Άλλη μια χρονιά εξετάσεις, άλλη μια χρονιά η Παιδεία μετεξεταστέα!

Ξεκινούν την Πέμπτη οι εξετάσεις στα Λύκεια, σηματοδοτώντας,για άλλη μια χρονιά, την έναρξη της εξεταστικής περιόδου σε όλη τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση,που θα κορυφωθεί μετην έναρξη των Πανελλαδικών εξετάσεων στις 6 και 7 Ιουνίου για τα ΕΠΑΛ και ΓΕΛ αντίστοιχα.

Για μια ακόμη χρονιά δεκάδες άρθρα θα γραφούν στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και πολλές τηλεοπτικές ώρες θα αφιερωθούν για τις λύσεις των θεμάτων, την κριτική τους, την «έξυπνη» συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου, τις παγίδες του, τις «χρυσές» του ευκαιρίες, τις κρίσιμες ημερομηνίες, τις Βάσεις, τις Σχολές με τη μεγαλύτερη άνοδο και κάθοδο, τους αριστούχους των αριστούχων και τα τόσα άλλα κλισέ αυτής της περιόδου.

Δυστυχώς όμως, για άλλη μια χρονιά,ελάχιστα θα γραφούν και θα ειπωθούν για το μεγάλο  και ένοχο μυστικό της εκπαίδευσης στη χώρα μας, που δεν είναι άλλο από το ότι …. «δυστυχώς επτωχεύσαμεν».

Και, όπως πολύ σωστά αντιλαμβάνεστε,η πτώχευση στην οποία αναφερόμαστε δεν είναι οικονομική, με την οποία καλώς ή κακώς έχουμε συμβιβαστεί, αλλά το χειρότερο και πλέον επικίνδυνο και επώδυνο είδος πτώχευσης για μια κοινωνία, η πνευματική.

Όλοι όσοι διδάσκουμε τη βιώνουμε οδυνηρά και αγωνιωδώς. Την εισπράττουμε καθημερινά στα απλανή βλέμματα των μαθητών μας, στην ανησυχητική πλέον δυσκολία τους να αφομοιώσουν ζητήματα που στο παρελθόν θεωρούταν στοιχειώδη,την αδυναμία τους να εκφράσουν τα ερωτήματά τους και να δομήσουν λογικούς συλλογισμούς,αλλά ακόμα χειρότερα στη διεκπεραιωτικήκαικαταναγκαστικήαντιμετώπιση της εκπαιδευτικής τους διαδρομής. Η κατάσταση μας θυμίζει τον οδηγό, που επίμονα, προσπαθεί να εκκινήσει ένα αυτοκίνητο με άδεια μπαταρία και ελπίζει πως επαναλαμβάνοντας ξανά και ξανά την προσπάθεια κάτι μπορεί, ως εκ θαύματος, να συμβεί (με τους εκπαιδευτικούς στο ρόλο του οδηγού).

Υπερβάλουμε; Μάλλον όχι.Αρκεί  κάποιος να αφουγκραστεί τα αισθήματα όλων όσων εμπλέκονται στην εκπαιδευτική διαδικασία, μαθητών, καθηγητών και γονέων. Είναι άπαντες δυσαρεστημένοι!

Με άλλα λόγια το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει από καιρού αποτύχει παταγωδώς σε όλους τους βασικούς άξονες της αποστολής του. Δεν μπορεί να μεταδώσει ούτε στοιχειώδη γνώση, δεν μπορεί να διαπλάσει σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες, δεν μπορεί να «ανάψει» τη σπίθα της πνευματικής αναζήτησης, που αποτελεί και το εφαλτήριο,όχι μόνο για την ατομική εξέλιξη, αλλά και για την εξέλιξη και ευημερία ολόκληρης της κοινωνίας μας. Ένα «εκπαιδευτικό» σύστημα που δεν γεννά την όρεξη για μάθηση, αλλά αντίθετα ενεργοποιεί μηχανισμούς σθεναρής αντίστασης απέναντί της, είναι επικίνδυνο και εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την κοινωνία που το ανέχεται.

Παράλληλα, το εκπαιδευτικό μας σύστημα (σε όλες τις βαθμίδες του) παρουσιάζει πολύ μεγάλη αδράνεια προσαρμογής στις απαιτήσεις της ψηφιακής επανάστασης και της 4^ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Οι νέοι μας υστερούν σημαντικά σε ψηφιακές δεξιότητες αλλά και σε παραγωγή καινοτόμου σκέψης (μόλις 1,8 διπλώματα ευρεσιτεχνίας ανά εκατομμύριο κατοίκων έναντι το 2013, έναντι 23,2 κατά μέσο όρο στην Ε.Ε σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ ).

Οι διαπιστώσεις είναι ακόμη πιο οδυνηρές αν κάποιος αναλογιστεί τα μέσα, που η σύγχρονη τεχνολογία δίνει, αλλά και τους οικονομικούς πόρους από Ευρωπαϊκά Προγράμματα, που θα μπορούσαν να έχουν ήδη μεταμορφώσει το Σχολείο σε γόνιμο κύτταρο κοινωνικού μετασχηματισμού και προόδου.

Τι λείπει; Το όραμα, το σχέδιο, αλλά προπαντός η βούληση να βγούμε από το φαύλο κύκλο της αναπαραγωγής ενός αναχρονιστικού εκπαιδευτικού μοντέλου που διατηρεί τη βασική δομή του εκπαιδευτικού συστήματος του 19^ου αιώνα και εξυπηρετεί μόνο τους βολεμένους και εθισμένους στην αδράνεια οπαδούς του!

Οφείλουμε, όσοι εμπλεκόμαστε στην εκπαίδευση,να βρούμε το θάρρος να αναδείξουμε τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και να εμπλακούμε, στο μέτρο που οι δυνάμεις και η θέση του καθενός το επιτρέπουν, στην προσπάθεια μιας ουσιαστικής και ριζικής ανατροπής της παρούσαςπαθογενούς κατάστασης, αν θέλουμε να δώσουμε στους νέους μας εφόδια που θα τους καταστήσουν ικανούς, όχι μόνο για το «ζην», αλλά και για το «ευ ζην».

Καιροίοὐ μενετοί!

Αργύρης Μυστακίδης

Φυσικός, Εκπαιδευτικός Φροντιστής

Πρόεδρος Συνδέσμου Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ν. Καβάλας