Ελληνοτουρκικά: Η ανάρτηση στον ΟΗΕ του τουρκολιβυκού συμφώνου και... η έναρξη των ΜΟΕ

Τις επόμενες ημέρες αναμένεται η ανάρτηση των συντεταγμένων θαλάσσιας δικαιοδοσίας που ορίζει το μνημόνιο, το οποίο υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 από την Άγκυρα και την αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σαράζ. Αν και αναμενόμενη, η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα δυσάρεστη, καθώς η συμφωνία που η Αθήνα καταγγέλλει ως «απολύτως αυθαίρετη και παράνομη», αποκτάει χαρακτήρα επίσημου εγγράφου στις βάσεις δεδομένων του ΟΗΕ.

Πρόκειται δηλαδή για τη δημιουργία τετελεσμένου, το οποίο σηματοδοτεί την απελευθέρωσή της Άγκυρας ως προς τη διεξαγωγή ερευνών. Μην ξεχνάμε ότι τόσο ο πρόεδρος, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έχουν επανειλημμένα δηλώσει πως σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν νέες υποθαλάσσιες έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, επικαλούμενοι αυτό το μνημόνιο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η χρονική στιγμή. Σήμερα Δευτέρα, ξεκινά ο τεχνικός διάλογος σε στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο για τα ΜΟΕ (μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης) ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Μένει να αναρωτιέται κανείς τί μέτρα εμπιστοσύνης είναι αυτά από τη στιγμή που μόνο από τις αρχές του έτους έως και τις 13 Φεβρουαρίου η Τουρκία προχώρησε σε συνολικά 837 παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου. Πέρυσι, στο ίδιο διάστημα ήταν οι μισές (413).

Σαν να μην έφτανε αυτό, ο Ταγίπ Ερντογάν μόλις το Σάββατο ανακοίνωσε πως ένα τρίτο γεωτρύπανο θα κινηθεί μέσα στις επόμενες ημέρες στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, για να ξεκινήσει νέες έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων.  «Δεν έχει αλλάξει στάση μας στο ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου κι αυτό φαίνεται από τη συμφωνία την οποία υπογράψαμε. Όπως ενώ είχαμε δυο γεωτρύπανα πήγαμε και αγοράσαμε και τρίτο. Έχουμε και δυο ερευνητικά πλοία. Έχουμε τώρα και τρία γεωτρύπανα. Λέμε να ξεκινήσουμε εντατικές εργασίες εδώ και με τα ερευνητικά μας πλοία αλλά και με τα γεωτρύπανα μας. Το σημαντικό όμως είναι πως με τον τρόπο αυτό βρίσκεται κάποιος εκεί και πολιτικά αλλά και στρατιωτικά. Είναι σημαντικό διότι έτσι η χώρα γίνεται αυτή που ελέγχει την περιοχή. Εμείς είμαστε η χώρα με την μεγαλύτερη ακτογραμμή. Είμαστε αποφασισμένοι να τηρήσουμε πιστά τη συμφωνία με τον κύριο Σαράτζ και θα υποστηρίξουμε το δίκαιο και τα δικαιώματα τη Λιβύης».
Όπως πάντα η Άγκυρα προαναγγέλλει τις κινήσεις της για να προετοιμάσει τη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά στην Αθήνα δεν έχει κηρυχτεί συναγερμός εν όψει της επικείμενης κρίσης. Αντίθετα, επικρατεί ένα κλίμα, λες και οι αλλεπάλληλες αυτές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων εκλαμβάνονται σαν ρητορική χωρίς αντίκρισμα.
Αναφορικά με τη διαπραγμάτευση για τα ΜΟΕ, η Αθήνα ζητάει να ληφθούν μέτρα για καλύτερη επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα (αεροπορία, σύνορα στον Έβρο και έλεγχος υποβρυχίων), προκειμένου να απομακρυνθεί ο κίνδυνος ατυχήματος από τη διαρκή στρατιωτική πίεση που ασκεί η Τουρκία. Να θυμίσουμε ότι τουρκικό ερευνητικό σκάφος αλωνίζει στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ είχαμε και έχουμε παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις.

Τα επόμενα βήματα της Άγκυρας θα κριθούν από τις εξελίξεις τόσο στη Συρία, όσο και στη Λιβύη. Στη Συρία οι εκεί τουρκικές δυνάμεις βρίσκονται ένα βήμα πριν από την ανοιχτή σύγκρουση με τον στρατό της Δαμασκού, ο οποίος προελαύνει, εκτοπίζοντας από περιοχές στην περιοχή του Χαλεπίου και του Ιντλίμπ τζιχαντιστές που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Όπως είναι γνωστό, οι συγκρούσεις εκεί απειλούν να διαρρήξουν την εύθραυστη ρωσοτουρκική συνεννόηση για τη διαχείριση της κρίσης στη Συρία. Τις τελευταίες ημέρες, ο Ταγίπ Ερντογάν έστειλε στο Ιντλίμπ μία τεθωρακισμένη ταξιαρχία, δύο μηχανοκίνητες ταξιαρχίες, όπως και ειδικές δυνάμεις, αυξάνοντας τις εκεί δυνάμεις του σε 9.000 στρατιώτες.

Στη Λιβύη, αν και όλοι, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για σεβασμό του εμπάργκο όπλων, η Άγκυρα το παραβιάζει ανοικτά και συστηματικά. Το εμπάργκο πάντως έχει καταντήσει «ένα αστείο, για το οποίο είναι επιτακτική ανάγκη να λογοδοτήσουν όσοι ευθύνονται», όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ.

Σε περίπτωση, όμως, που η Τουρκία, παρά τα ανοικτά μέτωπά της σε Συρία και Λιβύη, στείλει σεισμογραφικό σκάφος εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και πολύ περισσότερο στείλει και γεωτρύπανο, η Αθήνα είναι υποχρεωμένη να αποτρέψει παράνομες έρευνες και γεωτρήσεις, στέλνοντας πολεμικά πλοία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.