Συνέντευξη: Βιολέτα Φωτιάδη

Μία συνηθισμένη αποστολή του ΟΦΗ στην Αθήνα για τη συμμετοχή της γυναικείας ομάδας ποδοσφαίρου στο πρωτάθλημα Α’ εθνικής μετατράπηκε σε επιχείρηση διάσωσης, όταν κατά την επιστροφή της ομάδας στην Κρήτη, το βράδυ της Κυριακής με το πλοίο της γραμμής, ένας από τους επιβάτες αντιμετώπισε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η ειδικευόμενη οφθαλμολογίας και αθλήτρια της ομάδας, Δήμητρα Κατερίνη, περιγράφει το περιστατικό: «Περίπου μία ώρα μετά την αποχώρησή μας από το λιμάνι του Πειραιά, ακούσαμε από τα μεγάφωνα του πλοίου ότι ζητούν επειγόντως γιατρό στη ρεσεψιόν. Πήγα επιτόπου και εκεί γνώρισα τον παθολόγο Κώστα Παπανικολάου, που είχε ανταποκριθεί κι εκείνος στο κάλεσμα του πληρώματος. Μας ενημέρωσαν ότι ο ασθενής βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, στην καμπίνα του όπου και μεταβήκαμε αμέσως. Τα πρώτα βήματα ήταν να ελέγξουμε το επίπεδο συνείδησης και επικοινωνίας του ασθενούς και έπειτα προσπαθήσαμε να απομακρύνουμε και να ενημερώσουμε τη σύζυγό του για τις ενέργειες που θα ακολουθήσουμε. Καταφέραμε να την ηρεμήσουμε αλλά και να μάθουμε το ιατρικό ιστορικό του.

Η αμέσως επόμενη κίνηση ήταν να μεταβώ στο ιατρείο του πλοίου, ώστε να προμηθευτώ τα απαραίτητα για να δούμε τα ζωτικά στοιχεία. Μετά τις πρώτες μετρήσεις καταλήξαμε στο ότι πρόκειται για εγκεφαλικό, χωρίς όμως να γνωρίζουμε το είδος του εγκεφαλικού, δεδομένου ότι για κάτι τέτοιο απαιτείται αξονική. Σε αυτό το σημείο ήρθε και ο φοιτητής ιατρικής, Λεωνίδας Μπουμπάρης, ο οποίος επέστρεφε στην Κρήτη μετά από αγώνα της ομάδας ανδρών του μπάσκετ όπου και ανήκει.

Δεδομένης της κατάστασης ο ασθενής χρειαζόταν διακομιδή σε νοσοκομείο επομένως έπρεπε να επιστρέψουμε στον Πειραιά. Ο πλοίαρχος ενέκρινε την επιστροφή μας στην Αθήνα και εμείς φροντίσαμε να ενημερώσουμε το ΕΚΑΒ για την κρισιμότητα της κατάστασης και για το ότι έπρεπε να μας περιμένουν στον λιμάνι. Παράλληλα καταγράψαμε το ιστορικό του και την κλινική εξέταση που κάναμε ώστε να μη χαθεί περαιτέρω χρόνος όταν θα τον παραλάμβανε το ΕΚΑΒ. Μέχρι να φτάσουμε στον Πειραιά, ο ασθενής είχε μεταφερθεί στο ιατρείο του πλοίου. Κατά την άφιξή μας στο λιμάνι, το ΕΚΑΒ κινήθηκε άμεσα για την παραλαβή του ασθενούς και εμείς ξεκινήσαμε εκ νέου το ταξίδι της επιστροφής».

Άμεση ανάγκη μόνιμης απασχόλησης ιατρικού προσωπικού στα πλοία

Μέσα στην ατυχία του, το ζεύγος των επιβατών στάθηκε τυχερό που ανάμεσα στους επιβαίνοντες υπήρχαν δύο γιατροί. Εδώ όμως εγείρεται και ο βασικός προβληματισμός περί της μόνιμης απασχόλησης ενός γιατρού σε πλοία που εκτελούν πολύωρα δρομολόγια με τεράστιο αριθμό επιβατών. Αν στους επιβάτες δεν υπάρχει γιατρός και ακόμα και αν υπάρχει δεν το δηλώσει, η αντιμετώπιση μίας τέτοιας κατάστασης είναι αβέβαιη.

Όπως αναφέρει η Δήμητρα, η θέση που προκηρύσσεται για τα επιβατικά πλοία είναι θέση αγροτικού γιατρού η οποία τις περισσότερες φορές, όπως και στην προκειμένη, παραμένει κενή για άγνωστο χρονικό διάστημα καθώς οι συνθήκες εργασίας δεν είναι καθόλου ελκυστικές: «Αν δεν ήμασταν εκεί δεν ξέρω τι θα γινόταν. Σίγουρα θα χανόταν χρόνος. Χωρίς ιατρική βοήθεια το πλήρωμα είναι λογικό να μην ξέρει πως θα να κινηθεί πόσο μάλλον αν βρεθεί σε κατάσταση πανικού. Ίσως να αντιμετωπιζόταν με κάποια κλήση έκτακτης ανάγκης και τηλεφωνική καθοδήγηση, ανάλογα το τι προβλέπει το πρωτόκολλό τους».

«Μπορεί να υπάρχει θέση αγροτικού γιατρού στα πλοία αλλά εκτός του ότι μιλάμε για αγροτικό γιατρό, η ίδια η θέση δεν είναι ελκυστική από μόνη της. Είσαι στη θάλασσα, μέσα σε ένα καράβι και μόνος σου. Αυτές οι συνθήκες δεν θα ενθαρρύνουν κανέναν που ξεκινάει τώρα να ασκεί το επάγγελμα, να επιλέξει αυτή τη θέση. Την ίδια αβεβαιότητα θα έχει κάποιος και σε ένα νοσοκομείο που ξεκινά τώρα να εργάζεται ως γιατρός αλλά είναι πιο προστατευμένος από το να βρίσκεται καταμεσής του πελάγους. Δυστυχώς όμως, αυτά δεν απασχολούν κανέναν», προσθέτει.

Ακόμη ένα ερώτημα που προκύπτει ακούγοντας την παραπάνω ιστορία, είναι πώς μία ειδικευόμενη οφθαλμίατρος είχε τις γνώσεις ώστε σε συνεργασία με τον παθολόγο, κ. Παπανικολάου, να χειριστεί ένα περιστατικό εκτός της ειδικότητάς της; Και ενώ θα περίμενε κανείς πως η προπτυχιακή εκπαίδευση των φοιτητών της Ιατρικής Σχολής είναι εκείνη που τους καταρτίζει επαρκώς, έρχεται η πραγματικότητα για να μας αντικρούσει:

«Ακόμη και παθολόγος να ήμουν, δεν θα ένιωθα σίγουρη να αντιμετωπίσω κάτι τέτοιο βασιζόμενη μόνο σε όσα έμαθα στη σχολή. Η εκπαίδευση που έχω λάβει για αυτές τις καταστάσεις προκύπτει από δικές μου επιλογές μάθησης εκτός της σχολής, με την παρακολούθηση μαθημάτων πέραν του πανεπιστημιακού προγράμματος και την απόκτηση εξειδικευμένων διπλωμάτων στο τραύμα και το καρδιολογικό. Αυτά είναι πολύ βασικά πράγματα που δεν τα μαθαίνουμε στη σχολή πρακτικά. Ναι, είναι στο βιβλίο και εννοείται πως θα το διαβάσω, αλλά στερείται πρακτικής εξάσκησης. Επίσης εγώ έχω και μία σιγουριά λόγω του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών που βρίσκομαι στην Κρήτη δεδομένου ότι έχω κλιθεί να αντιμετωπίσω πολλές φορές σοβαρά ζητήματα. Φαίνονται πολλά κενά στην εκπαίδευση όταν κάποιος κάνει το πέρασμα από την θεωρητική βάση στην άσκηση του επαγγέλματος. Πρόκειται για ακόμα μία μεγάλη ανάγκη που πρέπει να αντιμετωπιστεί».