Γρ. Νικολόπουλος

Ας τα δούμε αναλυτικά: Η προοπτική μείωσης των δημοσιονομικών πλεονασμάτων δημιουργεί προϋποθέσεις ταχύτερης ανάπτυξης της οικονομίας, αφού τα λεφτά που θα περισσεύουν από τη μείωση των πλεονασμάτων θα αφαιρεθούν από τους φόρους. Η μείωση των φόρων μπορεί να επιταχύνει την ανάπτυξη και να φέρει αύξηση των θέσεων εργασίας. Θετική είναι και η πιθανότητα ένταξης της Ελλάδας στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Αυτά είναι τα καλά νέα. Το κακό είναι ότι δεν είναι πραγματικά νέα, αλλά πιθανότητες υπό προϋποθέσεις. Και η βασική προϋπόθεση είναι η ένταξη της Ελλάδας σε μια ανώτερη επενδυτική βαθμίδα από τη θέση «σκουπίδια», όπου είναι τα τελευταία χρόνια, και για να συμβεί αυτό πρέπει να γίνουν πολύ μεγάλες μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση. Μεταρρυθμίσεις που είναι γνωστές σε όλους, αλλά κανείς δεν τις κάνει μέχρι σήμερα. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι θα τις προωθήσει. Υποτίθεται ότι δουλεύουν γι’ αυτό ορισμένοι υπουργοί και η ομάδα του Μαξίμου, αυτή είναι η εντολή Μητσοτάκη, αλλά δεν διαφαίνεται μέχρι στιγμής κάποια χειροπιαστή πρόοδος.

Οι ελπίδες υπάρχουν και θα διατηρηθούν τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι, αλλά αν δεν υπάρξουν παρεμβάσεις σοβαρές στον περιορισμό της γραφειοκρατίας, τέτοιες που θα βοηθήσουν να ανέβει η χώρα αρκετές θέσεις στις λίστες της παγκόσμιας κατάταξης των διεθνών οργανισμών, η χώρα δεν θα μπορεί να ξεκολλήσει από τον βάλτο της απραξίας.

Το κακό επίσης νέο είναι ότι οι διεθνείς εξελίξεις δεν βοηθάνε τη δική μας οικονομική ανάπτυξη. Η Ευρώπη, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, αντιμετωπίζει προοπτική σοβαρής ύφεσης, ο κορωνοϊός περιορίζει τις διεθνείς συναλλαγές και προκαλεί επιπτώσεις σε όλες ανεξαιρέτως τις αγορές. Ο ιός αυτός χτυπάει ταυτόχρνα ανθρώπους και αγορές, με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα τις αγορές -ευτυχώς- παρά τους ανθρώπους. Αν δεν βρεθεί σύντομα το φάρμακο, θα χαθούν πάρα πολλοί άνθρωποι και οι επιπτώσεις στις οικονομίες θα είναι τεράστιες. Υπό αυτές τις συνθήκες, όλα τα προγραμματισμένα επενδυτικά σχέδια περνάνε σε φάση αναμονής. «Περίμενε να δούμε τι θα γίνει». Αυτή είναι η απάντηση της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας σε κάθε ερώτηση για την πρόοδο των επενδύσεων.

Και το τρίτο κακό για την ελληνική οικονομία είναι ότι οποιαδήποτε αύξηση του εισοδήματος μετατρέπεται σε αύξηση των εισαγωγών.

Τα δίδυμα ελλείμματα του παρελθόντος δεν υπάρχουν σήμερα, αλλά το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών δεν είναι και ούτε μπορεί να γίνει υγιές αν δεν υπάρξουν μείωση των εισαγωγών και αύξηση των εξαγωγών κάθε είδους, δηλαδή προϊόντων και υπηρεσιών. Και αυτό δεν είναι καθόλου ορατό ούτε για φέτος ούτε για τα επόμενα χρόνια.

Η Ελλάδα δεν παράγει, μόνο εισάγει και έτσι κάθε ευρώ που περισσεύει στην τσέπη μας και καταναλώνεται φεύγει κατευθείαν στο εξωτερικό, άρα λείπει από την εγχώρια οικονομία.
Η ανάπτυξη λοιπόν που θα φέρουν -αν φέρουν- η μείωση των πλεονασμάτων και η ένταξη στο QE θα μετατραπεί αυτοστιγμεί σε εισαγωγές και έλλειμμα.

Από την άλλη μεριά, το να παραχθεί κάτι στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου εύκολο. Αφενός λείπει εντελώς η χρηματοδότηση. Οι τράπεζες είναι ουσιαστικά «κλειστές» για όλους τους δανειολήπτες εκτός από εκείνους που δεν χρειάζονται και ούτε θέλουν να πάρουν δάνειο. Προσπαθούν δηλαδή οι τράπεζες να δανείσουν τα ελάχιστα χρήματα που διαθέτουν για δάνεια σε επιχειρήσεις υγιέστατες που έχουν χρήματα και δεν θέλουν δάνεια. Ολες οι υπόλοιπες που θέλουν δάνεια δεν χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες, ακόμη κι αν το επενδυτικό τους σχέδιο είναι άριστο.

Το βασικό πρόβλημα λοιπόν της αδυναμίας παραγωγής είναι η απόλυτη έλλειψη χρηματοδότησης. Ταυτόχρονα υπάρχουν και άλλα προβλήματα όπως το τεράστιο κόστος που προκαλεί η γραφειοκρατία σε οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα, τα δεκάδες εμπόδια που βάζει επειδή το κράτος θεωρεί τον επιχειρηματία a priori απατεώνα, οι ατέλειωτες χρονικές καθυστερήσεις για την έκδοση οποιασδήποτε άδειας και πολλά άλλα γνωστά σε όλους. Τα ξέρουμε όλοι και τα ξέρουν και όλοι οι κυβερνώντες και δεν κάνουν τίποτα, ποτέ.

Σε όλα αυτά έχει προστεθεί και η μετανάστευση των ικανότερων νέων στο εξωτερικό λόγω κρίσης, αλλά και η έλλειψη επαγγελματικών προσόντων που διαπιστώνεται από όλους τους εργοδότες και πλέον καταγράφεται και στις σχετικές έρευνες. Σε αυτά οδήγησαν το σύστημα Παιδείας συνολικά, από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο, ο θρίαμβος της αναξιοκρατίας και η ελληνική νοοτροπία της ήσσονος προσπάθειας που οφείλεται κυρίως στον λαϊκισμό των Ελλήνων πολιτικών, στο ρουσφέτι και στις πελατειακές σχέσεις.

Καλώς λοιπόν έχουμε ελπίδες και επιμένουμε, καλώς η κυβέρνηση τονίζει την αναγκαιότητα όλων των μεταρρυθμίσεων, αλλά για να είμαστε ρεαλιστές πρέπει να αποδεχθούμε ότι, αν η κυβέρνηση δεν υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις, προκοπή δεν θα δούμε. Και για να τις υλοποιήσει πρέπει οι υπουργοί που περνάνε τις μέρες τους στα συνέδρια και στις τηλεοράσεις να αντιμετωπίζουν καθημερινά από όλους και διαρκώς το ίδιο ερώτημα: «Μη μας λες τι πρέπει να γίνει, πες μας πότε θα το κάνεις. Δουλειά σου είναι να το κάνεις, όχι να μας εξηγείς τι πρέπει να γίνει».