Είναι ικανό να δώσει σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ
Γράφει η Μαρία Ιερωνυμάκη
Το ρήγμα του Σπηλίου είναι ένα από τα πιο ενεργά ρήγματα της Κρήτης, καθώς πέντε μεγάλοι σεισμοί μεγέθους πάνω από 6 Ρίχτερ σε διάστημα 16.500 χρόνων προέρχονται από αυτό. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η έρευνα τριών χρόνων ομάδας επιστημόνων που εστίασε στο ρήγμα Σπηλίου. Συντονίστρια της προσπάθειας ήταν η δρ. Βασιλική Μουσλοπούλου, ερευνήτρια του Πολυτεχνείου Κρήτης που τώρα εργάζεται στο Γερμανικό Ινστιτούτο Γεωεπιστημών GFZ – Potsdam, και μαζί της μεταξύ άλλων ήταν ο δρ. Δανιήλ Μωραΐτης από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης που τώρα εργάζεται στο Πανεπιστήμιο του Ομάν, ο καθηγητής Διονύσης Χριστόπουλος του Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης και ο δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το σημαντικό στοιχείο της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με την κ. Μουσλοπούλου, είναι ότι το ρήγμα του Σπηλίου είναι ένα ζωντανό ρήγμα, όπως και άλλα ρήγματα στην Κρήτη. Η ίδια ανέφερε χαρακτηριστικά στο «Ρ»: «Το ρήγμα δεν είναι πεθαμένο, είναι ζωντανό και κινείται γρήγορα. Έχει δώσει σεισμούς στο πρόσφατο παρελθόν και αυτό μας δίνει τη γνώση ότι μπορεί να δώσει και στο μέλλον. Και αυτό είναι καλό να το ξέρουμε, όχι για να ανησυχήσουμε αλλά για να μπορέσουμε να προετοιμαστούμε. Η μελέτη μας έδειξε ότι το ρήγμα του Σπηλίου γέννησε 5 σεισμούς μεγέθους 6,6 - 6,9 Ρίχτερ τα τελευταία περίπου 16.500 χρόνια. Συγκεκριμένα, πριν από περίπου 16.500 χρόνια έδωσε δύο μεγάλους σεισμούς, μετά πέρασε μία περίοδο ηρεμίας για περίπου 6.000 χρόνια, που είναι ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, και στη συνέχεια έδωσε έναν μεγάλο σεισμό περίπου 6.000 χρόνια πριν. Έπειτα, μεσολάβησαν πάλι 5.000 χρόνια χωρίς να δώσει κανέναν σεισμό και τα τελευταία 1.000 χρόνια έδωσε δύο σεισμούς».
Μπορεί να δώσει σεισμό σήμερα;
Τα παραπάνω στοιχεία δείχνουν περίτρανα ότι πρόκειται για ένα ρήγμα που είναι ενεργό και εύλογα δημιουργείται η απορία και η ανησυχία εάν θα δώσει και άλλο σεισμό σύντομα και αν αυτός θα είναι μεγάλος. Η κ. Μουσλοπούλου πάνω σε αυτό το ερώτημα απάντησε ότι: «Το ρήγμα είναι ικανό, όταν σπάσει, να δώσει μεγάλο σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ, αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε θα σπάσει. Συνήθως, όταν τα ρήγματα έχουν εκτονωθεί στο πρόσφατο παρελθόν, δηλαδή πριν από μερικές εκατοντάδες χρόνια και μάλιστα έχουν δώσει δύο σεισμούς όπως στην περίπτωση αυτή, είναι λίγο απίθανο να δώσουν και άλλον αμέσως. Είναι πιο πιθανό να σπάσει ένα γειτονικό ρήγμα κάπου αλλού παρά αυτό του Σπηλίου, αλλά και πάλι αυτό είναι μια γενική εκτίμηση από παγκόσμια παλαιοσεισμολογικά δεδομένα. Συχνά παρατηρείται ότι όταν ένα ρήγμα τελειώσει την περίοδο έξαρσής του, μπαίνει σε μία φάση “ηρεμίας” για αρκετές εκατοντάδες ή και λίγες χιλιάδες χρόνια. Το ρήγμα του Σπηλίου είναι μεγάλο, γύρω στα 20 χλμ, και περνάει από Ορνέ, Κρύα Βρύση, Πλατανέ, Σπήλι και εκτείνεται λίγο βόρεια του Σπηλίου προς Ρέθυμνο. Δεν υπάρχει λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας, απλώς είναι καλό να ξέρουμε ότι το ρήγμα αυτό είναι ενεργό γιατί υπάρχουν κατοικημένες περιοχές τριγύρω».
Τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα
Όπως μας πληροφόρησε η επικεφαλής της ομάδας που πραγματοποίησε την έρευνα στο ρήγμα Σπηλίου, έχει ήδη κοινοποιηθεί η επιστημονική ανακοίνωση της μελέτης στον ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας) και την Πολιτική Προστασία, προκειμένου οι υπηρεσίες αυτές να κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο. «Σε περίπτωση που κτιστούν κάποια νέα κτίρια, είναι καλό αυτή η μελέτη να ληφθεί υπόψη για να αλλάξουν οι συντελεστές δόμησης, ειδικά στην περιοχή γύρω από το ρήγμα του Σπηλίου», σημείωσε η κ. Μουσλοπούλου.
Επίσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα ήταν πολύ χρήσιμο να κατασκευαστεί ένας μικρός Γεώτοπος στην περιοχή όπου έχει γίνει η έρευνα, έτσι ώστε ο κόσμος να ενημερωθεί για το ότι υπάρχει ένα ενεργό ρήγμα στην περιοχή και να εξοικειωθεί με το φαινόμενο του σεισμού. Πάνω σε αυτό το ζήτημα, η συντονίστρια της προσπάθειας τόνισε: «Θέλουμε να δημιουργηθεί ένας Γεώτοπος ακριβώς στο σημείου που ανακαλύψαμε τους σεισμούς. Δηλαδή, να κατασκευαστεί ένα μικρό κιόσκι όπου θα στεγάζει ένα μεταλλικό πόστερ το οποίο θα εξηγεί περιληπτικά τα αποτελέσματα της έρευνας με φωτογραφίες και διαγράμματα. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερο χρήσιμο για τους κατοίκους και τα σχολεία της περιοχής, τα Πανεπιστήμια της Κρήτης αλλά και για τους τουρίστες που επισκέπτονται το Σπήλι διότι θα μπορούν να παρατηρούν το ενεργό ρήγμα και το αποτύπωμα που άφησε πάνω στο ανάγλυφο της Γης ο κάθε σεισμός που γέννησε. Ιδιαίτερα οι τελευταίοι σεισμοί φαίνονται καθαρά διότι η επιφάνεια του ρήγματος εκεί, είναι πιο λεία σε σχέση με την αμέσως υψηλότερη επιφάνεια. Είχαμε βγάλει τον προϋπολογισμό και είχαμε προτείνει στο Ίδρυμα Λάτση, που είχε εν μέρει χρηματοδοτήσει την έρευνα, να φτιάξει τον γεώτοπο, αλλά τελικά αυτό απορρίφθηκε. Ας ελπίσουμε ότι θα βρεθεί ένας δρόμος για να υλοποιηθεί μια μέρα ο μικρός Γεώτοπος στο ρήγμα του Σπηλίου»
