654
Σκηνή από την ταινία. | lobsterfilm

Τι διάολο είναι «Ο αστακός» του Λάνθιμου;

Ρέα Βιτάλη Ρέα Βιτάλη 11 Νοεμβρίου 2015, 09:30
Σκηνή από την ταινία.
|lobsterfilm

Τι διάολο είναι «Ο αστακός» του Λάνθιμου;

Ρέα Βιτάλη Ρέα Βιτάλη 11 Νοεμβρίου 2015, 09:30

Θυμάστε εκείνη τη φράση που έλεγαν οι δασκάλες για να βοηθήσουν να ξεδιαλύνουμε τους μπερδεμένους μας εγκέφαλους; «Πες το παιδί μου με δικά σου λόγια!» Ε! Το δράμα μας με τον Λάνθιμο ξεκινάει ακριβώς από το συγκεκριμένο σημείο. Μιλάει με «δικά του λόγια». Και είναι «η γλώσσα του» τόσο μακριά από τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας… Για να μη συνεννοούμαστε ωστόσο… Αλλά και το θέμα που πραγματεύεται επίσης μακριά απ΄αυτά που συζητάμε στα καθ΄ημάς… Τόσο που η πολιτική και η οικονομία έχουν πυρπολήσει τον εγκέφαλό μας. Πού χώρος για την αγάπη. Για τον έρωτα. Κι όμως ζήσε χωρίς αυτά! Ο Λάνθιμος επεξεργάζεται αυτά και τις ανθρώπινες σχέσεις. Στα ξερά. Άλλη δυσκολία και τούτη. Τόσο στα στεγνά και στα ξερά! Που πρέπει να φτάσει το τέλος, για να μείνεις με ένα σωρό ερωτηματικά αλλά και με μια ελληνική μελωδία -από τα πολύ παλιά- για να σε κατευθύνει σε ένα δρόμο ζεστασιάς που αναζητάς από την αρχή του έργου… Και ν΄αρχίσεις να λύνεις κόμπους και χρησμούς, να ξεδιαλύνεις σκέψεις.  Ή να ξεμπερδέψεις και με ένα «Όχου!» αλλά που δεν θα σ΄αφήσει και πάλι ήσυχο. Δεν ξεφεύγεις από το τριπάκι του Λάνθιμου ακόμα κι αν τον ακυρώσεις.

Παρακολούθησα τον «Αστακό» του μια Τρίτη σε ένα σινεμά. Ημασταν τέσσερις θεατές. Που πολεμούσαμε με το αδιέξοδο του να μην ξέρουμε πού να καθίσουμε. Είναι να μην έχει επιλογές ο άνθρωπος! Ωστόσο παραμείναμε ως το τέλος της παράστασης. Από την πρώτη στιγμή η ταινία σε ρουφάει στην γοητεία του «να δούμε πού το πάει;». Σε «παίζει» στην κυριολεξία με το να ακροβατεί τα συναισθήματά σου. Και στα πιο τραγικά επιφυλάσσεται στην ψυχή σου ένα γέλιο. Μια βόλτα σε ένα πολύ γοητευτικό παράλογο και ρετρό άχρονο. Κάπου, κάποτε. Εκείνο το ξενοδοχείο, οι διάλογοι, οι ερωτήσεις της ρεσεψιονίστ, εκείνη η ορχήστρα, ο χορός των ζευγαριών. Η φαντασία στα πιο ακραία άκρα της. Και οι ηθοποιοί σε ρόλους τόσο ερεθιστικά πρωτόγνωρους… Εκείνη η μη έχουσα συναισθήματα! Η καμαριέρα «ανάφτρα»! Και παράλληλα ένα «Πού στο διάολο το πάει;». Μα! Όλες αυτές οι ερωτήσεις που μας βουρλίζουν ως «κοινούς θνητούς», όλα τα «Δεν μπορεί πλάκα μας κάνει» σε έχουν βάλει ήδη στο παιχνίδι της τέχνης και στα περίεργα γοητευτικά πλάσματά της.

Σε έχουν αναγκάσει να προσπαθείς να κατανοήσεις τη γλώσσα τους, να πιάσεις τους κωδικούς τους δικούς τους. Το ανοίκειο να συναπαντήσει ένα οικείο που ξαφνιάζεσαι ότι ναι! υπάρχει. Ο κινηματογράφος ως έργο τέχνης. Βέβαια ακριβό το εγχείρημα. 4.000.000 ευρώ κόστισε η ταινία μιας πολυεθνικής συμπαραγωγής. Τι τυχερός και συγχρόνως τι ικανός άνθρωπος! Χρειάζονται και τα δυο. Αν έστω και μια φορά έχεις συμπονέσει αγωνία δημιουργού για χρήματα… Αγαπημένε Κούτρα, μεγαλοφυή Οικονομίδη… Δεν μπορείς να μην βγάλεις το καπέλο στο Λάνθιμο για το ότι τα κατάφερε.

Τέλος, ξέρω θα με ρωτήσεις, όπως ακριβώς ρωτάμε μεταξύ μας «Τελικά ρε παιδί μου, σ΄άρεσε ή όχι ο Αστακός;». Ο «Κυνόδοντας» του που είχε φτάσει το 2009 μέχρι τα Όσκαρ, είχε καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον μου. Με είχε γοητεύσει. Κι εκεί την «πάτησα» και ‘γω ίσως και ο Λάνθιμος. Θέλησε να βαθύνουμε ακόμα πιο πολύ τη σχέση μας. Παραμένω αμήχανη απέναντι στο θάρρος-θράσος του. Αυτό το λατρεμένο θάρρος-θράσος των δημιουργών να μας υποδείξουν ένα δικό τους «δες το κι έτσι».

Αυτό δεν είναι το ζητούμενο κάθε τέχνης; Να «χωρέσουμε» τους δημιουργούς. Μας είναι χρήσιμοι. Όσο σε κείνους είναι χρήσιμος ο κοινός θνητός-θεατής. Που πετάει αυθόρμητα τα συναισθήματά του χωρίς να στραμπουλίζει τη γλώσσα του αυτοηδονιζόμενος με περίτεχνες αναλύσεις. Γι΄αυτό μην είστε ενοχικοί στο να λέτε τι νοιώσατε. Αν όμως πρώτα (αυτό προσπαθήστε το) έχετε αφήσει τον εαυτό σας ελεύθερο να υποδεχτεί ένα έργο, ένα ερέθισμα. Κι ας μείνει σ΄εκκρεμότητα το συμπέρασμα. Δεν είναι με αυτοματισμό  «της παρούσης» τα πάντα. Ενδιαφέρουσα η σχέση μας με τους δημιουργούς. Και ευεργετική. Πού θα πάει… Θα μάθουμε να αντέχουμε κι αυτή τη μάχη. Κι αυτή τη θεία σχέση.


*Το δεύτερο βιβλίο της Ρέας Βιτάλη με τίτλο «Δεν πέθανα εγκαίρως», η μόνη βιογραφία του Κώστα Τσόκλη, κυκλοφορεί ήδη από τις Εκδόσεις Διόπτρα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News

Διαβάστε ακόμη...

Διαβάστε ακόμη...