Ίσως να μην είναι από τα πλέον δημοφιλή βουνά της χώρας μας και γι'' αυτό λίγοι γνωρίζουν τι κρύβουν. Ουσιαστικά το Καλλιφώνι (1.997 μ.) μαζί με το όρος Ζέμπη (1.526 μ.) αποτελούν το ανατολικό τμήμα του Ερύμανθου, ο οποίος φτάνει σε ύψος τα 2.221 μ. Οσα χρόνια και να ταξιδεύεις στη χώρα μας πάντα θα ανακαλύπτεις «γωνιές» που θα έχουν να πουν πολύ περισσότερα απ'' ό,τι αρχικά νόμιζες.
Μια τέτοια περίπτωση και που εύκολα μπορείς να επισκεφθείς είναι το χωριό Κέρτεζη, το οποίο απέχει από τα Καλάβρυτα περίπου 14 χιλιόμετρα. Απλώνεται σε υψόμετρο 850 στην κοιλάδα και τις πλαγιές των Καλλιφωνίων Ορέων. Καταλήγοντας στα τελευταία σπίτια του χωριού εύκολα κάποιος συνειδητοποιεί την προνομιακή θέση του οικισμού, καθώς οι κατάφυτες πλαγιές από αγριοκαστανιές το κυκλώνουν απ'' όλες τις πλευρές του ορίζοντα, με τη θέα να φθάνει μέχρι τον Χελμό.
Τα παλαιά κτίσματα δένουν με τα νεότερα, ενώ θα συναντήσετε και την προτομή του ήρωα του ''21 Αναγνώστη Στριφτόμπολα. Στο χωριό υπάρχουν άφθονα τρεχούμενα νερά, ενώ αξίζει τον κόπο η βόλτα στο δάσος με τα πλατάνια, τις καστανιές, τις κρανιές και τις οξιές, που βρίσκεται κοντά στην είσοδό του και το διασχίζει ο Βουραϊκός.
Αφήνοντας πίσω την Κέρτεζη, εύκολα αντιλαμβάνεσαι ότι υπάρχουν ακόμα μέρη που σε εκπλήσσουν με τη φυσική τους ομορφιά, τα πολιτιστικά τους στοιχεία, τη ζεστασιά των κατοίκων τους, τις εικόνες όπου επικρατούν γνήσιες ορεσίβιες μυρωδιές, με το Καλλιφώνι και το όρος Ζέμπη να είναι μία τέτοια περίπτωση. Στις άγριες κορυφές τους διαφυλάττουν την ανέγγιχτη φυσική ομορφιά τους, αλλά και τη σημαντική ιστορία τους, που ξεκινά ήδη από την εποχή των μύθων. Αρκεί να τα πλησιάσεις με εξερευνητικό βλέμμα, να νιώσεις την αύρα τους, να τα γνωρίσεις. Η ανταμοιβή σου; Γνώση και γαλήνη, που θα σε συντροφεύει για πολλές ημέρες μετά την επιστροφή σου στη καθημερινότητα.
Στους ράθυμους ρυθμούς του Καλλιφωνίου
Επιστρέφοντας από την Κέρτεζη στον κεντρικό δρόμο εύκολα θα συναντήσετε ένα από τα πιο λαμπερά χωριά, που πλέον ακολουθεί ράθυμους ρυθμούς, την Αροανία ή Σοπωτό. Μετά την Αροανία ο δρόμος συναντά τον 111, ο οποίος ενώνει την Τρίπολη με την Πάτρα. Ακολουθώντας τον θα «πέσεις» πάνω στο αδιάφορο χωριό Νέος Πάος, το οποίο όμως κρύβει ένα θησαυρό, το παλιό χωριό Πάος.
Μέχρι το 1928 το έλεγαν Σκούπι και η τραχύτητα του εδάφους όπου βρίσκεται σκαρφαλωμένο θυμίζει έντονα μανιάτικο τοπίο. Αν έχετε χρόνο και όρεξη για εξερεύνηση, ανηφορίστε προς τον σχεδόν εγκαταλειμμένο οικισμό που στέκεται στην απότομη πλαγιά και θα νιώσετε τη γοητεία των πετρόκτιστων σπιτιών, εκτιμώντας έτσι τα έργα της αυθόρμητης αρχιτεκτονικής.
Ξεχωρίζει μέσα στο χωριό το καμπαναριό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, με τους παλαιότερους να θυμούνται ότι οι κάτοικοι από το Σκούπι, αλλά και από τους γειτονικούς οικισμούς, Δεχούνι και Βεσίνι, τα εγκατέλειψαν το 1970 για να κατοικήσουν στο χωριό Νέος Πάος.
Από το Νέο Πάος εύκολα μπορείτε να «παρασυρθείτε» προς τα Τριπόταμα, όπου συναντιούνται τρεις νομοί (Αχαΐας, Ηλείας και Αρκαδίας), αλλά και τρία ποτάμια (Σειραίος, Ερύμανθος και Αροάνιος). Εδώ βρίσκεται μία από τις πλέον ιστορικές πόλεις της Αχαΐας, η αρχαία Ψωφίς. Εχει ανασκαφεί μεγάλο μέρος της, ενώ υπάρχουν θεμέλια από οικοδόμημα το οποίο λέγεται ότι εκεί βρισκόταν ο ναός του Ερύμανθου, τον οποίο οι κάτοικοι της αρχαίας πόλης λάτρευαν σαν πολιούχο, ενώ εδώ κατά τη μυθολογία ο Ηρακλής σκότωσε τον κάπρο. Επίσης από ιστορικές αναφορές φαίνεται ότι η Ψωφίς διέθετε μία από τις μεγαλύτερες φαρμακοβιομηχανίες της κλασικής αρχαιότητας, όπου φύτρωνε η πανάκεια, το θεραπευτικό χόρτο για όλες τις ασθένειες.
Ομως για να γνωρίσετε ολοκληρωτικά το Καλλιφώνι, πρέπει να ακολουθήσετε τη διακλάδωση προς τα χωριά Λιβάρτζι και Λεχούρι.
Ενα πέτρινο γεφύρι δεσπόζει στο Λιβάρτζι, το οποίο ήταν ξακουστό για τους ταμπακόμυλους, ενώ κάποτε είχε ιατρείο, δικαστήρια, αστυνομία και ταχυδρομείο.
Το άλλο χωριό, το Λεχούρι, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 και αξίζει να περπατήσετε ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια, να πιείτε το καφεδάκι σας στα καφενεία του και να δείτε τον Πύργο του Λεχουρίτη. Επίσης το χωριό είναι δημοφιλές στους φίλους των 4x4, καθώς αποτελεί ορμητήριο προκειμένου να διασχίσουν κάθετα το βουνό.
Αν ακολουθήσετε αυτή τη διαδρομή αρχικά θα διασχίσετε πυκνό ελατοδάσος με τη θέα να γίνεται σιγά σιγά εντυπωσιακή προς τα γύρω βουνά και το απέναντι Παναχαϊκό, με τα βαθιά νεροφαγώματα να χρειάζονται λίγη προσοχή. Υστερα από 18 χιλιόμετρα θα φτάσετε στην Ανω Βλασία, αφού προηγουμένως συναντήσετε τον εντυπωσιακό καταρράκτη του Αγίου Ταξιάρχη.
Στη συνέχεια και αφού περάσετε από τα χωριά Ανω και Κάτω Βλασία, η άσφαλτος περνά κοντά από τον αρχαιολογικό χώρο του Λεοντίου, όπου γεννήθηκε ο προδότης Καλλικράτης.
Εδώ θα δυσκολευτείτε να βρείτε το αρχαίο θέατρο του Λεοντίου, αλλά αν τα καταφέρετε, θα διαπιστώσετε ότι δεν εντυπωσιάζει με το μέγεθός του αλλά με τη σοφή τοποθεσία του. Η εικόνα έρχεται γρήγορα στο μυαλό: οι αρχαίοι πρόγονοί μας να απολαμβάνουν τις παραστάσεις τους έχοντας θέα την κοιλάδα του ποταμού Σελινούντα, αλλά και πέρα μακριά, τα ελατοδάση του Ερύμανθου.
Τελειώνοντας το οδοιπορικό στην περιοχή, συνειδητοποίησα ότι λίγη σημασία έχει με ποια σειρά ακολούθησα τις διαδρομές. Είναι εύκολο να προσεγγίσεις την περιοχή και να ανακαλύψεις την Ψωφίδα και το Λεόντιο, το οποίο για να το βρεις χρειάζεσαι την τύχη που δεν είχε ο Καλλικράτης. Μην ψάχνεις για πινακίδες, μην επαναπαυτείς στο GPS και μη βασιστείς στη βοήθεια των ντόπιων. Κάποιοι που λένε ότι «ξέρουν», ίσως θα σου πουν ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί να δεις. Λάθος!
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
Τον καταρράκτη του Αγ. Ταξιάρχη
Βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό της Ανω Βλασίας και είναι από τα αξιοθέατα της περιοχής. Νότια του χωριού υπάρχει πινακίδα προς Αγιο Κωνσταντίνο και Αγιο Ταξιάρχη που δείχνει προς τον χωματόδρομο που θα ακολουθήσετε. Σύντομα θα φθάσετε κοντά σε ένα εικονοστάσι με τη βουή πλέον να σας καθοδηγεί, ενώ πλατάνια σκεπάζουν τα πάντα. Τα νερά τρέχουν από διάφορες κατευθύνσεις και συναντώνται σχηματίζοντας μια μικρή λιμνούλα λίγο πριν χαθούν σε μία τρύπα, όπου από εκεί καταλήγουν τελικά τον ποταμό Σελινούντα.
Το αρχαίο θέατρο του Λεοντίου
Το 280 π.Χ. δώδεκα πόλεις της Αχαΐας δημιουργούν την Αχαϊκή Συμπολιτεία, με την πόλη Λεόντιο να αναδεικνύεται σε μία από της σημαντικότερες. Ηταν κτισμένη στους λόφους απέναντι από το σημερινό χωριό Ανω Βλασία και έμεινε γνωστή ως γενέτειρα του στρατηγού Καλλικράτη, προδότη της ελληνιστικής εποχής, ο οποίος συνεργάστηκε με τους Ρωμαίους και τελικά πέθανε εν πλω σε ένα από ταξίδια του προς τη Ρώμη. Για πολλά χρόνια οι αρχαιολόγοι αναζητούσαν τη Λεόντιο σε άλλη περιοχή, στους πρόποδες του Παναχαϊκού, μέχρι που ο αρχαιολόγος Γιαλούρης το 1958 στο λόφο Καστρίτσι ανακάλυψε το θέατρο.
Εχουν αποκαλυφθεί εννέα σειρές εδωλίων, ενώ οι ανώτερες σειρές ήταν μάλλον λαξευμένες σε βράχο. Επίσης έχουν αποκαλυφθεί στον γύρω χώρο της εκσκαφής λείψανα των οχυρώσεων και των πύργων της ακρόπολης και ερείπια τριών μεγάλων κτιρίων.
Τον Πύργο του Λεχουρίτη
Βρίσκεται στο Λεχούρι και η ιδιοκτήτριά του, Ελένη Πορετσάνου, αναφέρει ότι δεν ξέφυγαν κατά την ανακαίνισή του από την αρχιτεκτονική του ιστορικού κτιρίου. Αρχικά ο μισός κτίσθηκε το 1740 όταν διορίστηκε άρχοντας της περιοχής ο Αναγνώστης Λεχουρίτης, ενώ ο υπόλοιπος κτίστηκε από το 1785-1790 από τον εγγονό του, Αναγνώστη, αγωνιστή του 1821. Μετά την απελευθέρωση επισκέφθηκαν τον πύργο ο βασιλιάς Οθων με τη βασίλισσα Αμαλία και τη 16μελή ακολουθία τους.
Ομως από το 1854 έμεινε κλειστός, έως το 1905, που πουλήθηκε στον πατέρα του Γ. Πορετσάνου. Σήμερα στέκει ανακαινισμένος, ενώ σε ένα τμήμα του λειτουργεί ιστορικό και λαογραφικό μουσείο. Τον χειμώνα είναι κλειστά, πληροφορίες στην κα Πορετσάνου: 6981668270.
Τη μονή των Αγίων Θεοδώρων Αροανίας
Βρίσκεται κοντά στο Σοπωτό και θα πρέπει να ακολουθήσετε 2,7 χλμ. βατού δρόμου για να φτάσετε σε αυτήν. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.000 σε πλαγιά του όρους Ζέμπη και κάποτε υπήρξε πνευματικό κέντρο αλλά και καταφύγιο για τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Ο κεντρικός ναός του μοναστηριού είναι βυζαντινού ρυθμού, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εκκλησάκι του Ιωάννου του Προδρόμου με το αγιογραφημένο τέμπλο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε σαν κρυφό σχολειό επί Τουρκοκρατίας.
Πώς θα πάτε
Από τα Καλάβρυτα οι διαδρομές ξεδιπλώνονται μπροστά σας. Καλάβρυτα - Τριπόταμα 49 χλμ.
Info
Ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας γεννήθηκε στην Κέρτεζη το 1778. Ιδιαίτερη προσωπικότητα και αυτό φάνηκε από τότε που ενώ ήταν δάσκαλος στην Τρίπολη, το 1800, έδινε προτεραιότητα στο να μάθει τα παιδιά την τέχνη του πολέμου και ειδικά πώς να χειρίζονται το μαχαίρι. Ηταν άσπονδος εχθρός των Τούρκων και φιλονικούσε συνέχεια μαζί τους, ώσπου μία μέρα σκότωσε κάποιον. Κυνηγημένος κατέφυγε στη Ζάκυνθο, όπου κατατάχτηκε στον αγγλικό στρατό.
Το 1818 επέστρεψε στην Τρίπολη σαν σωματοφύλακας του Ζαΐμη, αλλά αρρώστησε βαριά και φοβούμενος τους Τούρκους κατέφυγε στο σπίτι του ωρολογοποιού Ιωάννη Στεφανόπουλου, ο οποίος έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης από τους Τούρκους. Το 1821 συγκρότησε επαναστατικό σώμα από 15 άντρες, με το οποίο πήρε μέρος στην πολιορκία και την κατάληψη των Καλαβρύτων στις 21 Μαρτίου 1821, ενώ στη συνέχεια πολέμησε στη μάχη του Λεβιδίου, όπου και σκοτώθηκε.
Κείμενο-φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 13 Δεκεμβρίου
