Ζαγόρι, τόπος μαγικός και ανέγγιχτος… Το Ζαγόρι είναι περιοχή στην οροσειρά της Πίνδου, στην Ήπειρο, στη βορειοδυτική Ελλάδα. Στην περιοχή υπάρχουν 46 οικισμοί τα αποκαλούμενα Ζαγοροχώρια, τα οποία είναι διάσπαρτα στους πρόποδες της Πίνδου. Έχει έκταση περίπου 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και σχήμα ανεστραμμένου ισόπλευρου τριγώνου. Η νότια κορυφή του τριγώνου αγγίζει την πρωτεύουσα της περιφέρειας , τα Ιωάννινα, η νοτιοδυτική πλευρά σχηματίζεται από το όρος Μιτσικέλι (1,810 μ), ο ποταμός Αώος και το όρος Τύμφη αποτελούν τη βόρεια πλευρά και η νοτιοανατολική πλευρά ακολουθεί τον ποταμό Βάρδα στο Μαυροβούνι (2,100 μ) κοντά στο Μέτσοβο. Ο πληθυσμός της περιοχής είναι περίπου 3700, που δίνει πυκνότητα πληθυσμού 4 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, σε σύγκριση με το μέσο 73,8 συνολικά για την Ελλάδα.
Η λέξη Ζαγόρι προέρχεται από την Σλαβική πρόθεση Za που σημαίνει «πίσω» και το ουσιαστικό gora που σημαίνει «βουνό», το οποίο με την σειρά του είναι παραφθορά του ελληνικού όρος. Στην αρχαιότητα η περιοχή ονομάζονταν «Παροραία», και οι κάτοικοί της «Παροραίοι», δηλαδή αυτοί που ζουν πίσω από τα όρη.
Το Ζαγόρι είναι περιοχή μεγάλης φυσικής ομορφιάς, με εντυπωσιακή γεωλογία και δύο εθνικόυς δρυμούς, που ο ένας περιλαμβάνει τον ποταμό Αώο και το Φαράγγι του Βίκου και άλλος την περιοχή γύρω από τη Βάλια Κάλντα, ανατολικά της επιβλητικής χιονοσκέπαστης Τύμφης. Τα περίπου 45 χωριά του Ζαγορίου διασυνδέονταν με ορεινούς δρόμους και παραδοσιακά τοξωτά πέτρινα γεφύρια, μέχρι τη διάνοιξη σύγχρονων δρόμων τη δεκαετία του 1950. Τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια χτίστηκαν από δωρεές εκπατρισμένων εμπόρων το 18ο αιώνα και αντικατέστησαν παλιότερα ξύλινα.
Μια ασύγκριτη φύση, που δημιουργεί θρύλους, μύθους, συγκινήσεις και περιμένει τον ταξιδιώτη με απέραντη φιλοξενία. Τα ίδια τα χωριά, από άποψη παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, είναι στολίδια, αλλά και η εκρηκτική φύση γύρω τους είναι ανυπέρβλητη. Εκπληκτικά γεφύρια, κρυμμένες μονές και εκπληκτικά μονοπάτια συμπληρώνουν την μοναδική εμπειρία στα Ζαγοροχώρια!
Το φαράγγι του Βίκου
Το ξέρετε ότι το διάσημο και πανέμορφο φαράγγι του Βίκου είναι στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες ως το βαθύτερο του κόσμου; Με το σχεδόν ένα χιλιόμετρο κάθετου ύψους στο πιο βαθύ σημείο του, αποτελεί έναν κόσμο απέραντης ομορφιάς! Έχει μήκος 24 χιλιόμετρα και ξεκινάει από το Τσεπέλοβο για να φτάσει στο Βοτσικό και στην υπέροχη γέφυρα Αρίστης του Πάπιγκου. Με κατεύθυνση από νοτιοανατολικά προς βορειοδυτικά, το φαράγγι αυτό μαγεύει τους επισκέπτες με τα απίστευτα τοπία του, τον ρου του κρυστάλλινου Βοϊδομάτη, τα μαγικά του και ονειρικά περάσματα. Υπάρχει ένα εξαιρετικό μονοπάτι μέσα στο φαράγγι, με μια διαδρομή διάρκειας 6 ωρών, όπου μπορεί ο ταξιδιώτης να απολαύσει όλο του το μεγαλείο. Αλλά επίσης μπορεί κάποιος να το αγναντέψει από το Βίκο, από το Μεγάλο Πάπιγκο, από την Μονή της Αγίας Αθανασίας από το Μονοδένδρι, αλλά και από την Μπελόη, κοντά στο Βραδετό.
Μια απέραντη ιστορία
Τα Ζαγοροχώρια υπήρξαν πρώιμη κατοικία του ανθρώπου. Εδώ μεγαλούργησε το έθνος των Μολοσσών, από το οποίο καταγόταν και η Ολυμπιάδα, η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το γεγονός ότι υπάρχουν τρία σημαντικά ποτάμια, ο Βοϊδομάτης, ο Αώος και ο Σαραντάπορος, που συγκλίνουν εδώ, δημιούργησε από πολύ νωρίς ανθρώπινα πολίσματα. Από εδώ έλκουν την καταγωγή τους οι περήφανοι Σαρακατσάνοι, αλλά από εδώ κατάγεται επίσης – και δεν είναι ευρέως γνωστό – ο ελληνοαμερικανός πολιτικός του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Μάικλ Δουκάκης! Η περιοχή δεν έπαψε ποτέ να κατοικείται, ενώ το περιβόητο Κοινό του Ζαγορίου επί οθωμανικής αυτοκρατορίας εξασφάλισε σημαντική αυτονομία στην περιοχή.
Οι μαγικές δρακολίμνες
Στον υπέροχο ορεινό της Τύμφης, πολύ κοντά στα Ζαγοροχώρια, ο ταξιδιώτης θα ανακαλύψει ένα σμαράγδι του βουνού, την εκπληκτική λίμνη που φιλοξενεί τον αλπικό τρίτωνα, εξ ου και λέγεται δρακολίμνη – μοιάζει με μικρογραφία δράκου ο τρίτωνας! Η δεύτερη δρακολίμνη είναι στον Σμόλικα, στο δεύτερο σε ύψος βουνό της Ελλάδας. Η πρόσβαση σε αυτά τα εκπληκτικά τοπία γίνεται με πεζοπορία και πράγματι αξίζει η εμπειρία!
Η ανέγγιχτη Ήπειρος
Τα Ζαγοροχώρια βρίσκονται βορειοανατολικά της πόλης των Ιωαννίνων, στην καρδιά της Ηπείρου. Χωρίζονται σε Δυτικό, Κεντρικό και Ανατολικό Ζαγόρι και είναι αδύνατον να αποφασίσει κάποιος ποιο είναι ομορφότερο, και ούτε και χρειάζεται, φυσικά! Κάθε χωριό, από το ξακουστό Πάπιγκο μέχρι τα «κρυφά’ Καβαλλάρι και Ανθρακίτης, από τον Βραδετό μέχρι την Βοβούσα και από το Σκαμνέλι και τους Νεγάδες μέχρι την Ελάτη και τον Εαφότοπο, μιλάμε απλά και κυριολεκτικά για έναν επίγειο παράδεισο! Μοναδική αρχιτεκτονική, τόσο στα παραδοσιακά σπίτια όσο και στα περήφανα γεφύρια – θαυμάστε οπωσδήποτε την σκάλα του Βραδετού! – εξαιρετικό φυσικό κάλλος και μια φιλοξενία υπέρμετρη, κάνουν τα Ζαγοροχώρια έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς.