Ο αετός του Έμπωνα που "έφαγε" τη σφαίρα!

Pοδούλα Λουλουδάκη

Ο Γιώργης Δασκαλάκης, που εκτελέστηκε το 1945 από τους Γερμανούς

Δεν ξέραμε ότι οι Γερμανοί εκτέλεσαν το Γιώργη Δασκαλάκη, τον αετό του Έμπωνα, στα 29 του χρόνια λίγες μέρες πριν χάσουν τον πόλεμο και φύγουν. Δεν ξανακούσαμε το όνομα του ρωμαλέου παλικαριού που φυγάδευε τους ασυρμάτους από το Λημέρι των Κατασκόπων, κι εκτελούσε εντολές για δολιοφθορές σε αυτοκίνητα κι εγκαταστάσεις του εχθρού. Που έκανε χρόνια σε στρατόπεδα συγκέντρωσης τρώγοντας εκεί τα καλύτερα χρόνια της σύντομης ζωής του!
Μπορεί να περάσεις μια ζωή και να μην καταλάβεις τίποτα, κι άλλος να’ρθει για λίγο και ν’ αφήσει το αποτύπωμά του!
Στο Γιώργη Δασκαλάκη, δόθηκε πια η οφειλόμενη τιμή και θέση, δίπλα στον Βρούχο, τον Κωσταρίδη και τους άλλους αγωνιστές που εκτέλεσαν οι Γερμανοί. Την Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019 ο δήμαρχος Ρόδου Φώτης Χατζηδιάκος, σε μια σεμνή τελετή, μετά το πέρας της παρέλασης, θα κάνει τα αποκαλυπτήρια του μαρμάρινου επιτοίχιου που βρίσκεται στην κεντρική είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου, και το όνομα του θα περιλαμβάνεται στο ηρώο «εκτελεσθέντων υπέρ πατρίδoς».
Είναι συγκινημένη η ανιψιά του η Τριανταφυλλιά (Φυλλιά) Βογιατζή που η έρευνά της, των τριών χρόνων, απέδωσε και το «φινάλε είναι εκπληκτικό»! Είναι ενθουσιασμένη, που η παράκληση της μάνας της «να μην ξεχάσεις το Γιώργη…», έφερε την αναγνώριση και αποδίδεται η οφειλόμενη τιμή.
Είναι κι άλλοι αγωνιστές που έδωσαν τα νιάτα τους και δεν το ξέρουμε, είναι πολλή δουλειά που έχει να γίνει ακόμα για να περιληφθούν στο πάνθεον των Αθανάτων, και πρέπει να την κάνουμε.

Ποιος ήταν ο Γιώργης Δασκαλάκης, γιατί τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί;
Ο Γιώργης Δασκαλάκης του Ιωάννη και της Μαγδαληνής, ο θείος μου, ο αδελφός της μητέρας μου Μαρίας, γεννήθηκε στον Έμπωνα Ρόδου στις 6 Οκτωβρίου 1916. Από τα εφηβικά του χρόνια αφοσιώθηκε με πάθος στην αντίσταση κατά των Ιταλών κατακτητών, οργανώθηκε και δόθηκε ολόψυχα στον αγώνα για τη λευτεριά του τόπου μας. Την πρώτη φορά που πιάστηκε από τους Ιταλούς και φυλακίστηκε ήταν το 1934, στα 18 του χρόνια. Μέχρι το 1945, στα 29 του χρόνια που τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί «για τρομοκρατία», κρατήθηκε για πολλά χρόνια σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και κυρίως στη Μέγκαβλη, σε συνθήκες κράτησης αντίστοιχες του Νταχάου. Απέδρασε επανειλημμένα για τις ανάγκες του αγώνα, για την οργάνωση που τον καλούσε για δράση, τα βασανιστήρια όμως που ακολουθούσαν κάθε φορά που τον έπιαναν ήταν ασύλληπτης αγριότητας.

Ποια ήταν η δράση του ακριβώς, τι ρόλο είχε στην αντίσταση κατά των Ιταλών και των Γερμανών;
Ήταν υπεύθυνος για τη φύλαξη δύο ασυρμάτων στο Λημέρι των Κατασκόπων της περιοχής Ακραμύτη του Ατταβύρου. Συνεργαζόταν με αντιστασιακές ομάδες και Βρετανικές- Συμμαχικές και ήταν μέλος της ομάδας Βρούχου-Κωσταρίδη. Για να μπεις στον αγώνα, σε περιόδους που ο κόσμος δεν γνώριζε πολλά, δεν είχε πληροφορίες για το τι συμβαίνει, ήθελε ψυχή και λεβεντιά. Ο Γιώργης όπως και πολλοί άλλοι τα είχαν. Ήταν αποφασισμένος να υποστεί τις συνέπειες, ανά πάσα στιγμή, όπως και έγινε.

Ήταν οι εποχές που έδρασαν και εκτελέστηκαν ο Βρούχος, ο Κωσταρίδης, ο Δενδρινός, ο Καζούλης και άλλοι! Ο Δασκαλάκης ποιο ρόλο είχε στην Οργάνωση;
Ήταν ένα παιδί από χωριό που είχε ιδιαίτερες ικανότητες και ρώμη. Έπαιρνε μήνυμα και αποδρούσε για να προκαλέσει δολιοφθορές σε αυτοκίνητα του εχθρού και σε εγκαταστάσεις. Γινόταν άνεμος και πήγαινε, έπαιρνε τους ασυρμάτους και τους έκρυβε σε άλλα σημεία. Πήγαινε σφαίρα, ήταν ιδιαίτερα έξυπνος. Τον έπιαναν και πάλι έξω ήταν. Μου περιέγραψε ηλικιωμένος ότι ο Γιώργης, σε μία από τις αποδράσεις του, κι ενώ κρυβόταν στο βουνό και δρούσε για την Οργάνωση κατέβηκε σ’ ένα χωριό, με γένια που έφταναν μέχρι τη μέση του. Εκεί που απευθύνθηκε για τα γένια, με πρόφαση κάποιος εξαφανίστηκε. Ο Γιώργης μυρίστηκε κίνηση προδοσίας. Οσμίστηκε τον κίνδυνο, έγινε άνεμος κι έφυγε. Πήγανε, βρήκανε τηλέφωνο να πάρουν στην Κρητηνία που είχε γραφείο ο εχθρός να πουν «εδώ είναι ο Δασκαλάκης...»!

Κατάλαβε την προδοσία!
Είχε οξυμένες τις αισθήσεις. Δυστυχώς υπήρχαν συμπολίτες μας που πρόδιδαν. Κάθε φορά που τον ξανάπιαναν από προδοσία γινόταν. Και αποδρούσε όχι για να γυρίσει στην οικογένειά του- είχε καταφέρει ωστόσο αυτά τα μικρά διαστήματα της ελευθερίας να παντρευτεί και να κάνει τρία παιδιά και έχει σήμερα εγγόνια. Αποδρούσε για τις ανάγκες της Οργάνωσης.

Ψάξατε πολύ, συγκεντρώσατε ντοκουμέντα για να αποδοθεί η οφειλόμενη τιμή στον Δασκαλάκη!
Εμένα ποιο ήταν το όνειρό μου; Να χαραχτεί το όνομά του εκεί, στη μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο του Δημαρχείου, και να δοθεί δρόμος με τ’ όνομά του στον Έμπωνα, στο χωριό που τον γέννησε. Έγιναν και τα δύο! Ευχαριστώ ιδιαιτέρως γι’ αυτό το δήμαρχο Ρόδου Φώτη Χατζηδιάκο και τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Βαγγέλη Μανδρακό γιατί τώρα επί των ημερών τους τιμάται όπως της αξίζει η μνήμη του αγωνιστή Δασκαλάκη. Η μάνα μου, ήταν 19 χρόνων όταν εκτέλεσαν τον αδελφό της οι Γερμανοί. Λίγο πριν πεθάνει μου είπε «μην ξεχάσεις το Γιώργη μας…»… Έτσι έφυγε από τη ζωή, μ’ αυτή την παράκληση. Τρία χρόνια το είχα στο μυαλό μου, έψαχνα, είχα τη συνεχή βοήθεια και συμπαράσταση γι’ αυτό του ιστορικού-ερευνητή-συγγραφέα και δημοσιογράφου Κώστα Τσαλαχούρη, στο βιβλίο του οποίου «1943-1945: Μέρες αντίστασης και προδοσίας», βασίστηκα. Στο βιβλίο του Κώστα Τσαλαχούρη συνάντησα για πρώτη φορά το όνομα του Δασκαλάκη και με τη δική του κατεύθυνση προχώρησα. Ανέτρεξα στα Aρχεία του Kράτους όπου ο φάκελος του Γιώργη είναι 135 σελίδες! Συγκλονίστηκα όταν τον κράτησα στα χέρια μου. Η δράση του όλη καταγεγραμμένη από τη Χωροφυλακή. H σελίδα που έλειπε ήταν το στρατοδικείο και η εκτέλεσή του.

Τι ξέρετε για τις τελευταίες ώρες του;
Πέρασε από Στρατοδικείο και οι Γερμανοί τον έστησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα στις 23 Απριλίου 1945, λίγες μέρες πριν την αποχώρησή τους και την απελευθέρωση. Πριν φύγει από τη ζωή στα 97 του χρόνια, ο θείος μου και αδελφός του Χρυσόστομος Δασκαλάκης, με φώναξε να μου πει για τις τελευταίες ώρες του Γιώργη: Τον έβαλαν να σκάψει το λάκκο του, δεν δέχτηκε να του δέσουν τα μάτια και η σφαίρα τον βρήκε στο μέτωπο!
Τώρα πια όλα βγήκαν στο φως. Τρία χρόνια κράτησε, αλλά το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα και ήταν το πιο αγνό όνειρο.