 της ΕΕ (και όχι μόνο) είναι αναγκαία η εξασφάλιση ποσοτήτων νερού, σε κάθε υδατικό διαμέρισμα, ως «αποθεματικό» για περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών (ξηρασία, λειψυδρία, φαινόμενα που θα εμφανίζονται όλο και συχνότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής). Η Συκιά και η σήραγγα μεταφοράς αποτελούν ένα ιδανικό σύστημα υποδομών για το θέμα αυτό.
Με βάση τα παραπάνω θεωρούμε ως άκρως επείγουσα και επιβεβλημένη την ολοκλήρωση των έργων Συκιάς – σήραγγας μεταφοράς. Σε ότι αφορά στην υδροηλεκτρική ενέργεια, πέραν της παραγωγής προς τον ρου του Αχελώου, προτείνουμε και την υδροηλεκτρική αξιοποίηση στο άκρο της σήραγγας μεταφοράς (Μουζάκι), με την κατασκευή έργου άντλησης – ταμίευσης, ένα έργο ιδιαίτερα αποδοτικό και ταυτόχρονα οικολογικής αξίας, εφόσον δεν «χάνεται» ο φυσικός πόρος της παραγωγής ενέργειας.
Τα υδροηλεκτρικά έργα θα επιφέρουν σε σύντομο χρονικό διάστημα και την απόσβεση των δαπανών κατασκευής των τεχνικών έργων που ήδη έγιναν.
Με τα έργα αυτά οι επόμενες γενιές θα διαθέτουν ένα πλήρες σύστημα κατάλληλων υποδομών πολλαπλού σκοπού, συμπεριλαμβανομένου για το μέλλον του σκοπού της άρδευσης στο θεσσαλικό κάμπο, με την εκτέλεση των έργων μεταφοράς και διανομής του νερού άρδευσης.
Ενημερωτικό σημείωμα για το ΥΗΕ Μεσοχώρας
Το Υδροηλεκτρικό έργο Μεσοχώρας – Γλύστρας βρίσκεται στο ΒΔ άκρο της Θεσσαλίας, είναι ήδη κατασκευασμένο (φράγμα στη θέση Μεσοχώρα, σήραγγα προσαγωγής 8 χιλιομέτρων για την μεταφορά νερού στον ήδη ολοκληρωμένο Σταθμό παραγωγής ενέργειας στο άκρο της σήραγγας, στην θέση Γλύστρα, ισχύος 160 MW.
Κύριος του ΥΗΕ Μεσοχώρας είναι η ΔΕΗ, η οποία δαπάνησε για την κατασκευή του έως σήμερα (σε τρέχουσες τιμές) πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί (σε ποσοστό μεγαλύτερο του 95%). Το 2014, το ΣτΕ με την υπ’ αριθμόν 26 απόφαση του επέτρεψε ουσιαστικά την επανεκκίνηση των διαδικασιών ολοκλήρωσης των έργων, ενώ μετά από αίτημα της ΔΕΗ (Ιανουάριος 2015) το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το 2017 εξέδωσε νέα ΑΕΠΟ για συνέχιση των εργασιών, την ολοκλήρωση και λειτουργία του.
Όμως, παρά τις θριαμβολογίες και την δέσμευση ότι σε δύο χρόνια το έργο θα λειτουργήσει (Κυβέρνηση, πρόεδρος ΔΕΗ), το θέμα της Μεσοχώρας κινείται με αργούς ρυθμούς υλοποίησης και ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ΑΕΠΟ (μελέτες, απαλλοτριώσεις, εργασίες κ.λ.π.).
Είναι γνωστή η ανεκτίμητη αξία της υδροηλεκτρικής ενέργειας γενικά και ειδικά για την χώρα μας, κάτι που δυστυχώς η σημερινή Κυβέρνηση δείχνει να υποτιμά. Για παράδειγμα, στον πρόσφατο ανακοινωθέντα ενεργειακό προγραμματισμό έως το 2030, η υδροηλεκτρική ενέργεια εξοβελίζεται πλήρως, ενώ η ηγεσία του ΥΠΕΝ, σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, ξεκαθάρισε πως έως το 2030 ΔΕΝ θα υπάρξουν νέα ΥΗ έργα, σε αντιδιαστολή με πολλά αντίστοιχα έργα που προγραμματίζονται με χρήση φυσικού αερίου.
Αντίθετα όμως με το φυσικό αέριο, η ΥΗ ενέργεια παράγεται από ανανεώσιμη πηγή (ΑΠΕ), χαρακτηρίζεται από χαμηλό κόστος και συμβάλλει αποφασιστικά στην μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, η οποία ως γνωστόν κινείται σε υψηλά επίπεδα, περίπου 20 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον μέσο όρο των άλλων χωρών της ΕΕ.
Συνοπτικά η Μεσοχώρα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και επιπλέον «εμβλη-ματικό» ενεργειακό έργο, που κατά το παρελθόν πολλοί έκαναν ότι μπορούσαν για να μην ολοκληρωθεί και να μην λειτουργήσει.
Ελπίζοντας ότι όλες αυτές οι αγκυλώσεις κατά της Μεσοχώρας ανήκουν πλέον στο παρελθόν, πιστεύουμε στην ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών έως την πλήρη λειτουργία της αδρανούς αυτής μονάδας ενέργειας.
Κρίσιμο ζήτημα, για να ξεπεραστούν οι όποιες λίγες αντιδράσεις παραμένουν καθώς και η καχυποψία των κατοίκων προς την ΔΕΗ, αποτελεί ο ΑΜΕΣΟΣ, με πολιτική απόφαση μέσω της Βουλής, ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΙΩΝ ΤΙΜΩΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΟΥΧΩΝ, έτσι ώστε αφενός να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος μέσω δικαστικών αποφάσεων, αφετέρου οι τιμές να καλύπτουν την προσδοκία των κατοίκων που αντικειμενικά υποχρεώνονται στην εγκατάλειψη των περιουσιών τους.
Για το θέμα αυτό παραδόθηκε σχετικό υπόμνημα από τον Δήμο Πύλης στον αρμόδιο Υπουργό κ. Σταθάκη (24 Νοεμβρίου 2017) στο οποίο υποβάλλεται το αίτημα για προσδιορισμό τιμών αποζημίωσης μέσω της Βουλής. Ουδέποτε υπήρξε απάντηση.
Ας σημειωθεί πάντως ότι και η ΔΕΗ είναι επιφυλακτική για μια πολιτική απόφαση προσδιορισμού των τιμών (και προτιμά την δικαστική διαδικασία), φοβούμενη ότι οι τυχόν υψηλές τιμές θα αποτελέσουν ένα προηγούμενο για άλλες περιπτώσεις απαλλοτριώσεων. Συνεπώς το θέμα απαιτεί προσοχή και την αναζήτηση της χρυσής τομής.
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.