ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
MENOY
ΡΕΘΥΜΝΟ

Κάτω Μιξόρρουμα: «Ζωντανό» μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς

0

Γράφει η Αθηνά Πετρακάκη

Μόλις είκοσι χιλιόμετρα από την πόλη του Ρεθύμνου και λίγο πριν το Σπήλι, υπάρχει το χωριό Μιξόρρουμα, το οποίο «γεννήθηκε» από τον παλιό οικισμό – Κάτω Μιξόρρουμα ή Παλιό Χωριό - που χρονολογείται από την εποχή της Ενετοκρατίας. Το Μιξόρρουμα οφείλει το όνομα του στη γεωγραφική του θέση και στη σμίξη των δύο ρεμάτων που περιβάλλουν το χωριό.

Μέσα σε μια καταπράσινη κοιλάδα και δίπλα στο ποτάμι που έρχεται από το Σπήλι, βρίσκεται ο παλιός οικισμός Μιξόρρουμα. Η ίδρυσή του, τοποθετείται πιθανότατα, στην ύστερη Ενετοκρατία, με τον οικισμό να αναφέρεται από το Barrozzi το 1577. Όταν πολύ αργότερα οι Ενετοί έφυγαν από το χωριό, αυτό κατοικήθηκε μόνο από Χριστιανούς.

Το άφθονο νερό του ποταμιού που κυλούσε δίπλα στον οικισμό και το μοναδικής ομορφιάς περιβάλλον, άρχισε να τραβά νέους κατοίκους που ξεκίνησαν να φτάνουν στην περιοχή μετά το 1800. Οι κάτοικοι ασχολήθηκαν κυρίως με τη γεωργία και την οικόσιτη κτηνοτροφία. Καλλιεργούσαν φρούτα, σιτηρά, όσπρια και λαχανικά. Στον παλιό οικισμό του χωριού είχαν αναπτυχθεί αλευρόμυλοι ελαιόμυλοι και ρασοφάμπρικες που εξυπηρετούσαν και τη γύρω περιοχή.

Το Παλιό ή Κάτω Μιξόρρουμα, πραγματικά εντυπωσιάζει τον επισκέπτη, από τον τρόπο που έχει χτιστεί, αφού δεν υπάρχουν εσωτερικά σοκάκια, αλλά με το ένα σπίτι να βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο άλλο. Επίσης ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι και η βλάστηση που πραγματικά κυριαρχεί στην περιοχή.

Ο παλιός οικισμός, πριν από 40 περίπου χρόνια έσφυζε από ζωή, και το χωριό ήταν διάσημο για την καλαθοπλεκτική του. Η κατασκευή πολλών ειδών καθημερινής χρήσης από καλάμια λυγαριές και άλλα ευλύγιστα ξύλα έκανε το Μιξόρρουμα γνωστό σε όλη την Κρήτη. Μάλιστα η φήμη του, κρατήθηκε ζωντανή μέχρι και λίγα χρόνια πριν. Σήμερα βέβαια, λίγοι είναι εκείνοι που ξέρουν τα μυστικά του πλεξίματος καλαθιών.

Η μετακόμιση των οικογενειών από τον παλιό στο νέο οικισμό έγινε λόγω της κατασκευής του δρόμου, που περνούσε λίγες εκατοντάδες μέτρα από το παλιό χωριό. Οι κάτοικοι, όπως ήταν φυσικό, ήθελαν άμεση επαφή με τον αυτοκινητόδρομο και μέχρι τις αρχές του 1990 όλοι είχαν μεταφερθεί στα νέα τους σπίτια, με αποτέλεσμα ο παλαιός οικισμός να ερημωθεί.

Σήμερα, οι μόνιμοι κάτοικοι του Μιξορρούματος, ζουν στον νέο χωριό, δεξιά κι αριστερά του αυτοκινητόδρομου, ενώ κάποιοι λίγοι έχουν μετατρέψει τις παλιές κατοικίες τους σε παραθεριστικές.

Δυστυχώς, το μεγαλύτερο μέρος του παλιού οικισμού, έχει παραδοθεί στη φθορά του χρόνου. Τα πετρόχτιστα σπίτια, με κάποια από αυτά να είναι πραγματικοί αρχιτεκτονικοί θησαυροί, βιώνουν την ανθρώπινη εγκατάλειψη. Το 2004 ο σημερινός πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού κ. Χαρίδημος Κακλαμάνος, με έγγραφό του προς την 7η Εφορεία Νεότερων Μνημείων Ηρακλείου, ζητούσε το χαρακτηρισμό του οικισμού, ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου, πράγμα το οποίο όμως, δεν έχει ευοδωθεί ως σήμερα.

Μιλώντας για το θέμα αυτό ο δήμαρχος Αγίου Βασιλείου κ. Γιάννης Ταταράκης, είπε μεταξύ άλλων: «Το Κάτω Μιξόρρουμα, είναι σημαντικό σημείο αναφοράς για όλο το δήμο του Αγίου Βασιλείου. Είναι ένα ζωντανό μνημείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, το οποίο σκοπεύουμε να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε, προκειμένου να δημιουργήσουμε ένα νέο πόλο έλξης τουριστών για την περιοχή μας.»

Ανάμεσα στα μισογκρεμισμένα πετρόχτιστα σπίτια, υπάρχει σε ύψωμα, απ’ όπου φαίνεται όλος ο παλιός οικισμός, ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου τον οποίο οι κάτοικοι δεν επέτρεψαν να ερημώσει και τον διατηρούν σε άριστη κατάσταση. Τη σημερινή του μορφή την πήρε το 1908, όπως μαρτυρά και η επιγραφή στο υπέρθυρο.

Η σημερινή κατάσταση του Κάτω Μιξορρούματος δείχνει απογοητευτική, όμως, όπως βεβαίωσε ο δήμαρχος της περιοχής κ. Ταταράκης, είναι στο σχεδιασμό του, η προστασία και η ανάδειξή του, κάτι πραγματικά ευχάριστο και ελπιδοφόρο για όλη την περιοχή.

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ