Τα σχέδια των ΗΠΑ για την ανάπτυξη νέας ναυτικής αποστολής στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου, με πρόσχημα την «προστασία» της διεθνούς ναυσιπλοΐας και απώτερο στόχο την κλιμάκωση μέτρων που θα περιορίσουν την αυξημένη περιφερειακή γεωπολιτική ισχύ και επιρροή του Ιράν, ξεδιπλώνονται σταθερά, παράλληλα με επιπρόσθετα βήματα για αύξηση της στρατιωτικής κινητικότητας.

Οι πληροφορίες του αμερικανικού δικτύου CNN ότι το Πεντάγωνο μελετά την αποστολή τουλάχιστον 500 Αμερικανών στρατιωτικών σε αεροπορικές βάσεις στη Σαουδική Αραβία και τη μετακίνηση πυραύλων «Πάτριοτ» φανερώνουν συνεχή αύξηση των πιέσεων έναντι του Ιράν, συνάμα με τις ενδείξεις για παρασκηνιακά (άμεσα ή έμμεσα) παζάρια μεταξύ Ουάσιγκτον - Τεχεράνης. Το θερμόμετρο της έντασης φάνηκε να ανεβαίνει αργότερα το βράδυ της Πέμπτης ακόμη περισσότερο, όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανήγγειλε την κατάρριψη ιρανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους από το αμερικανικό πολεμικό πλοίο «USS Boxer» στον Περσικό Κόλπο. Ωστόσο οι Ιρανοί το διέψευσαν, με τον υπουργό Εξωτερικών Μ. Τζ. Ζαρίφ να διαβεβαιώνει το πρωί της Παρασκευής πως δεν χάθηκε κανένα ιρανικό αεροσκάφος «ούτε στα Στενά του Ορμούζ, ούτε αλλού».

Αυτά ενώ μερικές ώρες νωρίτερα το αμερικανικό ηλεκτρονικό περιοδικό «Politico» μετέδιδε πως ο Αμερικανός ηγέτης, παίζοντας γκολφ το περασμένο Σάββατο με τον 56χρονο Ρεπουμπλικάνο γερουσιαστή από το Κεντάκι Ραντ Πολ, τον έχρισε «ειδικό απεσταλμένο» για την... αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ουάσιγκτον - Τεχεράνης.

Οι παραπάνω εξελίξεις συμπληρώθηκαν από νέες αντιδράσεις από τη μεριά της ΕΕ, που καταγράφουν τη σταθερή πορεία «προσεκτικής» αντιπαράθεσης Ευρωπαίων και Αμερικανών ιμπεριαλιστών αναδεικνύοντας τη σύγκρουση μονοπωλιακών συμφερόντων στον Περσικό. Απέναντι στις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, χώρες όπως η Ρωσία εντείνουν τις προσπάθειες προκειμένου να διασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα, επισημαίνοντας, με κάθε αφορμή, τους πιθανούς κινδύνους από τις παράτολμες κινήσεις των ανταγωνιστών τους.

Σε κάθε περίπτωση, οι στρατιωτικοί σχεδιασμοί των ΗΠΑ προκαλούν «πυρετό» διαβουλεύσεων σε αρμόδια επιτελεία υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο στρατηγός Κένεθ Μακένζι, διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης του αμερικανικού στρατού (CENTCOM), διαβεβαίωσε την Πέμπτη στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας ότι θα εργαστεί «επιθετικά» για να βρεθεί «λύση» που να εξασφαλίζει την ελεύθερη διέλευση εμπορικών σκαφών στον Περσικό. Μπροστά στην αξιοποίηση κάθε δυνατού προσχήματος, οι ΗΠΑ δεν δίστασαν μεσοβδόμαδα να εμφανίσουν ως περαιτέρω κίνηση σε βάρος της διεθνούς ναυσιπλοΐας επιχείρηση ρουτίνας των ιρανικών δυνάμεων κατά του λαθρεμπορίου καυσίμων. Αρχικά προσπάθησαν, μέσω διεθνών αστικών ΜΜΕ, να δημιουργήσουν «μυστήριο» γύρω από την «εξαφάνιση» εκπομπής γεωγραφικού στίγματος ενός μικρού φορτηγού πλοίου από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, λίγη ώρα μετά το πέρασμα των Στενών του Ορμούζ, μολονότι το σκάφος δεν εξέπεμψε σήμα κινδύνου... Οταν στη συνέχεια οι Ιρανοί επιβεβαίωσαν την κατάληψη μικρού σκάφους με 12μελές πλήρωμα και φορτίο ένα εκατομμύριο λίτρα ιρανικών καυσίμων γιατί έκανε λαθρεμπόριο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έσπευσε να απαιτήσει την... άμεση απελευθέρωση πλοίου και πληρώματος.

Ταυτόχρονα, το Πεντάγωνο μελετά ποικίλα σενάρια με στόχο να αυξήσει περαιτέρω τη στρατιωτική πίεση σε βάρος του Ιράν, που δοκιμάζεται εδώ και 14 μήνες από τις σκληρές αμερικανικές κυρώσεις που έχουν ματαιώσει ή αναβάλει σημαντικές οικονομικές συμφωνίες που ακολούθησαν την υπογραφή της διεθνούς Συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα το 2015.

Η τακτική των ΗΠΑ για άσκηση «υπέρτατης πίεσης» στο Ιράν, ώστε να συρθεί στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, που θα συμπεριλαμβάνει το πυρηνικό και πυραυλικό του πρόγραμμα καθώς και τη συρρίκνωση της γεωπολιτικής επιρροής και δράσης του στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού και της Ανατολικής Μεσογείου, δεν βρίσκει σύμφωνες αρκετές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της ΕΕ. Κυρίως επειδή τα συμφέροντα των δύο πλευρών σε αυτήν τη φάση δεν συμβαδίζουν αλλά συγκρούονται.

Η κατάσταση αυτή αντανακλάται στην επιλογή της ΕΕ να επιμείνει στη διατήρηση της διεθνούς Συμφωνίας του 2015, θέτοντας παράλληλα σε εφαρμογή το σχέδιο για τη λειτουργία του «οργάνου» συναλλαγών με το Ιράν (INSTEX) δίχως δολάριο, προσφέροντας στους συναλλασσόμενους ασπίδα προστασίας από τις αμερικανικές κυρώσεις. Ωστόσο, το INSTEX έχει μία σοβαρή αδυναμία: Είναι περιορισμένης εμβέλειας και αφορά μόνο τις αγοραπωλησίες τροφίμων και φαρμάκων με το Ιράν. Δεν αφορά, μέχρι σήμερα, τις πωλήσεις ιρανικού πετρελαίου, που είναι και η σημαντικότερη πηγή συναλλάγματος και πλούτου για την ιρανική αστική τάξη, κάτι που προβάλλεται ιδιαίτερα από την ιρανική πλευρά.

Παρ' όλα αυτά, η απερχόμενη επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, μιλώντας την Τετάρτη στο Ευρωκοινοβούλιο, απαίτησε από το Ιράν την ευλαβική τήρηση της διεθνούς συμφωνίας, 14 μήνες μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ και παρά τις σκληρές αμερικανικές κυρώσεις. Ισχυρίστηκε ότι ο μηχανισμός INSTEX «επιτέλους λειτουργεί», μην αποκλείοντας στο μέλλον να συμμετάσχουν και χώρες εκτός ΕΕ (π.χ. Ρωσία, Κίνα κ.ά.). Επιπλέον, εξήγησε ότι η ΕΕ και χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πλην ΗΠΑ, «εξακολουθούν να υποστηρίζουν» την τήρηση της Συμφωνίας, επειδή «κανείς δεν λέει ότι θέλει πόλεμο». Διαπίστωσε μάλιστα «βούληση και κινήσεις» για αποκλιμάκωση της έντασης στον Περσικό, έπειτα και από την περιοδεία που πραγματοποίησε η ίδια το περασμένο Σαββατοκύριακο σε Κουβέιτ και Ιράκ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν παράλληλα και οι ρωσικές «προειδοποιήσεις» για την επικίνδυνη όξυνση που προωθούν οι ΗΠΑ στον Περσικό. Την Πέμπτη, φτάνοντας στη Γερμανία για συνάντηση με τον ομόλογό του, Χάικο Μάας, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ έδωσε συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα «Rheinische Post», τονίζοντας ότι «απερίσκεπτες κινήσεις στον Περσικό Κόλπο μπορούν να οδηγήσουν σε σύγκρουση με απρόβλεπτες, καταστροφικές συνέπειες». «Είμαστε μάρτυρες της αύξησης των αμερικανικών ναυτικών δυνάμεων στον Περσικό, ενόψει της ανταλλαγής κατηγοριών μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, που δημιουργεί κινδύνους ένοπλης σύγκρουσης», προειδοποίησε, προσθέτοντας πως η Ρωσία δεν πρόκειται να σταματήσει τις «απολύτως νόμιμες και αμοιβαίως επωφελείς συνεργασίες με το Ιράν κατ' εντολήν οποιουδήποτε με φοβίες ή καπρίτσια».

Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, προχώρησε τις προηγούμενες μέρες στη συνάντηση των υπουργών Τηλεπικοινωνιών Ιράν, Αζερμπαϊτζάν, Ρωσίας και Τουρκίας στην Τεχεράνη η συγκεκριμενοποίηση σχεδίων για τη δημιουργία «Κοινής Αγοράς Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών» (ICT) αυτών των χωρών, που θα διασυνδέει υποδομές, συστήματα και τεχνολογίες ψηφιοποίησης.