Ο προφήτης Ηλίας ήταν Ισραηλίτης προφήτης του Θεού. Ήταν γιος του Σάβωκ και καταγόταν από ένα χωριό της ευρύτερης περιοχής της Γαλαάδ που ονομαζόταν Θέσβη. Κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ, κατά τον 9ο-10ο αιώνα π.Χ.. Το όνομα Ηλίας αποτελεί ελληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού, το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι Ο Ων».
Ο βασιλιάς Αχαάβ, κατά τη βασιλεία του οποίου έζησε ο Προφήτης Ηλίας, καταδίωξε την πατρώα θρησκεία. Ο Προφήτης Ηλίας ήταν πιστός στο Θεό, και μάλιστα έδειχνε τέτοιο ζήλο, που θανάτωσε και όλους τους ιερείς του δαίμονα βάαλ, χωρίς να δείξει έλεος, γι΄αυτό και η γυναίκα του Αχαάβ, Ιεζάβελ, ήθελε να τον σκοτώσει. Ο Προφήτης Ηλίας επειδή φοβήθηκε την Ιεζάβελ, έφυγε με τα πόδια μέσα στην έρημο από το Κάρμηλο όρος, και έφτασε μέχρι το όρος Χωρήβ στη χερσόνησο του Σινά. Εκεί κρύφτηκε σε ένα σπήλαιο.
Στον προφήτη Ηλία, αποδίδονται ορισμένα θαύματα. Κατά την Παλαιά Διαθήκη κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό(Βασιλειών Γ ιη’ 39). Κατά το ίδιο βιβλίο, ο προφήτης Ηλίας με τη γλώσσα του εμπόδισε τη βροχή και δεν έβρεξε ο ουρανός για τρεισήμισι χρόνια. Επίσης του αποδίδεται η ανάσταση του νεκρού γιου της Σαραφθίας χήρας. Αναφέρεται ότι στο όρος Χωρήβ είδε τον Θεό.
Η ιστορία αναφέρει πως ο προφήτης Ηλίας δεν έχει πεθάνει, αλλά αναλήφθηκε με πύρινη άμαξα στον ουρανό, αφού άφησε συνεχιστή του έργου του το μαθητή του, Ελισαίο. Τέλος, στη Μεταμόρφωση του Ιησού, στάθηκε δίπλα Του μαζί με τον Μωυσή.
Στις 20 Ιουλίου, κατά την ορθόδοξη παράδοση, εορτάζεται η μνήμη του προφήτου. Οι ορθόδοξοι δεν εορτάζουν την κοίμηση του, αλλά την ανάληψή του. Από την άλλη, ο απόστολος Παύλος αναφέρει ότι ο Προφήτης Ηλίας δεν ανελήφθη όπως ο Ιησούς στον ουρανό, αλλά άφησε ο Θεός να φανεί ότι ανελήφθη και ο προφήτης Ηλίας ζει στην γη με φθαρτό σώμα, εδώ και χιλιάδες χρόνια τώρα. Έτσι εμφανίστηκε με το υλικό του σώμα ως εκπρόσωπος των ζώντων, στη Μεταμόρφωση του Κυρίου στο όρος Θαβώρ και, όπως αναφέρει ο προφήτης Μαλαχίας και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος στην Αποκάλυψη, αναμένεται να εμφανιστεί και να ελέγξει τον Αντίχριστο, μαζί με τον Ενώχ, πριν από τη Δευτέρα Παρουσία.