Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι

Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι

Μέσα στις 250 σελίδες του βιβλίου «Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι» του δημοσιογράφου Δημήτρη Θ. Ευαγγελοδήμου διατρέχεται όλη η οικονομική και η εμπορική ιστορία του Καρπενησίου και της Ευρυτανίας από τον 19ο αιώνα έως τη δεκαετία του 1960. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα ρεπορτάζ σε παλιές πηγές, σε απόρρητα στην εποχή τους έγγραφα, σε ξεχασμένες στατιστικές απογραφές και σε συλλογές παλαιών εμπορικών οικογενειών της περιοχής μας.

Τα ερμάρια και τα συρτάρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους, της Στατιστικής Αρχής, του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας, της Βιβλιοθήκης της Βουλής και των αρχείων των παλαιών εφημερίδων κρύβουν έναν ολόκληρο κόσμο. Τον κόσμο που παρήγαγε όλα αυτά τα χρόνια τον πλούτο της περιοχής και δημιουργούσε τις θέσεις εργασίας. Όλο αυτό το υλικό φέρνει στη φως ύστερα από τόσα χρόνια το εν λόγω βιβλίο.

Ο Δημήτρης Ευαγγελοδήμος με τη μακροχρόνια εμπειρία του στη δημοσιογραφία καταφέρνει να δώσει πνοή στα άψυχα έγγραφα και ντοκουμέντα των αρχείων και να ζωντανέψει την κοινωνία του Καρπενησίου στις εποχές των προππαπούδων, των παππούδων και των πατεράδων μας, που δραστηριοποιούνταν στην αγορά. Εκατοντάδες ονόματα εμπόρων, βιοτεχνών, ελεύθερων επαγγελματιών παρελαύνουν στις σελίδες του βιβλίου, αποκαλύπτοντας τις συναλλαγές τους, το επαγγελματικό προφίλ του και την φερεγγυότητά τους. Τον αγώνα επιβίωσής τους, τα δημιουργήματά τους και τους προβληματισμούς τους.

Ταυτόχρονα, ακτινογραφείται ολόκληρη η ευρυτανική κοινωνία, αναλύονται τα δημογραφικά και τα κοινωνικά τους χαρακτηριστικά και παρατίθεται η εξέλιξη, αλλά και τα πισωγυρίσματα. Επίσης, οι μεγάλες κατακτήσεις και μεταμορφώσεις, αλλά και οι εξίσου μεγάλες χαμένες ευκαιρίες.

Ένα τμήμα του βιβλίου αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές από τις τρεις καταστροφές της αγοράς, όπου αναγράφονται για πρώτη φορά τα ονόματα και ο ρόλος των πρωταγωνιστών. Σε ένα άλλο τμήμα βιογραφούνται οι μεγάλες εμπορικές οικογένειες της πόλης, παρατίθενται άγνωστες φωτογραφίες και αντίγραφα σελίδες των βιβλίων πελατών, όπου σκιαγραφούνται οι καταναλωτικές συνήθειες και τα ευπώλητα αγαθά κάθε εποχής.

Τέλος, δημοσιεύονται μια σειρά από «αγοραίες ιστορίες», σαν κι΄ αυτές που σαν «κοινωνικά σχόλια» κυκλοφορούσαν στην αγορά και άλλες που δείχνουν με ανάγλυφο τρόπο τη ζωή μέσα στα καταστήματα και τα εργαστήρια των εμπορικών δρόμων του Καρπενησιού.

Γιατί ο τίτλος «Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι»; Όπως γράφει ο Ευαγγελοδήμος στον πρόλογο του βιβλίου του «ο τίτλος παραπέμπει στο γνωστό βιβλίο του Κάρλο Λέβι, στο οποίο ο συγγραφέας περιγράφει τη ζωή του όσο ήταν πολιτικός εξόριστος στη Νότια Ιταλία, σε μια περιοχή πίσω από τον κόσμο, όπως έλεγαν κάποτε και για την Ευρυτανία. Σε μια περιοχή όπου αν και ζούσαν Χριστιανοί, ο Χριστός δεν ήλθε! Σταμάτησε στο Έμπολι. Προφανώς, το βιβλίο αυτό δεν φιλοδοξεί να αντιγράψει το αριστούργημα του Λέβι. Όμως, τούτο θέλει να καταδείξει: Το Καρπενήσι, όμορφος τόπος με ζωντανούς ανθρώπους, επί χρόνια δεν είχε καταφέρει να ακολουθήσει την υπόλοιπη Ελλάδα στην πρόοδο, λόγω της απομόνωσης και της γεωμορφολογίας. Μοιραία και η επιχειρηματικότητα που αναπτύχθηκε ήταν εσωστρεφής, ατελής, χωρίς υπέρμετρες φιλοδοξίες και επομένως χωρίς μεγάλη συνέχεια. Ο Κερδώος Ερμής στο Καρπενήσι δεν ήρθε! Παρά ταύτα, υπήρξαν άνθρωποι που το προσπάθησαν – και ακόμη το προσπαθούν. Σε αυτούς λοιπόν τους ανθρώπους και στο περιβάλλον που έζησαν και δραστηριοποιήθηκαν αναφέρεται αυτό το βιβλίο».

Ποια ήταν η αιτία που προκάλεσε την έρευνα και τελικά τη συγγραφή αυτού του βιβλίου; Ο Δημήτρης Ευαγγελοδήμος λέει: «Γεννήθηκα από πατέρα έμπορο, που κι αυτός εμπόρου γιος ήταν. Εξ απαλών ονύχων έζησα και μεγάλωσα μέσα στην αγορά. Ένιωσα τον παλμό της, τις αγωνίες της, τα σκαμπανεβάσματά της. Γνώρισα τους ανθρώπους της και την ιστορία τους. Όταν τελείωσα τις σπουδές μου, ο πατέρας μου με πίεζε (χωρίς ιδιαίτερη ζέση, είναι αλήθεια!) να επιστρέψω στο Καρπενήσι και να συνεχίσω στο εμπόριο. Του το αρνήθηκα. Εκεί, λοιπόν στο επέκεινα όπου βρίσκεται καιρός είναι να του προφέρω κάτι σχετικό. Αφού δεν έγινα έμπορος και έγινα γραφιάς. Και από τη θέση του γραφιά να ασχοληθώ με το… εμπόριο. Ωστόσο, πρέπει να ξεκαθαρίσω κάτι. Δεν είμαι ιστορικός, επομένως και το βιβλίο αυτό δεν υπακούει στους κανόνες της επιστήμης της ιστορίας. Δεν είμαι λογοτέχνης, επομένως τα κείμενα που ακολουθούν δεν πειραματίζονται με τη γλώσσα, ούτε με τα νοήματα. Δημοσιογράφος είμαι και το βιβλίο μια δημοσιογραφική έρευνα είναι. Ένα ρεπορτάζ σε αρχειακές πηγές και σε μνήμες ανθρώπων. Μια δημοσιογραφική δουλειά που επιχειρεί να αναδείξει τα ¨τι, ποιος, που, πότε και γιατί¨. Με απαντήσεις και υλικό, που μπορεί να είναι χρήσιμα σε έναν πραγματικό ιστορικό του μέλλοντος. Άλλωστε, ο δημοσιογράφος το μόνο που κάνει είναι να συγκεντρώνει την πρώτη ύλη των ιστορικών. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο».

Info:
- Το βιβλίο «Ο Κερδώος Ερμής σταμάτησε στο Καρπενήσι» εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο «Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος ΑΕ», Σταδίου 5, 105 62 Αθήνα, τηλ. 210.32.31.525, 210.32.25.011, Fax: 210.32.43.814 www.sizacharopoulos.gr , e-mail: [email protected]

- Η επίσημη παρουσίαση στην Αθήνα θα γίνει τη Δευτέρα 18 Μαρτίου 2019, ώρα 19.00 στο ξενοδοχείο Κάραβελ. Για το βιβλίο θα μιλήσουν ο Γιώργος Ζανιάς, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Κλεομένης Κουτσούκης, ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, η Ελένη Βουλτσίδου δημοσιογράφος – αρχισυντάκτρια της εφημερίδας «Το Βήμα» και η αρχιτέκτων μηχανικός Μαρία Παπαϊωάννου, πρόεδρος του Συλλόγου Καρπενησιωτών Αθήνας «Το Βελούχι». Στο Καρπενήσι το βιβλίο θα παρουσιαστεί σε ειδική εκδήλωση τον Ιούνιο.