Τελικά, μήπως είσαι περισσότερο καλλιτέχνης από οσο πιστεύεις;
Γιατί όπως είπε κάποτε και η Abramovic: Good art is never made in studio.
Στην αριστερή άκρη του ξύλινου γραφείου, υπάρχει ένα γυάλινο βαζάκι από μαρμελάδα κεράσι, γεμάτο καλοξυσμένα μολύβια και στυλό που δημιουργούν απρόβλεπτες διακλαδώσεις όπως αυτές των λουλουδιών στο βάζο κάποιου σαλονιού, σίγουρα όχι του δικού μου. Μερικές φορές νωρίς το πρωί, πριν φύγω για το γραφείο ή αργά τη νύχτα έπειτα από μία ατέλειωτη μέρα στους δρόμους της πόλης, διαλέγω ένα «λουλούδι» από το «μπουκέτο» και γράφω μερικές διάσπαρτες σκέψεις, λέξεις και συναισθήματα. Αυτό το γυάλινο βάζο, εκτός από την προφανή λειτουργία του αποθηκευτικού χώρου, είναι και μία πιο απτή υπενθύμιση της προσωπικής παραδοχής πως κατά βάθος είμαι συγγραφέας (sic) ή καλύτερα, κάποια που απολαμβάνει το γράψιμο όσο τίποτα άλλο. Για πολλούς, η παραπάνω δήλωση ίσως θεωρηθεί ιδιαίτερα αλαζονική, αφού όποιος τολμάει να αυτοπροσδιορίζεται ως καλλιτέχνης με τον οποιοδήποτε τρόπο, οφείλει συγχρόνως να συγκεντρώνει πολυάριθμα πλήθη σε μουσικές σκηνές, να συγκαταλέγεται στον κατάλογο κάποιου διακεκριμένου μουσείου ή μίας γκαλερί ή έστω να έχει πιάσει μια μικρή γωνία στο ράφι κάποιας ξένης βιβλιοθήκης.
Προσωπικά δεν αντιδρώ και σε καμία περίπτωση δεν μπαίνω στη διαδικασία να απολογηθώ που μου αρέσει να γράφω, αλλά ούτε που συγκαταλέγω τον εαυτό μου ανάμεσα στους καλλιτέχνες. Ίσως το ίδιο θα έπρεπε να κάνεις και εσύ! Αν θέλεις, λοιπόν, να ανακηρύξεις τον εαυτό σου καλλιτέχνη αλλά έχεις ακόμη κάποιες συστολές, παρακάτω υπάρχουν τρεις λόγοι που θα σε πείσουν πως πρέπει να το κάνεις, ακόμη και αν δεν έχεις πουλήσει ούτε ένα μικρό σκιτσάκι στη μέχρι τώρα ζωή σου.
Ό,τι σε εκφράζει έχει αξία
Αυτό που παράγεις με τα χέρια σου είναι πολύτιμο, ακριβώς γιατί είναι κάτι μεγαλύτερο από αυτό που ήταν πριν το πάρεις εσύ στα χέρια σου και κάνεις τα μαγικά σου. Σκοπός σου είναι να επικοινωνείς και να μοιράζεσαι τα συναισθήματα, τις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις σου, μέσα από κάτι χειροπιαστό, άσχετα με το αν το τελικό αποτέλεσμα έχει περιθώρια βελτίωσης ή όχι. Σημασία έχει να υπάρξει μία ανταλλαγή, μία βαθύτερη σύνδεση και αυτή η δημιουργική γέφυρα που δημιουργείται ανάμεσα σε σένα και τους άλλους έχει τεράστια αξία από μόνη της. Μπορεί να φτιάχνεις πεντανόστιμες γενέθλιες τούρτες, να φιλοτεχνείς πέτρες που βρίσκεις στην παραλία με dot mandala, να δημιουργείς πρωτότυπες μορφές πλάθοντας κερί και πηλό. Δεν έχει σημασία τι είναι αυτό με το οποίο μπορείς και θες να εκφράζεσαι, αρκεί που αισθάνεσαι την πηγαία και αστείρευτη ανάγκη να το κάνεις. Αυτή η μικρή «φλόγα» που καίει μέσα σου, είναι η αξία που εξαργυρώνει την ίδια την πράξη της δημιουργίας και την ιδιότητά σου ως καλλιτέχνη.
Cineviguu001 Its Tough Being An Artist GIF from Cineviguu001 GIFs
Εσύ πόσο καλλιτέχνης είσαι;
Γνωρίζοντας πρώτη φορά τη φίλη μίας φίλης μου και ρωτώντας τη με τι ασχολείται, εκείνη είχε το θράσος και συνάμα το θάρρος να απαντήσει: «Είμαι καλλιτέχνης», γεγονός που με έκανε να απορώ, αφού από όσο γνώριζα μέσω της κοινής μας γνωστής δεν είχε πραγματοποιήσει καμία έκθεση και συνεπώς δεν είχε πουλήσει κάποιον πίνακα. Αυτό που έκανε, είναι να ομορφαίνει τους τοίχους του σπιτιού της και των φίλων της, με μοναδικά σκίτσα και ιδιαίτερες μεταξοτυπίες. Χωρίς να το θέλω, είχα παρερμηνεύσει την τέχνη της ως χόμπι, όπως ακριβώς έκανα και με πολλούς άλλους γνωστούς και φίλους, οι οποίοι δεν είχαν επιλέξει την κάπως ουτοπική και…παρεξηγημένη διαδρομή «ζω από την τέχνη μου» (ή αυτό επιδιώκω). Με άλλα λόγια, μπορεί κάποιος να απασχολείται ως δημοσιογράφος, αλλά στο σπίτι του να γράφει καλύτερες μελωδίες από τον Frusciante ή να είναι γραφίστας σε διαφημιστική και τον ελεύθερο χρόνο του να σχεδιάζει και να ράβει ρούχα. Ωστόσο, οι αυστηροί «θεματοφύλακες» του πολιτισμού μας, δεν θα αναγνωρίσουν σε κανέναν από τους δύο την ιδιότητα του καλλιτέχνη, ακριβώς επειδή δεν βιοπορίζεται από αυτή του την ενασχόληση.
The Addams Family Paint GIF from Theaddamsfamily GIFs
Σαχτούρης VS Rupi Kaur: Μίαπαρένθεση
Δεν μπορώ να γνωρίζω από που προέρχεται αυτή η στενή αντίληψη, πιθανότατα όμως, η ετικέτα του «καλλιτέχνη» διακρίνει μόνο τα άτομα που κατάφεραν να την εξαργυρώσουν με χρήματα ή με την ίδια τους τη ζωή και όλοι οι υπόλοιποι πάνε… περίπατο. Λες και ο Rimbaud, που στην πρώτη κυκλοφορία τού «Μία εποχή στην κόλαση» δεν πούλησε ούτε ένα αντίτυπο ή ο Σαχτούρης που τον χαντάκωναν οι κριτικοί μέχρι το ‘60, είναι λιγότερο καλλιτέχνες από τη σήμερα ευπώλητη και αγαπημένη από όλους Rupi Kaur. Ναι, υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που ζουν από (και για) την τέχνη, ταυτόχρονα όμως έχουν ένα σύνολο άλλων ιδιοτήτων που τους καθορίζει εξίσου, όπως είναι αυτό της μητέρας ή του πατέρα. Γιατί, λοιπόν, να αφήνουμε έναν «μισθό» να καθορίζει ποιος είναι καλλιτέχνης και ποιος όχι; Και στην τελική αν είναι έτσι, η Sylvia Plath ήταν περισσότερο νοικοκυρά ή ποιήτρια;
Poetry, Beauty, Romance, Love GIF from Deadpoetssociety GIFs
Κάπως έτσι, η κοινωνία, το σχολείο, οι γονείς, ακόμη και οι φίλοι μας, έχουν καθιερώσει κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις για το πως πρέπει να είναι ή να ζει ένας καλλιτέχνης, οι οποίες μας κάνουν εξαιρετικά αυστηρούς με τους άλλους και κατά συνέπεια με τον εαυτό και τα έργα μας μας. Να είσαι σίγουρη πως όταν καταφέρεις να απαλλαγείς από αυτό το περιοριστικό πλαίσιο του ποιος είναι καλλιτέχνης και ποιος όχι, θα απολαμβάνεις περισσότερο αυτό που κάνεις και θα αποκτήσεις μία καλύτερη κριτική ματιά για τα έργα των άλλων.
Αψηφάς τα στερεότυπα
Ακόμη κι αν δεν θεωρείς τον εαυτό σου επαναστάτη, winner ή leader, σε κάθε περίπτωση παραμένεις μοναδική, απλά με το να είσαι ο εαυτό σου. Αυτό σημαίνει πως τα έργα σου είναι εξίσου ξεχωριστά με εσένα την ίδια και δεν μπορεί κανείς άλλος να τα παράγει, ακριβώς γιατί μόνο εσύ συνδυάζεις αυτό το σύνολο δεξιοτήτων, συνειρμών, εικόνων και αντιλήψεων που σου επιτρέπει να οδηγηθείς σε αυτό το διαφορετικό και ξεχωριστό αποτέλεσμα. Σίγουρα θέλει απίστευτη τόλμη, όμως το οφείλεις στον εαυτό σου να σε αποκαλείς «καλλιτέχνη», ακόμη κι όταν οι συνέπειες αυτής της παραδοχής σε κάνουν να αισθάνεσαι εκτεθειμένη. Έχοντας το θράσος να υπερασπιστείς τα έργα σου, είναι σαν να ανοίγεις μία πόρτα για να καλωσορίσεις την έμπνευση και τη δημιουργικότητα. Ταυτόχρονα, μπορείς να συνεχίσεις να σερβίρεις ζεστούς καφέδες, να διπλώνεις μπλουζάκια σε κάποιο πολυκατάστημα και να ξεναγείς Κινέζους κάτω από την Ακρόπολη, γιατί τίποτα από αυτά δεν σε κάνει λιγότερο συγγραφέα, μουσικό, ζωγράφο, ηθοποιό, γλύπτη.
