Η εξόντωση των μνηστήρων
Από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ [ΝΟΣΤΟΣ]: Όταν η Τροία κυριεύθηκε από τους Αχαιούς, πολλοί από τους νικητές προέβησαν σε ακρότητες. Σκότωσαν αμάχους, γυναίκες και παιδιά, αλλά και αιχμάλωτους στρατιώτες. Σκότωσαν ακόμη και αυτούς που ζητούσαν άσυλο μέσα σε ναούς. Οι λιγοστοί επιζώντες, γυναίκες κυρίως, μεταφέρθηκαν στα καράβια για να χρησιμοποιηθούν ως σκλάβες μετά την επιστροφή στην πατρίδα του καθενός. Ακολούθησε ολοκληρωτική λεηλασία, καταστροφή και ισοπέδωση της πόλης. Μετά τη λήξη του πολέμου, ο Οδυσσέας πήρε το δρόμο της επιστροφής για την Ιθάκη. Για τις προσβολές κατά των Θεών όμως που διέπραξε στην Τροία [“ύβρις”], επήλθε ως τιμωρία του [“νέμεσις”], η δεκάχρονη περιπλάνηση πριν φτάσει στην Ιθάκη. Αρχικά, για τον Οδυσσέα, οι Θεοί δεν είχαν αποφασίσει για μια τόσο μεγάλη τιμωρία, αλλά όταν ο Οδυσσέας τύφλωσε τον Πολύφημο, εξόργισε τον Ποσειδώνα που ορκίστηκε να μην τον αφήσει να επιστρέψει στην Ιθάκη. Όλες οι περιπέτειες και περιπλανήσεις περιγράφονται λεπτομερώς από τον Όμηρο στην Οδύσσεια. Ξεκινώντας από την Τροία ο Οδυσσέας είχε στην διάθεσή του 12 καράβια, μέσα στα οποία επέβαιναν οι Ιθακήσιοι, Κεφαλληνείς και Ζακύνθιοι συμπολεμιστές του. Οι περιπετειώδεις περιπλανήσεις τους ξεκίνησαν με τη μάχη στην χώρα των Κικόνων, την περιπέτεια στη χώρα των Λωτοφάγων και στην συνέχεια στη χώρα των Κυκλώπων, όπου παγιδεύτηκαν στη σπηλιά του Πολύφημου και ο Οδυσσέας τον τύφλωσε, επισύροντας την οργή του Ποσειδώνα. Έπειτα έφτασαν στο νησί του Αιόλου, όπου ο ομώνυμος Θεός του παρέδωσε έναν ασκό που περιείχε όλους τους ανέμους, εκτός από τους ευνοϊκούς, για να επιστρέψει αμέσως στην Ιθάκη. Πλησιάζοντας όμως στην Ιθάκη, οι σύντροφοι του Οδυσσέα άνοιξαν τον ασκό, πιστεύοντας ότι έκρυβε θησαυρό, προκαλώντας καταιγίδα που κατέστρεψε όλα τα καράβια πλην ενός. Το πλοίο του Οδυσσέα παρασύρθηκε από τους ανέμους στο νησί των Λαιστρυγόνων. Από εκεί οδηγήθηκαν στο νησί της Κίρκης, μιας μάγισσας που μεταμόρφωσε πολλούς από το πλήρωμα σε ζώα. Ένα χρόνο αργότερα, και αφού κατέβηκε στον Άδη για να συναντήσει τον Τειρεσία, φεύγοντας από το νησί της Κίρκης, πέρασαν από τις Σειρήνες, το στενό της Σκύλας και της Χάρυβδης και έφτασαν αποδεκατισμένοι στον νησί του Θεού Ήλιου. Εκεί, οι εναπομείναντες σύντροφοί του βρήκαν το θάνατο, επειδή φόνευσαν τα ιερά ζώα του Ήλιου1, ενώ ο ίδιος, παρασυρόμενος από τα κύματα, έφτασε, μόνος πια, στο νησί της Καλυψούς. Εκεί έμεινε 7 χρόνια πριν αποχωρήσει με μια σχεδία και, μετά από την τρικυμία που προκαλεί ο πάντα εκδικητικός Ποσειδώνας, κατέληξε στο νησί των Φαιάκων. Εκεί βρέθηκε λιπόθυμος από την Ναυσικά και βρήκε καταφύγιο στην Αυλή του βασιλιά Αλκίνοου, όπου τελικά αποκάλυψε την πραγματική του ταυτότητα, συγκινώντας όλους με την αφήγηση των περιπλανήσεων του. Με την βοήθεια του Αλκίνοου και ο Οδυσσέας κατάφερε τελικά, μετά από 10 χρόνια περιπλανήσεων, να φτάσει στην Ιθάκη.
ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΜΝΗΣΤΗΡΩΝ: Στην επιστροφή στο νησί του, αναγκάστηκε αρχικά να κρυφτεί πριν τελικά εξοντώσει με τη βοήθεια του Τηλέμαχου και του απλού χοιροβοσκού Εύμαιου τους 40 μνηστήρες, δηλαδή τους αριστοκρατικούς γόνους του βασιλείου του, που θεωρώντας πως είναι νεκρός πολιορκούσαν επί χρόνια την πιστή στον Οδυσσέα βασίλισσα Πηνελόπη, με κύριο σκοπό να καταλάβει κάποιος από αυτούς τον θεωρούμενο άδειο θρόνο του Οδυσσέα. Αφού σκότωσε με το φημισμένο τόξο του όλους τους ανταγωνιστές της καρδίας της Πηνελόπης, εξόντωσε και τις βασιλικές παλλακίδες που τον πρόδωσαν όλο αυτό το διάστημα.
Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: Πολλοί συγγραφείς εμπνεύστηκαν από την ιστορία του Οδυσσέα και την τροποποίησαν. Κλασικοί Έλληνες συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τον Οδυσσέα, όπως οι Ευριπίδης, Πίνδαρος, Σοφοκλής, τον σέβονταν για την πονηριά και την εξυπνάδα του και τον παρουσίαζαν ως ένα τίμιο πολεμιστή και βασιλιά. Οι Ρωμαίοι συγγραφείς ήταν διχασμένοι, καθώς μερικοί τον κατέκριναν [Βιργίλιος, Στάτιος], ενώ άλλοι τον τιμούσαν [Οράτιος, Οβίδιος]. Μεταγενέστεροι συγγραφείς που ασχολήθηκαν μαζί του ήταν οι Καζαντζάκης, Καλντερόν, Τένισον, Τζέημς Τζόις και Δάντης. Στα μετά-ομηρικά έπη ο Οδυσσέας παρουσιάζεται ως ένας δολοπλόκος χαρακτήρας χωρίς αρετές και ηθικούς φραγμούς. Στα “Κύπρια έπη” αναφέρεται ότι παρίστανε τον τρελό, σπέρνοντας τα χωράφια του με αλάτι αντί για σπόρους, με σκοπό να μη λάβει μέρος στην εκστρατεία. Όταν μάλιστα ο Παλαμήδης αποκάλυψε την αλήθεια αναγκάζοντάς τον να εκστρατεύσει, ο Οδυσσέας τον σκότωσε! Αλλού πάλι, ο Οδυσσέας προσπάθησε χωρίς αποτέλεσμα να δολοφονήσει τον Διομήδη για να οικειοποιηθεί τη δόξα από την κλοπή του παλλαδίου(!), ενώ αργότερα σκότωσε και τον μικρό γιο του Έκτορα, τον Αστυάνακτα. Λέγεται ακόμη ότι ο Οδυσσέας ήταν αυτός που σχεδίασε τον ερχομό της Ιφιγένειας, με το πρόσχημα ότι θα παντρευτεί τον Αχιλλέα, για να θυσιαστεί επειδή δεν είχαν ούριο άνεμο.
Konstantinosa.oikonomou@gmail.com www.scribd.com/oikonomoukon
- Η Κίρκη ονομάζει το νησί, νησί του Υπερίωνα. Εκεί φυλάσσονταν τα ιερά κόκκινα Βόδια του Ηλίου. Παρόλες τις προειδοποιήσεις του Οδυσσέα, οι άντρες του ασεβώς σκότωσαν και έφαγαν μερικά από αυτά. Οι φύλακες του νησιού, κόρες του Ηλίου, το είπαν στον πατέρα τους και αυτός κατέστρεψε το πλοίο τους και όλους τους άντρες εκτός από τον Οδυσσέα.
Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.