Το εκπαιδευτικό μας σύστημα ως παραγωγός Παιδείας

Θεωρώ αναγκαίο, τώρα στο ξεκίνημα της νέας χρονιάς, που είναι  και η αρχή της δεκαετίας, όπου δυστυχώς οι παγκόσμιοι συσχετισμοί βρίσκονται σε ασύμμετρη ρευστότητα, κατά το «τα πάντα ρεί», του προσωκρατικού φιλόσοφου Ηράκλειτου και το «πόλεμος πάντων πατήρ», όπου η λέξη πόλεμος ερμηνεύεται ως ο αγώνας για επιβίωση, θεωρώ αναγκαίο να αναφερθώ στην έννοια ΠΑΙΔΕΙΑ.

Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω αυτόν τον πολύ σημαντικό όρο και να δώσω μια πιο απλουστευμένη ερμηνεία στη σημασία του. Τούτο συμβαίνει γιατί, εδώ και χρόνια ακούω συχνά στις συζητήσεις μας στο ραδιόφωνο, στη τηλεόραση, διαβάζω στις εφημερίδες μα και στα βιβλία τη στερεότυπη φράση «αυτό είναι θέμα Παιδείας».

Αναφέρω παραδείγματα: Παραβιάζει κάποιος οδηγός τον κόκκινο σηματοδότη που ρυθμίζει την κυκλοφορία πεζών και οχημάτων, λέμε αυτό είναι θέμα Παιδείας. Οδηγεί κάποιος τύφλα στο μεθύσι σκοτώνει ή σκοτώνεται, αυτό είναι λέμε θέμα Παιδείας.

Πετάει ο άλλος από το παράθυρο του αυτοκινήτου του  το πλαστικό με τα απομεινάρια του καφέ του, αυτό λέμε είναι θέμα Παιδείας. Κάποια νοικοκυρά από το μπαλκόνι της πετά τα σκουπίδια του σπιτιού της στον δρόμο, αυτό είναι θέμα Παιδείας λέμε. Κακοποιεί άλλος στο σπίτι του τη γυναίκα του και τα παιδιά του, αυτό λέμε είναι θέμα Παιδείας.

Στο λεωφορείο μπαίνει ο ηλικιωμένος, κάθονται γύρω γύρω ένα σωρό νέοι και ουδείς προθυμοποιείται να του δώσει τη θέση του, αυτό είναι θέμα Παιδείας. Για μια θέση παρκαρίσματος υπάρχει περίπτωση να σκοτωθούμε, αυτό είναι θέμα Παιδείας. Να μην αναφερθώ στους τρόπους καλής συμπεριφοράς. Να μην αναφερθώ σε θέματα ανακύκλωσης. Να μην προσμετρήσω συμπεριφορές  όταν πρέπει να μπούμε σε μια σειρά για δουλειές μας.

Να μην αναφερθώ στα θέματα προστασίας των ζώων και γενικά των αναξιοπαθούντων. Δεν αναφέρω άλλες περιπτώσεις γιατί ο χώρος μου θα τελειώσει. Είναι ώρα τέλος πάντων, να αναρωτηθούμε τι είναι αυτή η Παιδεία; ΄Εχουμε εδώ στη χώρα αυτή που γέννησε τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία, τη γνώση, Παιδεία;

Ετυμολογικά η λέξη Παιδεία, προέρχεται από το ρήμα παιδεύω και από το ουσιαστικό Παις. Γραμματικά η λέξη είναι ουσιαστικό γένους θηλυκού.

Σημασιολογικά σημαίνει: Η καλλιέργεια της προσωπικότητας ενός ανθρώπου σε όλους τους τομείς: Πνευματικό, Ηθικό, Σωματικό, Κοινωνιολογικό. Επιτυγχάνεται δια της αγωγής, της μόρφωσης και της συνεχούς προσπάθειας, για καλυτέρευση όλων των παραπάνω παραμέτρων.

Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο. Απαιτεί συνεχή προσπάθεια επίπονη, απαιτεί κόπο και μόχθο, απαιτεί επιμονή και υπομονή. Είναι διακηρυγμένος εχθρός της καλοπέρασης, του κομφορμισμού, του ωχαδερφισμού, του καιροσκοπισμού και της φιλαυτίας.

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται φυσικά και αβίαστα είναι: η εκπαίδευσή μας σήμερα είναι σε θέση να παράξει παιδεία; Για να απαντηθεί αυτό το αμείλικτο ερώτημα είναι αδήριτη ανάγκη να αξιολογηθεί αντικειμενικά, αυστηρά, με επιστημοσύνη, γενικά το εκπαιδευτικό σύστημα και όλες οι παράμετρες που το αποτελούν.

Εμπειρικά, αλλά με υπευθυνότητα θα κάμω μια διαπίστωση. Αφού συνεχώς αναφερόμαστε στην Παιδεία, ως ένα αγαθό που μας λείπει, καταλήγω στο συμπέρασμα, ότι η εκπαίδευση δεν παράγει την παιδεία που έχουμε ανάγκη ως χώρα και ως κοινωνία.

Προτείνω λοιπόν, στη σημερινή υπουργό Παιδείας, που φαίνεται να καταλαβαίνει πολλά περισσότερα από τους προηγούμενους, να αναδιατάξει το ταχύτερο, το εκπαιδευτικό σύστημα και να το καταστήσει άξιο παραγωγό της Παιδείας. Κλείνοντας θα αναφερθώ σε ένα μεγάλο παιδαγωγό και φωτισμένο άνθρωπο, που δυστυχώς δεν βρίσκεται πια στη ζωή, στον αείμνηστο Νικόλαο Τσολάκη, που υπήρξε καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου.

Όταν ρωτήθηκε ο φωτισμένος αυτός καθηγητής από μια δημοσιογράφο της Κρατικής Τηλεόρασης, «Τι είναι Παιδεία;» απάντησε ως εξής: «Κυρία μου, άλλο πράγμα είναι η Παιδεία και άλλο πράγμα η Εκπαίδευση.

Την έννοια της Παιδείας θα σας τη δώσω ως εξής: Κάθε άνθρωπος όταν γεννηθεί μέσα στο κεφάλι του, έχει ένα φωτάκι. Το φωτάκι αυτό όμως είναι σβηστό. Δεν ανάβει. Το βρέφος μεγαλώνει μαθαίνει να περπατάει, να μιλάει, πάει στο Νηπιαγωγείο, στο Δημοτικό, το φωτάκι σβηστό. Συνεχίζει το παιδί σπουδές, γίνεται έφηβος, πάει Γυμνάσιο κατόπιν Λύκειο, το φωτάκι σβηστό.

Ο έφηβος γίνεται νέος, εισάγεται στο Πανεπιστήμιο, διαβάζει, σπουδάζει, τρέχει σε βιβλιοθήκες, συναντά φωτισμένους ανθρώπους, μαζεύει σοφία, το φωτάκι δεν έχει ανάψει. Ο άνθρωπος συνεχίζει με επιμονή και υπομονή και ξαφνικά το φωτάκι, εντελώς ξαφνικά και απροειδοποίητα ανάβει!!! Ε! ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ».

Ας ευχηθούμε το 2020 να καταστεί έτος παραγωγής Παιδείας.

 

Μπορεί επίσης να σας αρέσει