Μετά τις μεγάλες επενδύσεις στο λιμάνι του Πειραιά, το κινεζικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας στρέφεται και στο ενεργειακό μέτωπο, με “κορωνίδα” μάλιστα την Κρήτη!
Η επίσκεψη του προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, στη χώρα μας, συνοδεία υψηλόβαθμων στελεχών από κρατικές και ιδιωτικές κινεζικές εταιρείες και τράπεζες έχει έντονο “άρωμα” Κρήτης. Και είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των 16 συμφωνιών συνεργασίας που επισφραγίστηκαν χθες ανάμεσα στον Κινέζο πρόεδρο και στον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, οι δύο αφορούν σε μεγάλες ενεργειακές επενδύσεις στην Κρήτη: στο μεγάλο υποθαλάσσιο καλώδιο και στην επένδυση με τον ηλιοθερμικό σταθμό στη Σητεία!
Σε σχέση με το καλώδιο, δηλαδή την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική, μιλάμε για ένα έργο στο οποίο ο κινεζικός κρατικός κολοσσός της State Grid Corporation of China θέλει να εμπλακεί πολύ ενεργά, μπαίνοντας στο μετοχικό σχήμα του φορέα που έχει προκηρύξει και έχει την αρμοδιότητα υλοποίησης του έργου, δηλαδή την “Αριάδνη Ιnterconnection”.
Δεν πρόκειται για κάτι θεωρητικό αλλά για κάτι χειροπιαστό, επίσημο, αφού χθες υπεγράφη συμφωνία με την οποία επιβεβαιώθηκε το κινεζικό ενδιαφέρον για το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Κρήτη. Η συμφωνία υπεγράφη από τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΑΔΜΗΕ Μανούσο Μανουσάκη και τον πρόεδρο της State Grid Corporation of China, Kou Wei, που συνοδεύει τον πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας στο ταξίδι του εδώ στη χώρα μας.
Η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής είναι ένα έργο ιδιαίτερα απαιτητικό, τόσο από τεχνικής όσο και από οικονομικής σκοπιάς.
Μιλάμε για ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, για το οποίο πρόσφατα αποσαφηνίστηκε πλήρως το καθεστώς υπό το οποίο θα υλοποιηθεί, ως εθνικό δηλαδή έργο, έξω από τη λίστα των έργων κοινοτικού ενδιαφέροντος (τα λεγόμενα PCI), λίστα στην οποία αντιθέτως παραμένει κανονική η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου, στο πλαίσιο πάντοτε του πρότζεκτ EuroAsia Interconnector (δηλαδή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας μέσω Κρήτης).
Για το συγκεκριμένο πρότζεκτ, που θα λύσει οριστικά το θέμα της ενεργειακής κάλυψης της Κρήτης, “θωρακίζοντας” το ηλεκτρικό σύστημα του νησιού και αποσοβώντας τους κινδύνους μπλακ-άουτ, έχουμε αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη δύο διαγωνισμούς.
Ο ένας διαγωνισμός, ύψους 600 εκατ. ευρώ, αφορά στα καλωδιακά τμήματα της διασύνδεσης και είμαστε στη φάση αξιολόγησης των προσφορών που κατατέθηκαν το καλοκαίρι.
Ο έτερος διαγωνισμός, ύψους 380 εκατ. ευρώ, αφορά στους σταθμούς μετατροπής εναλλασσόμενου/συνεχούς ρεύματος σε Αττική και Μαλεβίζι.
Πριν από λίγες ημέρες είχαμε την πετυχημένη δημοπράτησή του, στο πλαίσιο της οποίας κατατέθηκαν δύο προσφορές από ισχυρές κοινοπραξίες ξένων κολοσσών και εγχώριων ομίλων.
Τι σηματοδοτεί η επισημοποίηση του κινεζικού ενδιαφέροντος μέσω της υπογραφής συμφώνου συνεργασίας;
Η εξέλιξη αναμφίβολα δημιουργεί άλλα δεδομένα, αφού σηματοδοτεί την επικείμενη εισροή κινεζικών κεφαλαίων για ένα έργο που μπορεί μεν να έχει προκηρυχθεί σε επίπεδο διαγωνισμών, δεν έχει όμως εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις για το σύνολο του κόστους.
Ο ΑΔΜΗΕ, μέσω δανείων και άντλησης κονδυλίων από ευρωπαϊκά προγράμματα, έχει κάνει, για να το θέσουμε απλά, ένα κουμάντο για το ήμισυ του κόστους. Για το υπόλοιπο όμως ποσό, που είναι τεράστιο, της τάξης δηλαδή των 500 εκατ. ευρώ, το σκηνικό είναι “θολό”, ιδίως μετά την απώλεια των κονδυλίων που θα έρχονταν μέσω PCI.
Ο ΑΔΜΗΕ έχει κάνει εδώ και καιρό σαφές ότι προτίθεται να παραχωρήσει σε τρίτους μειοψηφικό ποσοστό της θυγατρικής του, προκειμένου μεταξύ άλλων να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες του έργου. Το ποσοστό της “Αριάδνης” που θα διαθέσει σε επενδυτές θα είναι μικρότερο από το 49%, με πιθανό ενδεχόμενο να περιοριστεί στο 39%, όσο δηλαδή είχε δικαίωμα να πάρει η EurAsia όταν το έργο βρισκόταν στα PCI.
Η κινεζική πλευρά έχει, ούτως ή άλλως, εμπλοκή στο έργο, αφού ως γνωστόν η State Grid συμμετέχει στο μετοχικό σχήμα του ΑΔΜΗΕ με ένα ποσοστό 24%.
H κινεζική εταιρεία, με βάση και το σύμφωνο συνεργασίας, ετοιμάζεται να μπει αυτόνομα στην “Αριάδνη Interconnection”, ενώ παράλληλα έχει εκφράσει με σαφές τρόπο την πρόθεσή της να αυξήσει τη συμμετοχή της στον ΑΔΜΗΕ, αποκτώντας μεγαλύτερο ποσοστό του μετοχικού του κεφαλαίου.
Οι προθέσεις αυτές από τη μια φαίνεται ότι μπορεί να λύσουν τα χέρια του ΑΔΜΗΕ και της κυβέρνησης ως προς τη χρηματοδοτική κάλυψη και άρα την υλοποίηση του έργου. Από την άλλη, βάζουν πιθανώς δύσκολα, αφού ενέχουν πιθανές παγίδες για το έργο.
Χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή και λεπτοί χειρισμοί, διότι ενδέχεται να προκύψουν σοβαρά ζητήματα νομικής φύσεως, αλλά και εμπόδια πολιτικής φύσεως που, κατά ορισμένους, ίσως απειλήσουν την τύχη ή τουλάχιστον τη γρήγορη υλοποίηση του κρίσιμου αυτού για την Κρήτη έργου.
Το κρίσιμο που πρέπει να αποσαφηνίσει η ελληνική πλευρά είναι το κατά πόσον οι κοινοτικοί κανονισμοί επιτρέπουν σε θυγατρική πιστοποιημένου διαχειριστή (όπως ισχύει με τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ) να αναλάβει έργα του εθνικού δικτύου, εφόσον μπουν τρίτοι παίκτες στο μετοχικό της κεφάλαιο.
Η συνεργασία για το ηλιοθερμικό
Το δεύτερο ενεργειακό πρότζεκτ σε επίπεδο Κρήτης, στο οποίο έχουμε επισήμως πλέον ηχηρή κινεζική εμπλοκή, αφορά στον ηλιοθερμικό σταθμό στη Σητεία.
Όπως ανακοινώθηκε, χθες υπεγράφη συμφωνία συνεργασίας για τη δημιουργία του έργου MINOS 50MW στην Κρήτη, από τον πρόεδρο NUR Energie Kevin Sara και από τον διευθύνοντα σύμβουλο Prenecon-Green Energy Holdings Plc, Δημήτριο Μπούρα, και από κινεζικής πλευράς από τον πρόεδρο και εκτελεστικό διευθυντή της Industrial and Commercial Bank of China, Chen Siqing, και τον πρόεδρο του China Energy Engineering Group, Wang Jianping.
Επισφραγίζεται έτσι η συνεργασία των δύο χωρών στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, καθώς με το συγκεκριμένο έργο εξασφαλίζεται η μεταφορά και χρήση προηγμένης κινεζικής τεχνολογίας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη, ώστε να ενισχυθεί σημαντικά η ενεργειακή αυτονομία του νησιού.
Πρόκειται για επενδυτικό σχέδιο, το οποίο αφορά στη δημιουργία ηλιοθερμικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που αξιοποιεί την τεχνολογία ρευστού άλατος στη θέση “Πλαγιές Αθερινόλακκου” του δήμου Σητείας, σε συνολική ισχύ 52 ΜW. Το έργο θα αναπτυχθεί σε έκταση 1.683.609 τ.μ. και θα εκμεταλλεύεται την άμεση προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία.
Αρχικά την επένδυση προωθούσε κοινοπραξία των επιχειρήσεων Βαρδινογιάννη (Motor Oil Hellas) και της Nur Energie. Σήμερα το έργο διαχειρίζεται εξ ολοκλήρου η αγγλική εταιρεία, καθώς η πλευρά Βαρδινογιάννη έχει αποχωρήσει από το τέλος του 2018. Η Nur έχει αναπτύξει και άλλα τέτοια έργα στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Τυνησία κ.λπ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο πρότζεκτ του ηλιοθερμικού στη Σητεία είχε κάνει ειδική ονομαστική αναφορά στην ομιλία του στη ΔΕΘ ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επισημαίνοντας ότι θα εγκριθεί στην επόμενη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων.
Όπως είχε επισημάνει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, πρόκειται για μια “πράσινη” επένδυση ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ, που θα καλύψει μόνη της σχεδόν το 10% των αναγκών της Κρήτης και θα προσφέρει 500 θέσεις εργασίας στο νησί κατά την κατασκευή της.
Σε συνέχεια της χθεσινής επίσκεψής του στο Προεδρικό Μέγαρο, της συνάντησής του με τον πρωθυπουργό και της υπογραφής 16 συμφωνιών συνεργασίας, ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, συνοδευόμενος από τον Προκόπη Παυλόπουλο, θα ξεναγηθεί σήμερα στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ λίγο νωρίτερα θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα.
