Του Γιάννη Παλιούρη
Μπορεί η τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ να έχει τίτλο «Ευημερώντας σε έναν ψηφιακό κόσμο», ωστόσο το ψηφιακό πλαίσιο που υφίσταται στη χώρα μας κάθε άλλο παρά ευημερία προδικάζει αφού όπως επισημαίνει ο Οργανισμός οι Έλληνες χαρακτηρίζονται από ελλιπείς ψηφιακές δεξιότητες, απολύτως απαραίτητες για τον μελλοντικό ψηφιακό κόσμο.
Η δυσμενής θέση της Ελλάδας όσον αφορά την ψηφιακή ετοιμότητα, επισημαίνεται στην 12η μόλις σελίδα της έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Όπως τονίζει ο ΟΟΣΑ, σε Ελλάδα, Χιλή, Ιταλία, Λιθουανία, Σλοβακία και Τουρκία, πολίτες και εργαζόμενοι συχνά δεν διαθέτουν τις βασικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να εξελιχθούν σε ένα ψηφιακό περιβάλλον. Μάλιστα, επισημαίνεται πως στις συγκεκριμένες χώρες είναι αναγκαίο να διαμορφωθούν κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα ώστε οι εργαζόμενοι να αναβαθμίζουν και να επαναπροσδιορίζουν τις δεξιότητές τους.
Στο σημείο αυτό η έκθεση τονίζει ότι η έλευση τεχνολογιών, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, η Ρομποτική κ.ά, διαμορφώνει ένα ολότελα καινοφανές οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο οι άνθρωποι καλούνται να εργαστούν και να ζήσουν. Κατά συνέπεια δημιουργούνται νέες προκλήσεις, η απάντηση στις οποίες απαιτεί νέες πολιτικές.
Ο συνδυασμός έλλειψης ψηφιακών δεξιοτήτων και έλευσης νέων τεχνολογιών θέτει την Ελλάδα σε δυσχερή θέση. Συγκεκριμένα, ο ΟΟΣΑ τονίζει ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι αναμένεται μέσα στα επόμενα χρόνια να αντιμετωπίσουν σοβαρές αλλαγές στα καθήκοντά τους και πιθανόν δεν θα έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις εν λόγω αλλαγές.
Στον αντίποδα, σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία και η Σουηδία, οι εργαζόμενοι βρίσκονται μπροστά από τις απαιτήσεις της εποχής, καθώς χρησιμοποιούν εντατικά τις τεχνολογικές λύσεις που έχουν στη διάθεσή τους.
Εξίσου απογοητευτικό είναι και το συμπέρασμα του ΟΟΣΑ ότι οι Έλληνες εργαζόμενοι δεν επιμορφώνονται παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτουν τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα κατατάχθηκε στη χαμηλότερη θέση της σχετικής λίστας, μεταξύ 31 χωρών.
Το ψηφιακό χάσμα που διαμορφώνεται μεταξύ χωρών αποτυπώνεται και στη χρήση του Διαδικτύου. Η έκθεση αποκαλύπτει ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην Τρίτη από το τέλος θέση – πάνω μόνο από την Τουρκία και το Μεξικό – καθώς μόλις το 60% των Ελλήνων χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Ενδεικτικά στην Ισλανδία το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 100%.
Αντίστοιχα χαμηλή είναι και η ευρυζωνική πρόσβαση των ελληνικών νοικοκυριών στο Διαδίκτυο, η οποία περιορίζεται στο 70%.
Αλλά και στο πεδίο του ψηφιακού χάσματος πόλεων-υπαίθρου, π.χ. όσον αφορά την ευρυζωνική πρόσβαση στο διαδίκτυο, η Ελλάδα -μαζί με την Πορτογαλία, τη Χιλή και τη Λιθουανία- αναφέρεται ως χώρα με ανισότητα άνω του 10% αναφορικά με τη συνδεσιμότητα των αστικών και των αγροτικών νοικοκυριών. Όπως επισημαίνει η έκθεση, «τέτοιου είδους ψηφιακός αποκλεισμός είναι πιθανό να επιδεινώσει άλλες κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες».
Στον ΟΟΣΑ, ως κύρια αιτία για την έλλειψη πρόσβασης στο Διαδίκτυο, κατά μέσο όρο το 43% των νοικοκυριών αναφέρουν την έλλειψη βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων και γνώσεων, όπως πώς να χρησιμοποιούν μια ιστοσελίδα. Στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, άνω του 70% αυτών των μη συνδεδεμένων νοικοκυριών αναφέρουν την έλλειψη ψηφιακού αλφαβητισμού ως βασική αιτία που δεν διαθέτουν σύνδεση στο Διαδίκτυο.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η πρόσβαση στο Διαδίκτυο και οι ψηφιακές υποδομές είναι απλά το πρώτο βήμα για την ψηφιακή «συμπερίληψη» καθώς αυτό που πραγματικά μετρά είναι ο τρόπος χρήσης της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία πάνω από το 80% των κατοίκων ηλικίας 16 έως 64 ετών εκτελούν πλέον πολλές διαφορετικές και περίπλοκες εργασίες online (ηλεκτρονική τραπεζική, συναλλαγές με το Δημόσιο, δημιουργία ιστοσελίδων και ιστολογίων κ.α.). Αντίθετα στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στην Πολωνία το αντίστοιχο ποσοστό είναι μικρότερο του 50%.
Σε αυτό το σημείο ο ΟΟΣΑ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας είναι ότι αν η τεχνολογική αλλαγή συνεχίσει να επεκτείνει τον αριθμό και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων που οι άνθρωποι θα πρέπει να κάνουν στην καθημερινή ζωή τους μέσω της χρήσης ψηφιακών εργαλείων, σε μερικές χώρες οι άνθρωποι είναι πιθανότερο να μείνουν πίσω. Με απλά λόγια, θα χάσουν το τρένο της ψηφιακής επανάστασης.
