Ενιαίος άξονας του ν/σ η απροκάλυπτη κρατική στήριξη των φαρμακοβιομηχάνων και άλλων μονοπωλίων που δραστηριοποιούνται στην Υγεία

Πρόκειται για νομοσχέδιο που ρυθμίζει πολλά και διαφορετικά θέματα, ο βασικός πολιτικός πυρήνας των οποίων όμως είναι ενιαίος και αντιλαϊκός: Η κατεύθυνση των μέτρων αφορά την απροκάλυπτη κρατική στήριξη των φαρμακοβιομηχάνων και άλλων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στην Υγεία, την προσαρμογή του κρατικού μηχανισμού, του υπουργείου Υγείας, προκειμένου να υλοποιείται πιο αποτελεσματικά η πολιτική των ελάχιστων παροχών, της ανταποδοτικότητας και του περιορισμού των κρατικών δαπανών. Ταυτόχρονα ρυθμίζει την εξασφάλιση φτηνού υγειονομικού και άλλου προσωπικού.

Αποτελεί νομοσχέδιο που σε όλες τις πτυχές του χαρακτηρίζεται από τους στόχους της «ανάπτυξης», υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων, την αντίστοιχη κρατική προσαρμογή, επιβεβαιώνοντας ότι το αφήγημα περί «ανάπτυξης για όλους» ισοδυναμεί με παραπλάνηση του λαού, όπως ακριβώς και η «δίκαιη ανάπτυξη» του ΣΥΡΙΖΑ.

Αλλωστε, τα μέτρα του νομοσχεδίου στην κατεύθυνσή τους μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό με τα μέτρα που είχε προωθήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Η διαφορά τους στα «σημεία» δεν σημαίνει τίποτα άλλο από τον τρόπο και τη συνταγή υλοποίησης της αντιλαϊκής πολιτικής, ενώ ακόμα και τέτοιου είδους διαφορές είναι όλο και περισσότερο δυσδιάκριτες.

Είναι το κατεξοχήν κεφάλαιο στο οποίο αποτυπώνεται ο χαρακτήρας της ανάπτυξης υπέρ των επιχειρηματικών ομίλων και συγκεκριμένα της φαρμακοβιομηχανίας, με μέτρα άρσης «εμποδίων» για την ανάπτυξή τους και ενίσχυσή τους με κρατικό χρήμα.

Στο άρθρο 20 για την «εθελούσια μείωση τιμών φαρμακευτικών προϊόντων» διευρύνεται ο άξονας για την επέκταση των νόμων της ζούγκλας στην αγορά στον κλάδο του Φαρμάκου. Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην αιτιολογική έκθεση, «επιχειρείται η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού μεταξύ των κατόχων αδειών κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων». Η παραπάνω διατύπωση ακολουθείται από τη γνωστή επιχειρηματολογία που προσπαθεί να βαφτίσει το κρέας ψάρι, ότι δήθεν η «ελεύθερη αγορά (...) με τη σειρά της δύναται να οδηγήσει στη γενικότερη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης». Ηδη ωστόσο υπάρχει η εμπειρία στους ασθενείς ότι ακόμη και στα εκατοντάδες φάρμακα που μειώθηκαν οι τιμές τους, οι ίδιοι πλήρωναν παραπάνω συμμετοχή. Γιατί όταν οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις μιλούν για «χαμηλότερες τιμές», εννοούν χαμηλότερες δαπάνες από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα ασφαλιστικά ταμεία, επιβαρύνοντας περισσότερο την τσέπη των ασφαλισμένων.

Στο άρθρο 21 προβλέπεται «συμψηφισμός της αυτόματης επιστροφής φαρμακευτικής δαπάνης με τις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης». Πρόκειται βέβαια για άλλο ένα δώρο στους φαρμακοβιομήχανους. Ουσιαστικά, με κρατικό χρήμα, από τα λεφτά των εργαζομένων, θα χρηματοδοτείται η ανάπτυξη της έρευνας, η οποία όμως θα αποτελεί ιδιοκτησία της φαρμακοβιομηχανίας, που θα έχει τον πλήρη έλεγχο, με κριτήριο να κερδίσει μεγαλύτερο μέρος από την πίτα της αγοράς. Τα ευρήματα της έρευνας θα μένουν «ανενεργά» όποτε η φαρμακοβιομηχανία εκτιμά ότι δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να κυκλοφορήσει το φάρμακο - εμπόρευμα. Παράλληλα, όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, βαθαίνει η σύνδεση των πανεπιστημιακών σχολών/νοσοκομείων με τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Στα άρθρα 22 έως 26 για τις «ρυθμίσεις αξιολόγησης και αποζημίωσης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης», προσδιορίζονται μια σειρά από επιμέρους αλλαγές στη διαδικασία αξιολόγησης των φαρμάκων για να ενταχθούν ή/και να παραμείνουν στον κατάλογο των αποζημιούμενων φαρμάκων. Αποκαλυπτικότερο είναι το άρθρο 23, όπου προσδιορίζονται τα κριτήρια και η μεθοδολογία αξιολόγησης. Οι διάφορες ρυθμίσεις για τον τρόπο τιμολόγησης των φαρμάκων, τους όρους ένταξης στη «θετική λίστα» κι όσα περιέχονται στο νομοσχέδιο, σχετίζονται με τη βασική προϋπόθεση της τήρησης των αντιλαϊκών περιοριστικών δημοσιονομικών στόχων, ώστε να μην «εκτρέπονται» οι κρατικοί προϋπολογισμοί, αλλά και να διαχειρίζονται τις αντιθέσεις ανάμεσα στα διάφορα τμήματα του κεφαλαίου που δραστηριοποιούνται στο χώρο του Φαρμάκου.

Στο άρθρο 37, στις λοιπές διατάξεις, θεσπίζει τον τρόπο δημιουργίας «δεξαμενής» υποψήφιων εργαζομένων - πλην γιατρών - από την οποία θα επιλέγονται ανάλογα για να εργαστούν ως «επικουρικοί».

Πρόκειται για αντιγραφή προηγούμενων αντίστοιχων νόμων που καθιερώνουν και διευρύνουν τον αριθμό των προσωρινά εργαζομένων, με ακόμα πιο μειωμένα δικαιώματα και αμοιβές. Προσωπικό που εναλλάσσεται μεταξύ προσωρινής εργασίας και ανεργίας, εξασφαλίζοντας ότι δεν θα κοστίζει για το κράτος και τον προϋπολογισμό του, αφού αυτοί οι εργαζόμενοι αμείβονται από τα έσοδα των δημόσιων μονάδων Υγείας, από την πώληση των εργασιών τους στους ασθενείς και στα ασφαλιστικά ταμεία. Οσο για την επίκληση της κάλυψης των «έκτακτων αναγκών», οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι καλύπτουν μόνιμες ανάγκες των μονάδων Υγείας. Θυμίζουμε ότι το καθεστώς της επικουρικότητας και μάλιστα με «καρμπόν» επιχειρήματα εφαρμόστηκε και υποστηρίζεται από τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ.

Το πρόβλημα των ασθενών και των υγειονομικών δεν είναι η «ισοτιμία» στην ανεργία και στην προσωρινή εργασία με τους καταλόγους - δεξαμενή «απασχολήσιμων».

Τα άρθρα 29 μέχρι και 35 αφορούν αλλαγές διαρθρωτικού χαρακτήρα που ενισχύουν το στοιχείο της επιτελικότητας και του συντονισμού των αρμόδιων υπηρεσιών που σχετίζονται με την «επείγουσα ιατρική». Ουσιαστικά, στην κατεύθυνση αυτή, ανατίθεται διευρυμένος ρόλος στο ΕΚΑΒ σε δύο κυρίως τομείς: Πρώτον, στις περιπτώσεις παντός είδους «κρίσεων» (φυσικών καταστροφών, πολέμου, έντασης) ως «επιχειρησιακός πυλώνας» της Διεύθυνσης Επιχειρησιακής Ετοιμότητας Εκτάκτων Καταστάσεων Δημόσιας Υγείας (το ΕΚΕΠΥ καταργείται), που συστήνεται στο υπουργείο Υγείας. Δεύτερον, στην παρακολούθηση της επιχειρησιακής ικανότητας των μονάδων Υγείας (εφημερίες, ΜΕΘ κ.λπ.).

Ακόμα και αν βελτιωθούν τα ζητήματα που σχετίζονται με την επιτελικότητα και το συντονισμό των εμπλεκόμενων υπηρεσιών - αντίστοιχα σχέδια υπάρχουν διαχρονικά απ' όλες τις κυβερνήσεις - δεν πρόκειται να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα για τις ανάγκες του λαού τόσο στην επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα όσο και στη δημόσια νοσοκομειακή περίθαλψη.

Γιατί το ουσιαστικό ζήτημα είναι και παραμένει η ουσιαστική ενίσχυση του ΕΚΑΒ, λόγω του αντικειμενικά νευραλγικού ρόλου του στο πλαίσιο της επείγουσας βοήθειας, αλλά και στη διακομιδή άλλων περιστατικών. Πρακτικά, το ΕΚΑΒ θα συντονίζει «ως κεντρικός πυλώνας» τη σημερινή άθλια κατάσταση στον τομέα της επείγουσας βοήθειας, σε συνδυασμό με τις τεράστιες ελλείψεις σε ΜΕΘ, ΜΕΝ, υγειονομικό και άλλο προσωπικό, ιατρικά μηχανήματα σε όλες τις δημόσιες μονάδες Υγείας, τις τεράστιες ελλείψεις στον εξοπλισμό του ίδιου του ΕΚΑΒ κ.λπ. Η ανάθεση του επιχειρησιακού ελέγχου ικανότητας των δημόσιων νοσοκομείων στο ΕΚΑΒ σε ό,τι αφορά τις εφημερίες και τις ΜΕΘ σημαίνει μήπως και ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών, τον εξοπλισμό τους και τη στελέχωσή τους, όταν αυτά είναι αντίθετα με την πολιτική περικοπών των κοινωνικών - λαϊκών αναγκών; Πρόσφατη είναι η τραγική περίπτωση της 52χρονης που ξεψύχησε στο ασθενοφόρο γιατί δεν υπάρχει Καρδιοχειρουργική κλινική σε ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα, παρά μόνο στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων...

Ερωτήματα προκαλεί και η κατεύθυνση που χαράσσεται ως προς το περιεχόμενο και την έννοια της επείγουσας ιατρικής και την παροχή υπηρεσιών προς τους ασθενείς, αφού υλοποιείται διαχρονικά η πολιτική των «ελάχιστων παροχών», με το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών των ασθενών σε μεταφορά και διακομιδή να αποτελεί πλέον αποκλειστικά ατομική υπόθεση, με πληρωμή στον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα.

Επίσης, στο νομοσχέδιο είναι έντονο το στοιχείο της προσαρμογής και της κατεύθυνσης της οργάνωσης στο επίπεδο του υπουργείου και του ΕΚΑΒ στις λεγόμενες «έκτακτες καταστάσεις», σε όλο το φάσμα της λεγόμενης «πολιτικής προστασίας». Βεβαίως, μέσα σε αυτήν περιλαμβάνονται οι περιπτώσεις μαζικών καταστροφών από πυρκαγιές, σεισμούς, κ.λπ., όπου πρέπει να υπάρχουν προετοιμασία, σχέδιο, υλικοτεχνική υποδομή. Ωστόσο τα δείγματα γραφής όλων των μέχρι τώρα κυβερνήσεων και της σημερινής επιβεβαιώνουν ότι η «πολιτική προστασία» ούτε ταυτίζεται ούτε έχει ως προτεραιότητα τη «λαϊκή προστασία». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περσινή τραγωδία στο Μάτι.

Τόσο η κυβέρνηση όσο και τα άλλα αστικά κόμματα είναι εκτεθειμένα απέναντι στο λαό και την προστασία του από «έκτακτες καταστάσεις». Οταν πρωτοστατούν για να μπει η χώρα πιο βαθιά στο βούρκο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, δίνουν τα πάντα προκειμένου να πάρουν μέρος στο πλιάτσικο οι ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι, όταν, μαζί με τα πακέτα των αντιλαϊκών μέτρων, εκθέτουν το λαό σε σοβαρούς κινδύνους κλπ., αποτελεί τουλάχιστον υποκρισία να επιχειρείται να μεταφραστεί αυτή η πολιτική ως μέτρα υπέρ της λαϊκής προστασίας.

Ηδη από προηγούμενο νόμο του ΣΥΡΙΖΑ είχε συσταθεί ο «Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας» (ΕΟΔΥ) ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, αντικαθιστώντας το ΚΕΕΛΠΝΟ. Με το νομοσχέδιο της ΝΔ συστήνεται ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το οποίο υπάγεται στην εποπτεία του υπουργού Υγείας. Αυτό αποτελεί τη βασική «διαφορά» του νομοσχεδίου της ΝΔ από το νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, με την προηγούμενη κυβέρνηση να επιχειρεί να παραπλανήσει ότι υπερασπίζεται το δημόσιο χαρακτήρα τέτοιων δομών, ενισχύοντας όμως τα χαρακτηριστικά των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας, το ακόμα μεγαλύτερο δέσιμο με τους επιχειρηματικούς ομίλους. Παράλληλα, η ΕΟΔΥ είχε γίνει ήδη ένα ακόμα εργαλείο ανατροπής των εργασιακών σχέσεων, αφού προβλέπεται η πρόσληψη από το ΔΣ με συμβάσεις έργου κ.λπ., ενώ η «βιώσιμη» λειτουργία του καθοριζόταν από την ανάπτυξη των επιχειρηματικών του σχεδίων.

Η ΝΔ προβάλλει την αναγκαιότητα της σύστασης του ΕΟΔΥ ως ΝΠΙΔ, με το πρόσχημα να είναι πιο «ευέλικτος» και γρήγορος στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών (Προσφυγικό - Μεταναστευτικό, λοιμώδη νοσήματα κ.λπ.) για την έγκαιρη ενίσχυση του οργανισμού στην αντιμετώπισή τους. Ομως, όλες οι αστικές κυβερνήσεις έχουν αποδείξει ότι είναι εξαιρετικά «δυσκίνητες» κι έχουν στη φαρέτρα τους «ανυπέρβλητα» νομοθετικά εμπόδια όταν πρόκειται για τις λαϊκές ανάγκες. Τι εμπόδισε εδώ και δεκαετίες να είναι απογυμνωμένες από προσωπικό και τεχνολογία οι δημόσιες μονάδες ΠΦΥ, που όχι μόνο τους μετανάστες και πρόσφυγες δεν μπορούν να συνδράμουν αλλά ούτε και το μόνιμο πληθυσμό των νησιών και των άλλων περιοχών;

Χαρακτηριστική πλευρά του παρόντος νομοσχεδίου είναι και ο τρόπος εξασφάλισης χρηματοδότησης, όπου δεν αναφέρεται τίποτα σαφές για την κρατική χρηματοδότηση (μόνο γενικά ότι στους πόρους συμπεριλαμβάνεται ο κρατικός προϋπολογισμός). Αντιθέτως, δίνεται έμφαση σε τρόπους που έμμεσα ή άμεσα θα συσχετίζουν το έργο του Οργανισμού με τους επιχειρηματικούς ομίλους.

Η μη εξασφάλιση της κρατικής χρηματοδότησης ενός τέτοιου οργανισμού είναι ο εύκολος τρόπος για να οδηγηθεί σε έναν προσανατολισμό με βάση τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων που έμμεσα ή άμεσα θα χρηματοδοτούν τις δράσεις του. Σε τελευταία ανάλυση, αυτό που θα επιτελέσει ο συγκεκριμένος οργανισμός είναι ένα ελάχιστο επίπεδο παροχών για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης και την κάλυψη στοιχειωδών ζητημάτων για τη δημόσια Υγεία.

Οσο για την περιγραφή του σκοπού του «νέου» οργανισμού, όπως η προαγωγή της υγείας, η πρόληψη των νόσων, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής κ.ά. δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ευχολόγιο, τη στιγμή που η κυβερνητική πολιτική γεννά καθημερινά και αναπαράγει τις αιτίες που γεννούν τις ασθένειες, τα επαγγελματικά νοσήματα, την αναπηρία, που υποσκάπτουν την υγεία των εργαζομένων.