• Πολιτισμός

    Το μυστήριο μιας μυκηναϊκής ακρόπολης στην Κωπαΐδα – Νέα αρχαιολογικά ευρήματα

    Κτηριακό Συγκρότημα “Ν”. Κατά χώρα σωζόμενα πιθάρια.


    Πώς ζούσαν οι άνθρωποι στα 1250 π.Χ. στην μεγάλη πεδιάδα της Κωπαΐδας; Μια λίμνη, που όπως είναι γνωστό αποστραγγίστηκε εκείνη ακριβώς την εποχή, συνιστώντας ένα από τα πιο εντυπωσιακά και μεγαλόπνοα τεχνικά έργα της ελληνικής προϊστορίας.

    Απαντήσεις αναζητεί τώρα η αρχαιολογική έρευνα, που γίνεται στην μυκηναϊκή ακρόπολη του Γλα, στη Βοιωτία, μια απόκρημνη «νησίδα» έκτασης 200 στρεμμάτων στο μέσον του βορειοανατολικού μυχού της Κωπαΐδας.

    Εκεί, όπου ένα ακόμη οικοδομικό, μνημειακό συγκρότημα αποκαλύφθηκε φέτος από τις έρευνες, που γίνονται υπό την διεύθυνση της δρ. Έλενας Κουντούρη. προϊσταμένης της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού, ανεβάζοντας έτσι το σύνολό τους, στην περίοδο 2018 -19, σε πέντε.

    Αεροφωτογραφία της μυκηναϊκής ακρόπολης του Γλα Βοιωτίας

    Μαζί εξάλλου ήρθαν στο φως και πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα, όλα αντιπροσωπευτικά της Μυκηναϊκής εποχής:  αμφορείς, σκύφοι, υδρίες, κύλικες, ασκοί, πρόχοι, μαγειρικά σκεύη κ,ά, επίσης θραύσματα από τοιχογραφίες, μολύβδινα αγγεία και τμήματα από ανθρωπόμορφα μυκηναϊκά ειδώλια.

    Ιδιαίτερα ωστόσο είναι τα φύλλα και τα κομμάτια μολύβδου μεγάλων διαστάσεων, τα μυκηναϊκά αγγεία με γραπτή διακόσμηση, καθώς και ένας ακέραιος διπλός πέλεκυς από χαλκό, που πολύ πιθανόν να ήταν η πολύτιμη απόκρυψη κάποιου ανθρώπου της εποχής, ίσως στην περίοδο κρίσης των τελευταίων χρόνων, πριν από την πτώση των μυκηναϊκών ανακτόρων.

    Κτήριο “Ρ”. Μπρούτζινος πέλεκυς κατά χώρα.

     

    Η μυκηναϊκή ακρόπολη στον Γλα, που είναι η μεγαλύτερη από τις υπάρχουσες _ συγκεκριμένα εικοσαπλάσιας έκτασης από τις Μυκήνες_ είχε ερμηνευθεί από τον αείμνηστο αρχαιολόγο Σπυρίδωνα Ιακωβίδη ως οχυρό και οικονομοτεχνικό κέντρο λειτουργίας των αποστραγγιστικών έργων, που γίνονταν εκείνη την εποχή, καθώς και ως σταθμός συγκέντρωσης και επεξεργασίας της αγροτικής παραγωγής της περιοχής.

    Η θέση της άλλωστε, που παρείχε απεριόριστη θέα προς όλες τις κατευθύνσεις, ενίσχυε τη δυνατότητα εποπτείας της πεδιάδας, ιδιαιτέρως του ανατολικού της τμήματος, καθώς και την γρήγορη πρόσβαση στον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο, διευκολύνοντας τις θαλάσσιες επικοινωνίες.

    Όπως λέει όμως σήμερα η κυρία Κουντούρη τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Γλα, όπως έχουν αποκαλυφθεί, τουλάχιστον ως σήμερα, δεν παραπέμπουν σε μια ανακτορική θέση με πολυδύναμα τμήματα και πολλαπλά αρχεία γραμμικής γραφής ή μια μυκηναϊκή ακρόπολη με την τυπική έννοια του όρου.

    Αδιακόσμητη μυκηναϊκή υδρία (ΥΕ ΙΙΙΒ) από το Κτηριακό Συγκρότημα “Ν”.

    Επιπλέον το γεγονός ότι τα οικοδομικά ευρήματα καλύπτουν μόνον το 30% της ακρόπολης αναλογικά με την γιγαντιαία της έκταση δημιουργούν ποικίλους προβληματισμούς για τον χαρακτήρα και τον ρόλο που διαδραμάτιζε στο πολιτικό περιβάλλον της ανακτορικής βόρειας Βοιωτίας και κυρίως τη σχέση της με τη Θήβα και τον Ορχομενό.

    Ήταν αυτοί οι προβληματισμοί έτσι, που αποτέλεσαν το έναυσμα για την επανέναρξη των ανασκαφών στην ακρόπολη του Γλα το 2018, μετά από παύση μιας εικοσαετίας.

    Ασκός με βάση και ταινιωτή διακόσμηση στο σώμα (ΥΕ ΙΙΙΒ) από το Κτηριακό Συγκρότημα “Ν”.

    Να σημειωθεί εξάλλου, ότι σε αντίθεση με τις άλλες μεγάλες μυκηναϊκές ακροπόλεις, οι οποίες εμφανίζουν επανειλημμένες ανακατασκευές, ο Γλας αποπνέει έναν αισθητά ξεκάθαρο και σπάνια ενιαίο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό!

    Σύμφωνα με αυτόν, η οχύρωση και τα κτήρια της ακρόπολης κατασκευάστηκαν σε ενιαίο οικοδομικό πρόγραμμα και ανήκουν, με μικρές αποκλίσεις προς τα μέσα του 13ου αι. π.Χ.

    Για άγνωστους όμως ακόμη λόγους, όλα τα κτήρια εγκαταλείφθηκαν συγχρόνως κατά το τέλος του 13ου αι. π.Χ και οι κάτοικοι φεύγοντας, φαίνεται πως πήραν μαζί τους το μεγαλύτερο μέρος του υλικού πολιτισμού τους, ακολουθώντας την μοίρα των άλλων μυκηναϊκών ανακτορικών μονάδων.



    ΣΧΟΛΙΑ