Το πραξικόπημα που επέτεινε τη διαμάχη μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών

Κρήτη
Το πραξικόπημα που επέτεινε τη διαμάχη μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το κίνημα των Βενιζελικών, το πραξικόπημα και η παλινόρθωση του Γεωργίου Β'

Σαν σήμερα, στις 10 Οκτωβρίου του 1935, πραγματοποιείται στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα, κατά το οποίο ο τότε υπουργός Στρατιωτικών της χώρας Γεώργιος Κονδύλης ανατρέπει την κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη, καταργώντας παράλληλα το καθεστώς της αβασίλευτης δημοκρατίας που υπήρχε μέχρι τότε. Το πραξικόπημα έγινε με τη σύμπραξη της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και ουσιαστικά αποτέλεσε ένα ακόμη επεισόδιο στη διαμάχη μεταξύ βενιζελικών και αντιβενιζελικών.

Στις αρχές του 1935 κυβερνούσε τη χώρα η αντιβενιζελική παράταξη. Επικεφαλής της κυβέρνησης ήταν το Λαϊκό Κόμμα και πρωθυπουργός της χώρας ο - κατά πολλούς - μετριοπαθής Παναγιώτης Τσαλδάρης. Ωστόσο, την 1η Μαρτίου του ίδιου έτους, αξιωματικοί του Στρατού που επρόσκειντο στον Ελευθέριο Βενιζέλο επιχείρησαν να ανατρέψουν την κυβέρνηση. Όπως υποστήριζαν, αυτό γινόταν για να προστατευτεί η δημοκρατία στη χώρα.

Το εν λόγω “κίνημα”, πάντως, κατεστάλη με σχετική ευκολία από τον υπουργό Στρατιωτικών, Γεώργιο Κονδύλη, ο οποίος επέστρεψε στην ενεργό υπηρεσία ως αντιστράτηγος. Ακολούθησε μεγάλο κύμα διώξεων και αποτάξεων από το στράτευμα βενιζελικών αξιωματικών, ενώ τρεις από αυτούς εκτελέστηκαν. Όλα τα εν λόγω γεγονότα προμήνυαν... την επιστροφή του βασιλιά.

Ο Τσαλδάρης προκηρύσσει τελικά εθνικές εκλογές για τις 9 Ιουνίου του 1935. Στην εκλογική μάχη οι αντιβενιζελικοί θριαμβεύουν, καθώς η βενιζελική παράταξη απείχε... Ο Γεώργιος Κονδύλης αναλαμβάνει αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, διατηρώντας παράλληλα το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Στρατιωτικών. Δεν άργησε να τεθεί το ζήτημα της παλινόρθωσης του βασιλιά στην Ελλάδα.

Το επίμαχο ζήτημα, πάντως, προκάλεσε το διαχωρισμό των αντιβενιζελικών σε τρία στρατόπεδα: Κάποιοι επιδίωκαν την πραξικοπηματική επαναφορά του βασιλιά, κάποιοι άλλοι πρόκριναν τη λύση του δημοψηφίσματος, ενώ τέλος υπήρχε και μια τρίτη ομάδα που τασσόταν υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Ο Παναγής Τσαλδάρης φαίνεται να προτιμούσε τη λύση του δημοψηφίσματος, χωρίς ωστόσο να βιάζεται ιδιαίτερα. Από την πλευρά του, ο Κονδύλης πίεζε για άμεση λύση του ζητήματος, φοβούμενος την επιρροή του Ιωάννη Μεταξά στο ελληνικό στράτευμα.

Τελικά, στις 10 Ιουλίου του 1935 εγκρίνεται από την ελληνική Βουλή ψήφισμα, με το οποίο προκηρύχθηκε δημοψήφισμα για το πολιτειακό ζήτημα. Σύμφωνα με το ψήφισμα, το δημοψήφισμα θα έπρεπε να έχει γίνει μέχρι τις 15 Νοεμβρίου. Τον Αύγουστο, ο Τσαλδάρης έρχεται σε επαφή με τον εξόριστο βασιλιά Γεώργιο Β’, ο οποίος απέκλεισε το ενδεχόμενο επιστροφής του στη χώρα, παρά μόνο εάν σ’ αυτό συναινούσε ο ελληνικός λαός.

Στις 10 Οκτωβρίου οι αρχηγοί των τριών όπλων - στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος, ναύαρχος Δημήτριος Οικονόμου και στρατηγός της Αεροπορίας, Ρέππας - έχοντας την κάλυψη του Γεωργίου Κονδύλη, εξαναγκάζουν σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Παναγή Τσαλδάρη. Οι τρεις αρχηγοί προχωρούν στη σύσταση “Επαναστατικής Επιτροπής” και την ίδια ημέρα καταργείται από τη Βουλή η αβασίλευτη δημοκρατία. Παράλληλα, αποφασίζεται η διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 3 Νοεμβρίου με θέμα την παλινόρθωση της βασιλείας.

Το δημοψήφισμα έδειξε ότι το 97,8% του ελληνικού λαού ήθελε την επιστροφή του βασιλιά. Ωστόσο, η νοθεία στη συγκεκριμένη εκλογική μάχη ξεπέρασε κάθε προηγούμενο... Τελικά, στις 25 Νοεμβρίου ο Γεώργιος Β’ επιστρέφει στη χώρα και λίγες μέρες αργότερα συγκρούεται με τον Κονδύλη, ο οποίος παραιτείται από την πρωθυπουργία λόγω της διαφωνίας του με το βασιλιά για το θέμα της αμνήστευσης των βενιζελικών κινηματιών.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News