Το LIVEMEDIA στον Έβρο: Οδοιπορικό στην πρώτη γραμμή. «Ο Έβρος είναι φρούριο»

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ

Σάββατο πρωί και στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης, ο Σάκης από το Τυχερό μας περιμένει με αφοπλιστικό χαμόγελο και ευγένεια για να ταξιδέψουμε στα βόρεια, Ορεστιάδα και Κατσανιές. «Φιλαράκι αγχωμένο σε βλέπω, όλα είναι ήρεμα μην ανησυχείς». Δεν πολυπίστεψα τα λόγια του, μπήκαμε στο μπλέ Φίατ, «όχημα για όλες τις δουλειές» και τραβήξαμε για τα σύνορα. Αριστερά και δεξιά περιπολικά της Αστυνομίας, οχήματα του στρατού και συχνά πυκνά τηλεφωνήματα στον Σάκη για τον «ποδοσφαιρικό αγώνα». «Αύριο έχουμε μπαλίτσα, στις 9.30, να πάτε νωρίς στο γήπεδο».

Παρ ότι ποδοσφαιρόφιλος δεν τον ρώτησα που και ποιοι παίζουν, άλλωστε είχε βαλθεί να με ξεναγήσει στη διαδρομή. «Εδώ είναι το ποτάμι, βλέπεις τα φυλάκια εκεί πέρα, αυτοί είναι αστυνομικοί, βλέπουν με κιάλια την κίνηση, εκεί είναι στρατιώτες, αλλάζουν βάρδια».

Πολύ πιο έξω από τις Φέρες, μου περιγράφει την κατάσταση της περασμένης εβδομάδας, τότε που χιλιάδες υποκινούμενοι από τον Ερντογάν και τα τουρκικά σχέδια συνωστίστηκαν στα σύνορα, δίπλα στο φράχτη. «Εκεί τα χρειαστήκαμε, η τουρκική τηλεόραση έλεγε τα δικά της, οι άνθρωποι ήταν σε απόγνωση έφτασαν ένα βήμα πριν να περάσουν απέναντι, τα σοσιαλ μίντια τους εξωθούσαν στα σύνορα, περάσαμε τρείς τέσσερις μέρες εφιαλτικές. Αντέξαμε, όλοι ήμασταν μια γροθιά, στρατός, κοινωνία, συνοριοφυλακή, όλοι βάλαμε το χεράκι μας».

Τον βλέπω χαλαρό, κάνουμε μια στάση στην Ορεστιάδα, γιορτάζουν οι πολιούχοι Άγιοι Θεόδωροι, εδώ έχουν συγκεντρωθεί πιστοί και οι μητροπολίτες Αλεξανδρουπόλεως, Διδυμοτείχου, Ξάνθης για να συλλειτουργήσουν. Στον πανηγυρικό ο Αλεξανδρουπόλεως εκθειάζει την ωριμότητα και την σύμπνοια των Εβριτών, «μάθαμε να ζούμε με τα δύσκολα, είμαστε μια γροθιά, δε φοβόμαστε».

Ο συνάδελφος ο Μάριος μας τηλεφωνεί πως από ώρα σε ώρα θα επιτραπεί η επίσκεψη στο ύψωμα με θέα τον φράχτη για να μπορέσουμε να κάνουμε πλάνα. Το φιατάκι του Σάκη υποφέρει, ο εθνικός δρόμος σε κάποια σημεία δε βοηθά για μεγάλες ταχύτητες, ο χρόνος πιέζει να φτάσουμε στις Καστανιές. Για τους περισσότερους από εμάς, μέρη σαν την Κορνοφωλιά, τον Προβατώνα, το Τυχερό, η Βύσσα, τα Ρίζια ήταν γνωστά από τη στρατιωτική μας θητεία, μετά από τόσα χρόνια φαίνονται διαφορετικά.

Στο βάθος δεξιά η Αδριανούπολη, συστάδες δέντρων κατά μήκος των συνόρων και έντονη κινητικότητα στα φυλάκια. «Βλέπεις εκεί πέρα, είναι τα όρια του φράχτη. Από κει δεν περνά κουνούπι», μου λέει με αποφασιστικότητα ο Σάκης.

Μπαίνουμε στις Καστανιές, αριστερά και δεξιά καφενεία, στο τέρμα του δρόμου η πύλη του Τελωνείου. Παραταγμένα συνεργεία τηλεοπτικά, αριστερά εθελοντές του Ερυθρού Σταυρού, δεξιά στο βενζινάδικο μπαινοβγαίνει κόσμος. Ο Δημήτρης έχει έρθει από τη Λαμία για να συνδράμει, έχει εικόνα: «Σήμερα επικρατεί ηρεμία , στην ελληνοτουρκική συνοριογραμμή. Πριν από λίγες μέρες εδώ είχαμε πανηγύρι. Ρίψεις χημικών, από την τουρκική πλευρά, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ένα σωρό ανεπιτυχείς προσπάθειες. πρόκλησης φθορών σε διάφορα σημεία του φράχτη, δυνάμεις ασφαλείας παρατεταγμένες και σε επιχειρησιακή ετοιμότητα απ′ άκρη σ′ άκρη των συνόρων του Έβρου. Ξέρεις πόσους απωθούν κάθε μέρα; Εδώ γίνεται μάχη, αγώνας με όλες μας τις δυνάμεις. Ο ελληνικός στρατός δημιουργεί αναχώματα πίσω από τον φράχτη, οχήματα μεταφέρουν συρματοπλέγματα για τον ενισχύσουν περαιτέρω, από τις Καστανιές προς το νότο».

«Φιλαράκι εσείς οι Αθηναίοι βλέπετε από τις τηλεοράσεις και ακούτε από τα ραδιόφωνα ό,τι θέτε, ελάτε εδώ να δείτε. Αν όλη η Ελλάδα λειτουργούσε όπως ο Έβρος δε θα φοβόμασταν τίποτε», συμπληρώνει ο Στέλιος, κάτοικος Δαδιάς. «Ήρθα εδώ για να βοηθήσω, θα κάνω ό,τι χρειαστεί. Κοίτα εκεί στην πύλη, μεταφέρουν συρματοπλέγματα, κατασκευές και υλικά για να οχυρώσουν τον φράχτη».

Από πάνω μας πετά ένα ελικόπτερο, επιτελείς του στρατού μας εποπτεύουν τη συνοριογραμμή, ακούγεται έντονος θόρυβος. Στο κινητό του ένας συνάδελφος βλέπει ανάρτηση βίντεο όπου Τούρκοι στρατιώτες σημαδεύουν ελικόπτερο. «Κοίτα ρε τι κάνουν, για να δείξουν πως ελέγχουν τα πάντα, ανεβάζουν βίντεο με τουρκικά ελικόπτερα και ασκήσεις που έκαναν παλιά. Κοίτα την ημερομηνία, ρε τους ξ…».

Μιλάμε στο τηλέφωνο με τη δημοσιογράφο που κανονίζει πότε θα δώσει άδεια ο μέραρχος για να περάσουμε στο φυλάκιο με θέα τον φράχτη. Σε αναμονή για πολύ ώρα, βρίσκουμε την ευκαιρία να πάμε στα καφενεία για δυο λόγια από τον κόσμο. Ο κυρ Κώστας, κοντά στα ογδόντα, πίνει το καφεδάκι του και μας εξηγεί: «Εμείς εδώ μάθαμε να ζούμε με του γείτονές μας. Δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε. Μέχρι πριν από λίγες μέρες πηγαίναμε Αδριανούπολη για ψώνια. Πέρυσι το Πάσχα έκαναν ουρά τα αυτοκίνητα για να γεμίσουν βενζίνη από εκεί, ήταν στη μισή τιμή. Τους ξέρουμε με τα μικρά τους ονόματα, δεν έχουμε κάτι να χωρίσουμε, οι πολιτικοί τα κάνουν όλα».

Ο Βαγγέλης έχει εικόνα των επιχειρήσεων: «Οι φίλοι μας οι απέναντι δεν παίζονται. Έμπαιναν στα social media, όπου διαδίδονταν µε αστραπιαία ταχύτητα βίντεο που τα έβλεπαν σε πραγματικό χρόνο δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και µετανάστες. Συνήθης τακτική να διαδίδουν βιντεο που εµφανίζονται ως «φρέσκα» ενώ έχουν γυριστεί στο παρελθόν, όπως και οπτικού υλικού που έχει τραβηχτεί σε άλλες χώρες και παρουσιάζεται ως βίντεο από τον Εβρο».

Αξιωματικός στην Πυροσβεστική ο Αλέξανδρος, ανεφοδιάζει το όχημα από έναν κρουνό δίπλα στο Τελωνείο. Μας κάνει ενημέρωση άτυπη: « Μην ανησυχείτε, από άκρη σε άκρη θωρακίζουν τη συνοριογραμμή του Έβρου οι ελληνικές αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονται εδώ και μέρες στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Η περιοχή από την Παρασκευή 28 Φεβρουάριου ήταν «πεδίο μάχης». Τώρα ηρέμησαν τα πράγματα. Πρόσφυγες και μετανάστες προσπαθούσαν να βρουν κάθε ανοιχτό πέρασμα για να εισέλθουν στην Ελλάδα. Χρησιμοποιούν βάρκες για να περάσουν τον ποταμό, ενώ άφηναν πίσω τα ρούχα τους».

Η ενημέρωση διακόπτεται, επικρατεί κινητικότητα, ανακοινώνεται πως μπορούμε να μεταβούμε στο ύψωμα να δούμε απέναντι τον φράχτη. Μέσα από αγροτικούς δρόμους φτάνουμε δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή, πριν από λίγο πέρασε το τρένο για Ορμένιο. Στήνουμε πάνω στις ράγες, παίρνουμε θέση, πιάτο απέναντι η Αδριανούπολη. Ο φράχτης μπροστά, αριστερά το πράσινο φυλάκιο το ελληνικό, δίπλα το κοκκινωπό το τούρκικο, περιπολικά, πυροσβεστικά, ερπιστριοφόρα, άρματα. Στρατιώτες και αξιωματικοί πέρα δώθε. Πετροπόλεμος και κροτίδες για αρχή, φωνές και γηπεδικές κραυγές και άφθονα καπνογόνα. Εκεί προ ημερών γινόταν πραγματική μάχη, σε όλα τα επίπεδα.

Μαζί μας είναι ο Χρήστος, γνώστης των θεμάτων, ενημερωμένος. «Τα σύνορα είναι θωρακισμένα, πλέγματα και σιδερένιες κατασκευές αναμένεται να επεκταθούν κατά 40 χιλιόμετρα, ο ήδη υπάρχων φράχτης στον Έβρο κατά μήκος της ελληνοτουρκικής μεθορίου μεγαλώνει. Μας είπαν πως το έργο επέκτασης πρόκειται να ολοκληρωθεί σε τρεις μήνες και θα κοστίσει 10 έως 15 εκατομμύρια ευρώ. Αυτοί που έρχονται έως εδώ δεν έρχονται τυχαία. Αστυνομικοί από απέναντι καθοδηγούν ανοιχτά ομάδες προσφύγων και μεταναστών».

Ο χρόνος τελειώνει, πρέπει τα τηλεοπτικά συνεργεία να εκκενώσουν το χώρο, φορτωνόμαστε τρίποδες και επιστρέφουμε Καστανιές. Στο σούπερ μάρκετ η Μαρία μας περιμένει χαμογελαστή: «Τα είδατε; Αυτά είναι η καθημερινότητά μας, δε φοβόμαστε μάθαμε να ζούμε με αυτά. Δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε με τους γείτονές μας. Εδώ είναι μια άλλη πραγματικότητα».

Παίρνουμε το δρόμο για επιστροφή στην Αλεξανδρούπολη. «Τα είδες; Έτσι έχουν τα πράγματα. Ο καθένας μας εδώ ξέρει τι θα κάνει», λέει με βεβαιότητα ο Σάκης. Στη διαδρομή χαιρετά Εβρίτες. «Που τους ξέρεις όλους αυτούς;» τον ρωτώ. «Ένα θα σου πώ. Αν η Ελλάδα ήταν οργανωμένη σαν τον Έβρο δεν θα φοβόταν τίποτε. Εδώ πάνω ξέρουμε ο καθένας μας τι θα κάνει όταν η πατρίδα το χρειαστεί. Ξέρουμε που και με ποιούς θα πάμε για βοήθεια. Από τον Έβρο δεν περνά παράνομα κανένας. Μη φοβάστε, εδώ είναι οχυρό, ο προμαχώνας της Ελλάδας».

(Η Μαρία, κάτοικος Καστανεών, μιλάει στο Livemedia)

Δεν ήθελα να ρωτήσω περισσότερα, η σιγουριά του ήταν αφοπλιστική. Γνώριζε κάθε περιοχή που περνούσαμε διασχίζοντας την εθνική προς Αλεξανδρούπολη.

Για το ματσάκι της Κυριακής δεν τον ρώτησα. Κατάλαβα πολύ περισσότερα απ΄ όσα μου είπε. Παλιά τακτική, άλλωστε και οι Φιλικοί τέτοια κρυπτογραφικά κόλπα χρησιμοποιούσαν στις συναθροίσεις τους. «Εμείς αναλαμβάνουμε όταν μας δώσουν οδηγίες. Έχουμε τον καλύτερο προπονητή και όλα τα επιχειρησιακά σχέδια, όλες τις τακτικές, γνωρίζουμε όλα τα συστήματα», μου λέει με νόημα.

«Όταν θα ξανανέβεις Έβρο να φέρεις και τον Στάθη, θα πάμε για πάπιες στον Γκιαούραντα, έχουμε καλύβα στο ποτάμι. Να μην ανησυχείτε στην Αθήνα, ο Έβρος είναι φρούριο».

Ανέβαινα στο αεροπλάνο αφήνοντας μια τελευταία ματιά στα βορινά του Έβρου, ήσυχος, σίγουρος πως αυτή η Ελλάδα επιτελεί στο έπακρο το χρέος της.