Στο πρατήριο βενζίνης στο Πολύκαστρο που φιλοξενεί πρόσφυγες

Τα λεωφορεία με τους ταλαιπωρημένους πρόσφυγες και μετανάστες σταματάνε ακριβώς μπροστά στο ΣΕΑ Πολυκάστρου, 20 χιλιόμετρα μακριά από τα σύνορα με τα Σκόπια. Εκεί είχε δημιουργηθεί ένας πρώτος σταθμός μετεπιβίβασης, που εξελίχτηκε σε μόνιμο camp. Ο ιδιοκτήτης του πρατηρίου ΕΚΟ, Θεόδωρος Σαουλίδης, μιλά για την εμπειρία με τους πρόσφυγες, που τον έκαναν να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει τη ζωή.

«Άκουγα για όλα αυτά που συνέβαιναν, αλλά δεν μπορούσα να φανταστώ το μέγεθος του προβλήματος όπως το βιώνω σήμερα που συναντώ όλους αυτούς τους ανθρώπους με την καθημερινή αγωνία τους για το αύριο. Από τις 12 Δεκεμβρίου, που φτιάχτηκε εδώ η στάση, και στη συνέχεια δημιουργήθηκε ο καταυλισμός έζησα κάτι συγκλονιστικό» λέει στο People o Θεόδωρος Σαουλίδης, με τα μάτια του να βουρκώνουν και να δυσκολεύεται να μιλήσει. Αργότερα μου εξηγεί πως όλο αυτό του θυμίζει όλες εκείνες τις ιστορίες που του έλεγε η γιαγιά του για το δικό τους ξεριζωμό, από τον Πόντο. Δεν είχε αμφιβολίες για να παραχωρήσει τη συγκεκριμένη έκταση, αν και εξελίχτηκε εντελώς διαφορετικά. Τι συνέβη;

Το πρώτο δεκαήμερο του περασμένου Δεκεμβρίου οι αστυνομικές Αρχές του ζήτησαν να τους παραχωρήσει την έκταση του πάρκινγκ, ώστε να μπορούν να σταθμεύουν για κάποιες ώρες τα λεωφορεία με τους πρόσφυγες. Αυτό συνέβη γιατί ήθελαν να αποσυμφορηθεί ο σιδηροδρομικός σταθμός της Ειδομένης και να υπάρχει μια ελεγχόμενη ροή. Όσο όμως οι Σκοπιανοί μείωναν τον αριθμό των ανθρώπων που δέχονταν καθημερινά, δημιουργήθηκε η ανάγκη δημιουργίας ενός camp. «Με τη βοήθεια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στήθηκαν οι σκηνές που χορήγησε η Ύπατη Αρμοστεία» λέει. Πλέον στοcamp υπάρχουν 50 σκηνές, εκεί που κάποτε ήταν το πάρκινγκ των λεωφορείων. «Σήμερα φιλοξενούνται στις σκηνές περίπου 100 άτομα, από τα οποία τα 60 είναι παιδάκια» λέει ο επιχειρηματίας, πατέρας και ο ίδιος δύο παιδιών 19 και 20 ετών. «Πιστεύω πως οι άντρες βρίσκονται στην Ειδομένη και έχουν αφήσει πίσω τις γυναίκες και τα παιδιά, ίσως επειδή εδώ είναι πιο ανθρώπινες οι συνθήκες. Έτσι υποθέτω».

Ο 48άχρονος ομολογεί πως όλο αυτό που ζει τους τελευταίους μήνες τον έκανε να αλλάξει ριζικά τρόπο σκέψης. «Σκέφτομαι πως πολλές φορές είμαστε αχάριστοι και δεν εκτιμάμε αυτό που έχουμε. Μέχρι που συμβαίνει κάτι σημαντικό και αναθεωρούμε. Να σου πω την αλήθεια, την πρώτη ημέρα ενοχλήθηκα που ξαφνικά βρέθηκαν εδώ όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Όμως, προσπάθησα να είμαι ήρεμος. Είναι μια κατάσταση που δεν μπορείς να τη διαχειριστείς, αν δεν έχεις καθαρό μυαλό. Τι να κάνουν κι αυτοί με τόση ταλαιπωρία που τραβάνε; Από τη μια μέρα στην άλλη αναγκάστηκαν να πάρουν τα παιδιά τους στην αγκαλιά και να φύγουν για το άγνωστο, αφήνοντας πίσω το σπίτι τους. Πρέπει να σκεφτείς τη θέση τους, για να κατανοήσεις το μέγεθος του προβλήματος. Δεν μπορούμε εμείς να κρίνουμε αυτούς τους ανθρώπους» λέει. Οι πρόσφυγες, που πλέον συναντά καθημερινά, είναι άνθρωποι που υπήρξαν στις χώρες τους οικογενειάρχες και πλέον βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.

«Οι περισσότεροι είναι ιδιαίτερα αξιοπρεπείς. Έχει φυσικά και κάποιους που προσπαθούν να σε εκμεταλλευτούν. Έχει από όλα, όπως συμβαίνει σε μια μικρογραφία της κοινωνίας. Το ίδιο θεωρώ πως θα συνέβαινε αν αντίστοιχα έβαζες 5.000 Έλληνες να ζήσουν ξαφνικά υπό αυτές τις συνθήκες. Γι’ αυτό και εμείς δείξαμε ευαισθησία. Δεν τους εκμεταλλευτήκαμε στο θέμα των τιμών. Βάλαμε στο 1 ευρώ το τσάι. Ούτως ή άλλως, πάντα οι τιμές ήταν χαμηλές, αφού απευθυνόμαστε σε κόσμο που ζει στα Βαλκάνια» εξηγεί. Για να μπορέσει το πρατήριο να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της ζήτησης, έφτασαν πλέον να δουλεύουν εκεί 55 άτομα. «Τα λειτουργικά μας έξοδα αυξήθηκαν αισθητά, όμως δεν σκεφτήκαμε καν να προσαρμόσουμε τις τιμές. Επίσης, έκανα δέκα επιπλέον τουαλέτες στο πρατήριο, τούρκικες, για να εξυπηρετείται ο κόσμος» λέει, υπερτονίζοντας το ρόλο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα. «Η συμπαράστασή τους είναι πολύ σημαντική. Παρέχουν ιατρική βοήθεια στους πρόσφυγες, ενώ έστησαν και εκείνοι χημικές τουαλέτες».

Κάποια πρωινά διαπίστωνε πως το προηγούμενο βράδυ οι πρόσφυγες είχαν ξηλώσει τα ξύλα από τα παγκάκια για να τα κάψουν, να ζεσταθούν. «Έρχονταν με τα λεωφορεία εδώ, κάποιοι περνούσαν έξω στο κρύο όλο το βράδυ. Ακόμα κι αν οι οδηγοί τούς επέτρεπαν να κοιμηθούν μέσα στα λεωφορεία και πάλι δεν μπορούσαν να ζεσταθούν, αφού για να λειτουργήσει η θέρμανση θα έπρεπε να είναι ανοιχτές οι μηχανές, κάτι αδύνατο. Και μέσα στο μίνι μάρκετ δεν χωρούν περισσότερα από 20-30 άτομα. Έτσι αναγκαστικά κοιμούνταν έξω. Τι να έκαναν όταν το βράδυ η θερμοκρασία έφτανε στους -6 βαθμούς;» λέει ο Θεόδωρος Σαουλίδης. Άραγε βρέθηκαν στο camp και επιτήδειοι που προσπάθησαν να αισχροκερδήσουν; «Ναι, αλλά δεν τους επιτρέψαμε να παραμείνουν. Εδώ δεν υπήρξαν κρούσματα σαν αυτά που είδαμε αλλού, όπως να πουλάνε το μήλο 1 ευρώ». Όταν του ζητάμε να θυμηθεί ένα περιστατικό, δεν ξέρει ποιο να πρωτοδιηγηθεί. «Κάποια στιγμή, είχε έρθει ένας πρόσφυγας να φορτίσει το κινητό του και στη συνέχεια ήρθε κάποιος άλλος και το ζήτησε. Δεν γνωρίζαμε όμως πως δεν είχε καμία σχέση με τον πραγματικό κάτοχο. Όταν συνειδητοποίησα πως το κινητό κλάπηκε, προθυμοποιήθηκα να του πάρω ένα άλλο, αλλά εκείνος ήταν ανένδοτος. Ζήτησε μάλιστα συγνώμη για τη φασαρία. Τόση αξιοπρέπεια διέθετε» θυμάται ο Μακεδόνας επιχειρηματίας. «Επίσης, μας είχαν ζητήσει να φέρουμε γάλα σε σκόνη για μωράκια έξι μηνών. Όταν εμείς θελήσαμε να τα διαθέσουμε δωρεάν, εκείνοι δεν το δέχονταν και ήθελαν να πληρώσουν κανονικά». Ο ίδιος καθημερινά συγκινείται με τα μικρά παιδιά που πλέον ζουν στο camp, το οποίο έχει στηθεί στον υπαίθριο χώρο του πρατηρίου. «Παίζουν ανέμελα, αλλά δεν έχουν καμία από τις άλλες ευκολίες που έχουν τα παιδιά του δυτικού κόσμου. Ήταν κάτι παιδάκια από το Μαρόκο, που έβλεπαν την κοπέλα που καθάριζε το πρατήριο και της πήραν τη σκούπα για να καθαρίσουν εκείνα, να τη βοηθήσουν».

Βενζινάδικο – καταφύγιο
Σε αντίθεση με όσα συμβαίνουν στην Ειδομένη και σε άλλα πρόχειρα hot spots, οι πρόσφυγες στο campτου ΣΕΑ Πολυκάστρου απολαμβάνουν πολύ πιο ανθρώπινες συνθήκες. Εκεί μπορούν να κάνουν πλέον ντους, και μάλιστα με ζεστό νερό, στον ειδικό χώρο που διαθέτει το βενζινάδικο της ΕΚΟ, ενώ με την κατασκευή των 10 νέων W.C. καλύπτονται οι ανάγκες όσων διαμένουν εκεί. Επίσης, υπάρχει και ειδικός χώρος για την άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων.

Διαβάστε περισσότερα στο PEOPLE που κυκλοφορεί μαζί με το ΘΕΜΑ.