Μια Κυριακή του Ιούνη. Όλα τα σχολεία συνήθιζαν να κάνουν την ετήσια σχολική τους γιορτή, αποχαιρετώντας μ’ αυτόν τον τρόπο την σχολική χρονιά. Αυτά βέβαια γίνονται λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος του σαράντα.
Στο Δημοτικό Σχολείο Μοιρών παρέστησαν, τέτοιες μέρες, όλες οι αρχές της κωμοπόλεως και ανάμεσα σ’ αυτούς ο υποδιευθυντής Χωροφυλακής κ. Σπητάς, ο ειρηνοδίκης μετά της συζύγου του, ο προϊστάμενος του Ταχυδρομείου κ. Κλάδος με την οικογένειά του, ο αγρονόμος κ. Μπουνταλέττος, ο σταθμάρχης κ. Βαμιαδάκης, ο κ. Τζεϊρανάκης με την κυρία του και φυσικά ο πρόεδρος της κοινότητας των Μοιρών με τη σύζυγό του, Μιχαήλ Ζαχαριουδάκης, κατοπινός ενθομάρτυρας με τους υπολοίπους που εκτελέστηκαν τρια χρόνια αργότερα, τον Ιούνη του σαράντα δύο.
Βέβαια στο σχολείο παρευρέθηκαν γονείς και κηδεμόνες των μαθητών και όπως αναμενόταν σύμπασα η κοινωνία των Μοιρών.
Η γιορτή άρχισε με τον ύμνο της Νεολαίας και συνεχίστηκε με ποιήματα, διαλόγους και απαγγελίες, τα οποία εστέφθησαν με πλήρη επιτυχία. Όλα αυτά οφείλονταν στις πατρικές φροντίδες και προσπάθειες των διδασκάλων του Νικολάου Παπαδάκη (ενός ακόμα κατοπινού εθνομάρτυρα) και της δεσποινίδας Κατίνας Κουκουριτάκη, οι οποίοι κέρδισαν τον θαυμασμό και δέχτηκιαν τα συγχαρητήρια των παρευρισκομένων.
Στη συνέχεια ακολούθησε επίδειξη εργοχειρων αρίστης τέχνης που και αυτά προκάλεσαν μεγάλο θαυμασμό. Στη συνέχεια εψάλη ο εθνικός ύμνος, μετά το τέλος του οποίου προσεφέρθηκαν αναψυκτικά και έληξε ωραία αυτή η γιορτή. Και στο τέλος του κειμένου, ο αρθρογράφος δεν παύει να δίνει τα συγχαρητήριά του στους προαναφερόμενους Μοιριανούς δασκάλους Νίκο Παπαδάκη και δίδα Κατίνα Κουκουριτάκη για τις τόσες φροντίδες αλλά και προσπάθειες που κατέβαλλαν προς διαπαιγώγιση των παιδιών. Τέτοιες μέρες λοιπόν… Λίγο προτού ξεσπάσει ο πόλεμος, εξαιτίας του οποίου πολλά άλλαξαν, χάθηκαν ζωές, ερημώθηκε ο τόπος, καταστράφηκαν σπίτια και χωριά.
Ας δούμε όμως πως κυλάει ο ρυθμός της ζωής όχι μόνο σιτς Μοίρες, αλλά και στην πολιτεία του Μεγάλου Κάστρου, στη “χώρα” όπως την έλεγαν χαρακτηριστικά. Σίγουρα οι Μοίρες είχαν δώσει ξεχωριστά δείγματα ανάπτυξης και εξέλιξης πριν από τον πόλεμο του 1940.
Αυτό εύκολα διαπιστώνεται, κάνοντας μια αναδρομή, στον πληθυσμό των Μοιρών, στην εμπορική κίνηση, αφού το παζάρι των Μοιρών έχει καταστεί ένα σπουδαιότατο κύτταρο εμπορίου. Επίσης σιτς Μοίρες υπάρχουν διάφορες υπηρεσίες και φυσικά οι Μοιριανοί είναι άνθρωποι προοδευτικοί, εργατικοί και φιλήσυχοι, στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια πραγματικά ευημέρουσα κοινωνία.
Για το Ηράκλειο τώρα ξεφυλλίζοντας την ηρακλειώτικη (προπολεμικής περιόδου), εφημερίδα “Η Δράσις” βλέπουμε πως αποτυπώνεται η ζωή εκείνης της εποχής. Εκ του καταστήματος Γ. Μιστίλογλου πωλείται αλάτι, μαγειρικό επιτραπέζιο, σε πακέτα 200 δραμίων και μίας οκάς, δραχμές 4,60.
Στου Γεωργαντά οι Ηρακλειώτες μπορούν να προμηθευτούν τις κολώνες και τα αρώματά τους, πούδρες, κρέμες, σαπούνια και οδοντόπαστες, αλλά και όλα τα ευρωπαϊκά καλλυντικά του γυναικείου καλλωπισμού σε χονδρική, αλλά και σε λιανική πώληση.
Το εξοχικό χορευτικό κέντρο “αμυγδαλιές” τελείως ανακαινισθέν εγκαινιάζεται επίσημα σήμερα υπό την διεύθυνση του Κωνσταντίνου Μιγάδη. Χαρακτηριστικό είναι το κείμενο της διαφήμισης στην προαναφερόμενη εφημερίδα: “Διαθέτουν πίστα χορού τελευταίου τύπου φωταγωγημένη προτοτύπως δια το Ηράκλειον και με τους τελευταίους δίσκους. Κουζίνα ανατολίτικη και γαλατική, υπό την διεύθυνσιν του γνωστού ρέκτου Μαστροβασίλη. Θα εύρητε ό,τι ζητήσετε, επιπλέον και τα εξαιρετικά πολιτικά μπουρεκάκια.
Κρασιά διάφορα εξαιρετικής ποιότητας. Τιμαί εστιατορίου. Δεχόμεθα γεύματα, προγεύματα, γάμων, βαπτίσεων κ.λπ. επί παραγγελία”. Επίσης το γνωστό ζαχαροπλαστεί “Μυροβόλος Άνοιξις” παρά το Βαλιδέ Τζαμί, τελειοποιούμενον και συμπληρούμενον διαρκώς χάρις εις τον ρέκτην και φιλοπρόοδον διευθυντή του κ. Ι. Ραφτόπουλου, εφοδιάσθη με τελειότατον και νεωτάτου συστήματος μηχάνημα αυτομάτου παραγωγής παγωτών.
Σφραγίδες με καουτσούκ και μέταλλο στα καταστήματα Νικολάου Αλικιώτη, επιπλώσεις εργοστασίου κιοσκλή, διαρκής έκθεσις στην οδό Κόσμων και Επάνω Δερμιτζίδικα. Επίκεντρο της διασκέδασης των Καστρινών, τέτοιες μέρες, ο Μασταμπάς. Εκεί βρίσκεται το εξοχικό κέντρο “απόλαυσις”, του Μηνά, με την εξαιρετική του περιποίηση, καθαριότητα και τους πλέον εκλεκτούς μεζέδες. Γκαρσόνια πεπειραμένα.
Διαθέτει μέχρι σαμπάνια και βερμούτ, αλλά και άλλα ποτά. Μια άλη καταχώρηση υπενθυμίζει στους Καστρινούς να μην ξεχάσουν και να μην παραλείψουν να περάσουν από την αποθήκη ζαχαρωδών προϊόντων Κωνσταντίνου Γ. Μπαλαμούτσου, τηλέφωνο 7.88, αφού “η ζωή είναι γλυκιά”! Εκεί θα βρουν γλυκά του κουταλιού όπως: βύσινο, κεράσι, περγαμόντο, φιστίκι, φράουλα, αχλαδάκι, συκαλάκι, λεμονάκι, τριαντάφυλλο, κίτρο, καρπούζι, ανανά, νεράτζι, κυδώνι. Ακόμα κομπόστες, μαρμελάδες, πορτοκαλάλα, βυσινάδα, σουμάδα, λεμονάδα.
Και η διασκέδαση καλεί κρατεί, αφού στο προάστιο του Αγίου Ιωάννη περιμένει τους θαμώνες της η ταβέρνα του Τζομπανάκη, αλά και μέσα στο Ηράκλειο το μαγέρικο του Νοικοκυράκη, το οποίο βρίσκεται επί της οδού 1866, παρά τα τυπογραφεία Αλικιώτη. Τέτοιες μέρες… έτσι κυλούσε η ζωή των ανθρώπων, που προσπαθούσαν για κάτι το καλύτερο, προσπαθώντας να χαρούν, να γελάσουν και να διασκεδάσουν να ζήσουν καλύτερα.
Λες και γνώριζαν, ότι έτσι έπρεπε να κάνουν, πριν τους προλάβουν οι μέρες του πολέμου και της συμφοράς!