Από τα 3.708 ασυνόδευτα ανήλικα, που καταγράφονται επίσημα στη χώρα μας, τα 1.980 βρίσκονται εκτός μακροχρόνιας ή προσωρινής φιλοξενίας

Με βάση τα στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τον μήνα Φλεβάρη 2019, υπάρχουν στη χώρα μας 3.708 ασυνόδευτα ανήλικα. Από αυτά, τα 1.980 βρίσκονται εκτός μακροχρόνιας ή προσωρινής φιλοξενίας, ενώ ενδεικτικό της έλλειψης δομών είναι ότι 607 παιδιά δηλώνουν άστεγα. Η στέγαση των ασυνόδευτων ανηλίκων, όπως και κάθε άλλο κομμάτι του Προσφυγικού, έχει ανατεθεί εξολοκλήρου στις ΜΚΟ.

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε συγκεκριμένα στους ξενώνες φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων. Οι συγκεκριμένες δομές λειτουργούν με βάση τον «Οδηγό Εφαρμογής και Λειτουργίας Δομών Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων», που έχει καταρτιστεί από την «Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Διαχείρισης Εθνικών Προγραμμάτων των Ταμείων Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης και Εσωτερικής Ασφάλειας, στη βάση ρυθμίσεων της εθνικής νομοθεσίας των υπουργείων Μεταναστευτικής Πολιτικής, Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (...) των Οδηγιών και εγγράφων του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ασύλου (EASO) και της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ».

Με λίγα λόγια, έχει μεγάλη σημασία να σταθούμε στο πώς «οραματίζονται» τη φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων όλοι οι «γνώστες» του Προσφυγικού, τι σημαίνει για αυτούς παιδική προστασία στην πράξη, καθώς και τις συνέπειες σε παιδιά και εργαζόμενους. Να σημειωθεί πως η χρηματοδότηση των ξενώνων γίνεται από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Θα σταθούμε σε ορισμένα μόνο από τα σημεία που ορίζονται από τον Οδηγό, καθώς έτσι κι αλλιώς στο σύνολό του είναι μακριά από τις ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων. Θα περιγράψουμε μόνο κάποιες από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν παιδιά και εργαζόμενοι, όπως άλλωστε καταγγέλθηκαν και μετά από κινητοποιήσεις τους.

Αρχικά να αναφέρουμε πως η πλειοψηφία των ξενώνων είναι υποστελεχωμένοι, με ελλείψεις σε βασικές ειδικότητες για την εξασφάλιση της ομαλής διαβίωσης και ασφάλειας των παιδιών.

Οι περισσότεροι ξενώνες, επίσης, δεν έχουν νοσηλευτικό προσωπικό. Με βάση τον Οδηγό, η ειδικότητα του νοσηλευτή χρειάζεται «εφόσον η περιοχή εγκατάστασης της δομής φιλοξενίας δεν παρέχει εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας ή η δομή στεγάζει παιδιά με αναπηρίες». Ως απόδειξη του πόσο ξεκομμένοι είναι από τις ανάγκες των παιδιών, αναφέρουμε ενδεικτικά ότι οι εργαζόμενοι γενικών καθηκόντων (φροντιστές) είναι υπεύθυνοι για τη χορήγηση φαρμακευτικών αγωγών (πολλές φορές βαρύτατων), είναι υπεύθυνοι να κάνουν την πρώτη ιατρική αξιολόγηση (!) και να κρίνουν εάν το παιδί πρέπει ή όχι να διακομιστεί σε νοσοκομείο.

Οι απορίες που προκύπτουν είναι αυτονόητες. Για ποιο λόγο δεν προβλέπεται πλήρης ιατρική κάλυψη στις δομές από παιδίατρο ή γενικό γιατρό; Γιατί δεν είναι υποχρεωτική η νοσηλευτική κάλυψη; Πόσο ασφαλές είναι να χορηγείται φαρμακευτική αγωγή από ανειδίκευτους εργαζόμενους;

Ανάλογες απορίες προκαλούνται και από τις ελλείψεις σε όλες τις άλλες ειδικότητες. Η αναλογία των κοινωνικών λειτουργών και των ψυχολόγων είναι 1:15. Αδιαφορούν για το γεγονός πως πρόκειται για παιδιά τα οποία έχουν υποστεί κάθε μορφή βίας, προέρχονται από πολέμους, έχουν επιβαρυμένη φυσική και ψυχική υγεία. Ενώ στα λόγια δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην παροχή ψυχοκοινωνικής στήριξης στα ανήλικα, στην πράξη είναι αδιανόητο ένας εργαζόμενος να έχει στην επίβλεψή του 15 παιδιά με τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν.

Το ίδιο αυθαίρετος είναι και ο αριθμός που προβλέπεται για άλλες ειδικότητες. Οι φροντιστές εργάζονται σε 24ωρες βάρδιες με κυλιόμενο πρόγραμμα και σε πολλές περιπτώσεις - αν όχι συνεχώς - βρίσκονται για ώρες μόνοι τους στις βάρδιες.

Η αναλογία τους με τα παιδιά είναι 1:30. Αυτό σημαίνει πως ένας εργαζόμενος αντιστοιχεί σε 30 παιδιά στο 8ωρο. Σημειωτέον πως οι φροντιστές είναι υπεύθυνοι για τη συνολική λειτουργία του ξενώνα και για την κάλυψη των κυριότερων αναγκών των παιδιών (διανομή γευμάτων, προσωπική υγιεινή κ.λπ.). Αναρωτιόμαστε λοιπόν πόσο ασφαλές είναι αυτό τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Οσο για τη φύλαξη των δομών, προβλέπεται φύλακας «στις περιοχές που κινδυνεύουν από ρατσιστικές επιθέσεις». Σαν να είναι σήμερα συγκεκριμένες οι περιοχές όπου πρόσφυγες και μετανάστες απειλούνται από διάφορα φασιστοειδή, αλλά και από όλους τους άλλους κινδύνους που ελλοχεύουν (είναι πολλά τα δημοσιεύματα για ασυνόδευτα ανήλικα που εμπλέκονται σε διαφόρων ειδών κυκλώματα).

Φυσικά, ενδεικτικό των προθέσεών τους είναι ότι ενώ όλες οι άλλες ειδικότητες είναι ελλιπέστατες, προβλέπεται να υπάρχει υπεύθυνος οικονομικών, αλλά και βοηθός αυτού αν κρίνεται απαραίτητο! Γίνεται άμεσα αντιληπτή από όσα αναφέρθηκαν η εξουθένωση των εργαζομένων και το πλαίσιο στο οποίο καλούνται να δουλέψουν με ένα από τα πιο ευάλωτα πληθυσμιακά κομμάτια.

Σε αυτά έρχονται να προστεθούν και τα εξής:

Φυσικά, για όσα αναφέρθηκαν, ο Οδηγός αφήνει ένα μικρό παραθυράκι στον εκάστοτε φορέα να αναπροσαρμόσει τις κατευθύνσεις. Η εμπειρία όμως έχει δείξει ότι κυβέρνηση και ΜΚΟ πάνε χέρι χέρι. Ο,τι η κυβέρνηση προτάσσει, οι ΜΚΟ τρέχουν να το εφαρμόσουν.

Ολα τα παραπάνω αναφέρθηκαν για να γίνει ακόμα πιο σαφές το εξής: Η ίδια η κυβέρνηση και τα αστικά κόμματα, που με τις υπογραφές τους φαρδιές - πλατιές συμμετέχουν σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, που είναι υπεύθυνες για τον ξεριζωμό των προσφύγων, έρχονται να ορίσουν τον τρόπο που αυτοί θα φιλοξενηθούν και μάλιστα λέγοντας ξανά και ξανά την αγαπημένη τους φράση για το «βέλτιστο συμφέρον» του ανηλίκου.

Στην πράξη, όμως, κάθε άλλο παρά αυτό τους νοιάζει, αφού η όποια φροντίδα του παιδιού είναι αποκλειστική έγνοια των εργαζομένων, καμιάς κυβέρνησης και καμιάς ΜΚΟ. Οταν άλλωστε δίνουν εκατομμύρια ευρώ στο ΝΑΤΟ για να βομβαρδίζει και γεμίζουν βάσεις όλη τη χώρα, γνωρίζουν ότι το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, δηλαδή το να μεγαλώνει με την οικογένειά του με ασφάλεια και φροντίδα, πάει... περίπατο.

Μπορεί λοιπόν οι βόλτες στους καταυλισμούς της χώρας και οι επισκέψεις όπως αυτή του Μητσοτάκη στη ΜΚΟ «PRAKSIS», για να δει από κοντά τι τραβάνε οι τοξικοεξαρτημένοι, να δίνουν και να παίρνουν ενόψει των εκλογών, η ίδια όμως η πολιτική τους είναι αυτή που τους ξεμπροστιάζει.

Οι εργαζόμενοι των ΜΚΟ, μέσα από το σωματείο τους, τον Σύνδεσμο Ιδιωτικών Υπαλλήλων Αθήνας και την Επιτροπή Αγώνα στις ΜΚΟ, θα συνεχίσουν να διεκδικούν μαζί με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες αξιοπρεπείς συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης, κάνοντας ξεκάθαρο πως η πάλη για τα δικαιώματα των προσφύγων σημαίνει πάλη ενάντια στο σύστημα που τους μετατρέπει σε πρόσφυγες, πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό.